Page 90 - kpiebook67026

89

นอกจากนี้ ในปี ค.ศ. 2003 Vanclay ได้อธิบายขยายความค�าว่าการประเมิน
ผลกระทบทางสังคม โดยอธิบายว่าหมายถึง กระบวนการวิเคราะห (analyze) ติดตาม

ตรวจสอบ (monitor) และจัดการ (manage) บรรดาผลกระทบทั้งที่ตั้งใจให้เกิด
และไม่ตั้งใจให้เกิด ทั้งในด้านดีและด้านร้าย ที่จะเกิดจากมาตรการแทรกแซง อันได้แก่

นโยบาย แผนงาน แผนการและโครงการ รวมทั้งวิเคราะห ติดตามตรวจสอบและจัดการ
บรรดาการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่จะเกิดขึ้นจากการใช้มาตรการแทรกแซงรูปแบบ

เหล่านั้นเพื่อท�าให้เกิดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อสังคมมนุษยอย่างยั่งยืนและ
เท่าเทียม 26

2.6 ความส�าคัญของการวิเคราะห์ผลกระทบทางสังคม

ได้กล่าวมาบ้างแล้วในบทก่อน ๆ ว่าการท�า RIA มีความส�าคัญหลายประการ
และกฎหมายไทยได้ก�าหนดให้ต้องมีการท�า RIA ก่อนกระบวนการตรากฎหมาย โดย RIA

เป็นแนวคิดที่ประเทศไทยรับเข้ามาจากต่างประเทศ ในหัวข้อนี้จะเสนอว่าในแง่หลักสากล
แล้ว การท�า RIA มีความส�าคัญอย่างไร และมีตราสารระหว่างประเทศ (international

instruments) ใดบ้างหรือไม่ที่ก�าหนดให้มีการท�า RIA เป็นการเฉพาะ โดยในที่นี้อาจ
พิจารณาความส�าคัญของการท�า RIA ในบริบทสากลใน 2 แง่มุม อันได้แก่ ความส�าคัญ

ในฐานะเครื่องมือให้ข้อมูลในกระบวนการตัดสินใจออกกฎหมายและก�าหนดนโยบาย
และความส�าคัญในฐานะเครื่องมือที่จะช่วยให้บรรลุการพัฒนาที่ยั่งยืน

2.6.1 ความส�าคัญในฐานะเครื่องมือให้ข้อมูลในกระบวนการ

ตัดสินใจออกกฎหมายและก�าหนดนโยบาย

การวิเคราะหผลกระทบในระดับนโยบายมีความส�าคัญเนื่องจากการพิจารณา

ผลกระทบในระดับนโยบายซึ่งเป็นระดับที่อยู่สูงกว่าระดับโครงการหรือกิจกรรมย่อมมี
ส่วนช่วยให้เห็นปัญหาหรือผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นในภาพรวมและภาพกว้างได้มากกว่า

26 Frank Vanclay, ‘International Principles for Social Impact Assessment’ (2003) 21
(1) Impact Assessment and Project Appraisal 5. อ้างถึงใน ส�านักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตย
สถาบันพระปกเกล้า, เรื่อง “แนวทางและวิธีการวิเคราะห์ผลกระทบทางสังคมในการตรากฎหมาย”,
2564, น. 36