Page 84 - kpiebook67026

83

2.5 ความหมายและลั กษณะของการวิ เคราะห์

ผลกระทบทางสังคม 11

การศึกษานี้มุ่งเน้นน�าเสนอแนวทางและวิธีการวิเคราะหผลกระทบทางสังคม
ดังนั้น ในหัวข้อนี้จะน�าเสนอว่า ค�าว่า “ผลกระทบทางสังคม” และ “การประเมิน

ผลกระทบทางสังคม” ที่ใช้ในบริบทของการศึกษานี้ว่ามีความหมายอย่างไร

ซึ่งการท�าความเข้าใจลักษณะของถ้อยค�าเหล่านี้ย่อมช่วยให้เกิดความเข้าใจแนวทาง
วิธีการ หรือขั้นตอนด�าเนินการประเมินผลกระทบชัดเจนขึ้นนั่นเอง

2.5.1 ความหมายของผลกระทบทางสังคม

ในบริบทของ RIA นั้น การประเมินผลกระทบด้านสังคมถือเป็นส่วนหนึ่ง

ของขั้นตอนการประเมินผลกระทบแต่ละด้านของข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อให้ครอบคลุม
เรื่องที่ก�าลังท�า RIA โดยแต่ละประเทศอาจจ�าแนกว่าเรื่องใดเป็นประเด็นทางสังคม

หรือเป็นผลกระทบทางสังคมแตกต่างกันไป และบางครั้งอาจไม่มีการก�าหนดนิยามหรือ
อธิบายอย่างชัดเจนว่าผลกระทบใดเป็นผลกระทบทางสังคม ซึ่งจะเห็นได้ในบทต่อไปว่า

แต่ละประเทศก�าหนดแนวทางพิจารณาแตกต่างกัน อย่างไรก็ดี เพื่อให้เกิดความเข้าใจ
ในเบื้องต้นและสร้างความชัดเจนเมื่อต้องพิจารณาเครื่องมือ วิธีการหรือแนวทาง

การประเมินผลกระทบทางสังคม ควรกล่าวถึงความหมายของผลกระทบทางสังคม
ที่มีการอธิบายในวรรณกรรมเกี่ยวกับการประเมินผลกระทบ ดังพิจารณาได้จากตัวอย่าง

ต่อไปนี้

2.5.1.1 นิยามในบทความของ Burdge และ Vanclay

ในงานศึกษาของ Burdge และ Vanclay ซึ่งได้รับการอ้างอิงถึงอย่างกว้างขวาง
ได้อธิบายความหมายของผลกระทบทางสังคมว่าหมายถึง ผล (consequence) ในด้าน

สังคมและวัฒนธรรมที่มีผลต่อประชากรมนุษย ไม่ว่าเกิดจากการกระท�าส่วนบุคคลหรือ
จากภาคสาธารณะ โดยผลดังกล่าวนั้นได้ส่งผลเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ เช่น การใช้ชีวิต

11 ส�านักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตย สถาบันพระปกเกล้า, เรื่อง “แนวทางและวิธีการวิเคราะห์
ผลกระทบทางสังคมในการตรากฎหมาย”, 2564, น. 31