Page 67 - kpiebook65043
P. 67
สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23 6
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
ชนชั้นกลางมีโอกาสที่จะก่อให้เกิดกระแสอำนาจนิยมได้ง่าย หรือในขณะเดียวกัน ชนชั้นกลางที่
ยากจนอาจกลายเป็นเหยื่อของระบอบประชานิยมปีกขวา และถูกใช้เป็นเครื่องมือในการล้มล้าง
ระบอบประชาธิปไตย หรือในอีกทางหนึ่ง ชนชั้นกลางที่ยากจนลงอาจเป็นเงื่อนไขพื้นฐาน
ที่สำคัญของการปฎิวัติทางสังคมได้ไม่ยาก นั่นหมายความว่า ประชาธิปไตยกำลังเผชิญกับ
ความท้าทายใหญ่จากโจทย์ชุดใหม่ ๆ เหล่านี้
นอกจากนี้ ถ้าหากมองย้อนกลับไปเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา เราจะพบความท้าทายครั้งใหญ่
ที่เกิดขึ้นในช่วงกลาง ค.ศ. 2016 นั่นก็คือ ความพยายามของประเทศอังกฤษที่จะออกจาก
การเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปหรือที่เรียกว่า “Brexit” ซึ่งถือเป็นตัวอย่างการมาของกระแสขวา
อีกชุดหนึ่งในโลกตะวันตก นอกจากนี้ ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2016 ก็เกิดความท้าทายอีก
ชุดหนึ่ง คือ ชัยชนะของอดีตประธานาธิบดีโดนัล ทรัมป์ (Donald Trump) ในการลงสมัคร
รับเลือกตั้งประธานาธิบดี อันอาจกล่าวได้ว่า ในช่วง ค.ศ. 2016 นั้น โจทย์ที่เป็นความท้าทาย
ต่อประชาธิปไตยอีกชุดหนึ่งคือการก่อตัวของกระแส “ประชานิยมปีกขวา” (right -wing
populism)
ดังที่ได้กล่าวแล้วในข้างต้น ถ้าหากรูปธรรมของความท้าทายต่อรูปแบบการปกครองของ
ประเทศประชาธิปไตยใหม่หมายถึง การเกิดขึ้นของระบอบพันทาง แต่ในประเทศตะวันตก
ที่เป็นประชาธิปไตยแท้ ๆ กลับเผชิญกับระบอบประชานิยม และถ้าหากพิจารณาแล้ว
จะเห็นว่าความเป็นประชานิยมที่เกิดขึ้นหลังจากการขึ้นสู่อำนาจของอดีตประธานาธิบดี Donald
Trump ในสหรัฐอเมริกาเป็นตัวอย่างที่ไม่ต่างอะไรกับสิ่งที่เกิดขึ้นในยุโรปหลังชัยชนะของ
Brexit แต่ก็แน่นอนว่า ถ้าหากเราคุ้นเคยกับการเมืองยุโรป ก็อาจจะกล่าวว่ายุโรปขยับตัวเป็น
ประชานิยมมากขึ้น เช่น การได้รับชัยชนะของพรรคการเมืองที่เป็นปีกขวาจัดหรือก็คือ
พรรค Alternative für Deutschland (AfD) ในเยอรมนี ทั้งที่พรรคปีกขวาจัดในเยอรมนีไม่เคย
ได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งเลยตั้งแต่การพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่สองของฮิตเลอร์ หรือ
กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ นับตั้งแต่การล่มสลายของพรรคนาซีแล้ว พรรคปีกขวาจัดก็ไม่อยู่ในฐานะ
ที่จะได้รับเลือก และไม่มีที่นั่งอย่างมีนัยสำคัญในรัฐสภาของประเทศเยอรมนี แต่ในวันนี้
พรรค AfD กลับกลายเป็นพรรคการเมืองที่มีชื่อเสียงมากขึ้นและขยายตัวมากขึ้น หรือกล่าวให้
ถึงที่สุด วันนี้เราได้เห็นภาพแนวร่วมแห่งชาติของยุโรปหรือตัวแบบของผู้นำพรรคการเมือง
ในยุโรปที่เป็นตัวแทนของประชานิยม หรือเป็นผู้นำในอีกชุดความคิดหนึ่งที่เกิดขึ้นมาท้าทายกับ
ประชาธิปไตยในสังคมโลก การแสดงปาฐกถานำ
สิ่งที่น่าสนใจในบริบทเช่นนี้จึงได้แก่ ประชาธิปไตยในโลกขณะนี้กำลังเผชิญกับโจทย์ของ
ความท้าทายที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น แต่ถ้าหากมองจากมุมของคนที่เป็นประชาธิปไตย การแพ้
เลือกตั้งของอดีตประธานาธิบดีโดนัล ทรัมป์ และการขึ้นสู่อำนาจของผู้นำใหม่ที่ทำเนียบขาว
ในต้น ค.ศ. 2021 ก็ถือว่าเป็นข่าวดีและเป็นความหวังของโอกาสในการนำกระแสเสรีนิยม
กลับสู่เวทีโลกอีกครั้ง แต่สิ่งนี้ก็มิได้บอกกับเราว่า ประชาธิปไตยจะไม่ถูกท้าทาย
