Page 46 - kpiebook66023

มาตรการทางกฎหมาย : ศึกษารูปแบบนิติบุคคลที่เหมาะสมเพื่อการส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม

(3) มาตรา 5(3) เงื่อนไขที่ก าหนดสัดส่วนของการแบ่งปันก าไรและเงินปันผล

“น าผลก าไรไม่น้อยกว่าร้อยละเจ็ดสิบไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์ตาม (1) และแบ่งปันก าไร

ให้แก่ผู้เป็นเจ้าของกิจการหรือผู้ถือหุ้นได้ไม่เกินร้อยละสามสิบของผลก าไรทั้งหมด โดยให้ถือว่าการลงทุนใน
กิจการของตนเองซึ่งมีกระบวนการผลิตหรือการบริการที่มีลักษณะตาม (1) หรือการขยายกิจการเพื่อ
วัตถุประสงค์ตาม (1) ตามเงื่อนไขที่คณะกรรมการประกาศก าหนดเป็นการน าผลก าไรไปใช้เพื่อสังคม”

เงื่อนไขเกี่ยวกับสัดส่วนของการแบ่งปันก าไรและเงินปันผลนั้น มาจากแนวคิดของ
กฎหมาย CIC ของสหราชอาณาจักรที่เกี่ยวกับการก าหนดเพดานการจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้น ที่เรียกว่า
Dividend Cap ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลักที่จะประสานสมดุลระหว่างการสร้างแรงจูงใจให้กับประชาชนเพื่อมา

ลงทุนกับ CIC และหลักการเรื่องการจัดการทรัพย์สินและก าไรของ CIC จะต้องเป็นไปเพื่อประโยชน์ของ
ชุมชนเป็นส าคัญ การก าหนดเพดานดังกล่าวจะช่วยป้องกันการจ่ายเงินปันผลอย่างไม่เหมาะสมกับเงินลงทุน
และก าไรของ CIC กฎหมายวิสาหกิจเพื่อสังคมของประเทศไทยได้มีการน าหลักการดังกล่าวมาปรับใช้
78
โดยก าหนดเพดานการจ่ายเงินปันผลอยู่ที่ไม่เกินร้อยละ 30 ของก าไรทั้งหมด ในขณะที่ของกฎหมาย CIC

ก าหนดเพดานไว้ที่ไม่เกินร้อยละ 35

ประเด็นส าคัญในเรื่องนี้คือ การค านวณสัดส่วนว่าร้อยละเท่าใดจึงเหมาะสมกับบริบทของ
ประเทศไทย และสามารถดึงดูดให้นักลงทุนมาสนับสนุนวิสาหกิจเพื่อสังคมมากขึ้น โดยก าไรส่วนที่เหลือจะต้อง
ใช้ส าหรับวัตถุประสงค์เพื่อสังคม และกฎหมายถือว่าการลงทุนในกิจการเดิมหรือการขยายกิจการของวิสาหกิจ
เพื่อสังคมเป็นการน าผลก าไรไปใช้ตามวัตถุประสงค์เพื่อสังคมตามที่กฎหมายก าหนดแล้ว เงื่อนไขของกฎหมาย

ดังกล่าวมาจากแนวคิดที่ส าคัญประการหนึ่งของวิสาหกิจเพื่อสังคม คือ การลงทุนกลับสู่สังคม (reinvestment
79
in the community) ดังนั้น เมื่อวิสาหกิจเพื่อสังคมมีวัตถุประสงค์เพื่อสังคมแล้ว การน าก าไรมาใช้ในการ
ด าเนินกิจการหรือการขยายกิจการ ย่อมหมายถึง การลงทุนกลับคืนสู่สังคมนั่นเอง

แนวคิดในเรื่องของการจ ากัดสัดส่วนการแบ่งปันก าไรนั้นเป็นสิ่งที่ดี แต่ควรต้องมี
การศึกษาว่าอัตราส่วนเท่าใดจึงจะเหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทย เพราะอัตราส่วน

35:65 ของสหราชอาณาจักรนั้น มีการศึกษาวิจัยและประชาพิจารณ์หลายครั้งก่อนที่จะสรุปออกมาเป็น
ข้อก าหนดในกฎหมาย นอกจากการก าหนดเรื่องของเงินปันผลแล้ว ยังมีการก าหนดเรื่องอัตราดอกเบี้ยด้วย
(performance-related interest cap) เช่น กรณีที่ CIC ออกหุ้นกู้ (debenture) จะไม่สามารถก าหนด

ดอกเบี้ยเกินร้อยละ 20 แต่อัตราดอกเบี้ยจะขึ้นอยู่กับผลการด าเนินงานด้วย ดังนั้น เจ้าหนี้จะไม่ทราบก่อน
80
ล่วงหน้าว่าจะได้รับดอกเบี้ยเท่าใด

78 Department for Business, Energy & Industrial Strategy UK, supra note 34.
79 David Floyd. (2012). Myth-Busting: Social Enterprises Re-Invest Profits into the Community. The
Guardian, 15 May 2012. https://www.theguardian.com/social-enterprise-network/2012/may/15/myth-
social-enterprise-profits-re-invest-community
80 Dixson Wilson Chartered Accountants. (2019). Community Interest Companies (CICs). Dixson Wilson,
24 October 2019. https://www.dixonwilson.com/technical-updates/community-interest-companies-cics 31