Page 61 - kpiebook67011
P. 61
60 ประชาธิปไตยในความคิดของฮันนาห์ อาเรนดท์
กล่าวโดยสรุปแล้ว ส�าหรับอาเรนดท์ ความแตกต่างระหว่างสังคมและการเมืองเป็นสิ่งที่ต้องแยก
ออกจากกันอย่างชัดเจน ส�าหรับอาเรนดท์สังคมเป็นเพียงรูปแบบของส่วนขยายของความเป็นครอบครัว
หาได้เป็นสิ่งที่สามารถทดแทนหรือมองว่าเป็นอันหนึ่งเดียวกันกับรัฐหรือการเมืองได้ หากแต่การเข้ากลืนกิน
พื้นที่ส่วนตัวและพื้นที่สาธารณะของขอบเขตของความเป็นสังคมอันเริ่มเกิดขึ้นในยุคสมัยใหม่นี้คือ
สิ่งที่ท�าให้ความชัดเจนของเส้นแบ่งระหว่างการเมืองและสังคมนั้นเลือนหายไป และท�าให้เกิดความสับสน
ถึงเนื้อหาสาระของความเป็นการเมืองในโลกยุคสมัยใหม่นี้ด้วย หลังจากโลกเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ กิจกรรม
และขอบเขตของความเป็นสังคมได้เข้าครอบครองพื้นที่สาธารณะและเบียดบังกิจกรรมทางการเมืองเดิม
ให้จางหายและพร่าเลือน ในขอบเขตของสังคมนั้น ความเข้าใจเรื่องความเสมอภาคเป็นสิ่งที่แตกต่างไป
จากความเข้าใจเรื่องความเสมอภาคระบบสังคมรัฐของกรีกโบราณเพราะความเสมอภาคในโลกสมัยใหม่
อยู่บนพื้นฐานของความเป็นหนึ่งเดียวกันของสังคมที่ให้คุณค่ากับการเห็นพ้องต้องกันและให้ความส�าคัญ
กับพฤติกรรมของคนในสังคมมากกว่าการแสดงตนที่มุ่งให้ความส�าคัญกับจิตวิญญาณแบบการแข่งขัน
ช่วงชิงที่มองพื้นที่สาธารณะเป็นพื้นที่ของการแสดงความแตกต่างของตนที่มีต่อผู้อื่น ในแง่นี้ความเข้าใจ
เรื่องเสรีภาพจึงเป็นสิ่งทีเปลี่ยนแปลงไปด้วย และส�าหรับอาเรนดท์แล้ว ความเข้าใจเรื่องเสรีภาพ
ที่เปลี่ยนแปลงไปนี้มีผลโดยตรงก่อการให้ความหมายของพื้นที่ทางการเมืองเป็นอย่างยิ่ง ทั้งยังท�าให้
พื้นการเมืองในโลกปัจจุบันถูกท�าลายหรือถูกเบียดบังเสียจนแทบจะยืนอยู่ไม่ได้ ดังนั้นส�าหรับอาเรนดท์แล้ว
เป้าหมายของเธอจึงเป็นการทบทวนและตรวจสอบความหมายและเนื้อหาสาระของสิ่งที่เรียกว่า “การเมือง”
เพื่อพยายามจะรักษาพื้นที่สาธารณะและกิจกรรมที่เรียกว่าการเมืองไว้ไม่ให้สูญสลายไปได้ภายใต้
สภาพเงื่อนไขของโลกสมัยใหม่ที่ถูกครอบง�าไปด้วยขอบเขตทางสังคมนั่นเอง
4.3 การท�าความเข้าใจเรื่องลักษณะพิเศษ
ของพื้นที่สาธารณะ
อาเรนดท์ให้ค�าจ�ากัดความของค�าว่า “สาธารณะ” ไว้สองประการ กล่าวคือ
หนึ่ง หมายถึงสิ่งต่าง ๆ ที่ปรากฏขึ้นแล้วสามารถมองเห็นหรือได้ยินโดยผู้คนในวงกว้างที่สุด
เท่าที่จะเป็นไปได้ และ
สอง หมายถึงโลกที่มนุษย์ล้วนใช้และมีร่วมกัน (common) อันเป็นโลกที่เกิดขึ้นจากการสรรสร้างขึ้น
โดยฝีมือของมนุษย์เอง
ค�าจ�ากัดความทั้งสองประการที่อาเรนดท์ก�าหนดไว้นี้ส�าหรับเธอแล้ว แม้จะมีความแตกต่างกันหาก
แต่ก็มีความเกี่ยวพันกันอยู่เป็นอย่างมาก กล่าวอีกนัยหนึ่งส�าหรับอาเรนดท์แล้ว ค�าว่า “สาธารณะ” เป็นค�า
ที่มีสาระส�าคัญอยู่สองประเด็นได้แก่ การปรากฏ (appearance) และการมีร่วมกันของมนุษย์ (common)
