Page 63 - kpiebook65022
P. 63
สิ่งแวดล้อม แต่ท้ายที่สุดยังไม่สามารถเกิดขึ้นได้ (ผู้ทรงคุณวุฒิ 13 [สัมภาษณ์], 16 เมษายน 2564;
ผู้ทรงคุณวุฒิ 12 [สัมภาษณ์], 5 พฤษภาคม 2564) ภายหลังปี พ.ศ.2535 แม้เริ่มมีการตื่นตัวการเคลื่อนไหว
ด้านสิ่งแวดล้อมแต่ยังไม่มีพรรคการเมืองใดน าประเด็นสิ่งแวดล้อมเป็นนโยบายหลักส าคัญที่ส่งผลถึงปัจจุบัน
(ผู้ทรงคุณวุฒิ 13 [สัมภาษณ์], 16 เมษายน 2564) การให้อ านาจผู้ว่าราชการจังหวัดและส่วนราชการต่าง ๆ
ตามกฎหมายฉบับนี้เพื่อควบคุมมลพิษตามหลัก “Command and control” แต่ที่ผ่านมายังไม่มีการใช้
อ านาจในเขตควบคุมมลพิษ ซึ่งกฎหมายฉบับนี้อยู่ในระหว่างการปรับปรุงที่ค่อนข้างล่าช้า ซึ่งในช่วงที่ผ่านมา
ยุคคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ปรับปรุงได้เฉพาะการจัดท ารายงานวิเคราะห์ผลกระทบเท่านั้น
ส่วนประเด็นอื่นยังไม่ได้มีการปรับปรุง (ผู้ทรงคุณวุฒิ 12 [สัมภาษณ์], 5 พฤษภาคม 2564)
ส่วนการเคลื่อนไหวตามประเด็นสิ่งแวดล้อมในช่วงนี้ พบประเด็นที่หลากหลายมากยิ่งขึ้นจากช่วงก่อน
หน้านี้ ที่ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ให้ความเห็นในประเด็นมลพิษ ทรัพยากรธรรมชาติ โดยมีการกล่าวถึงเล็กน้อยใน
ประเด็นการเกษตร ความยั่งยืน ระบบนิเวศ รายละเอียดดังต่อไปนี้
ประเด็นมลพิษ พบว่า การพัฒนาโดยเน้นอุตสาหกรรมหนักได้น าไปสู่มลพิษทั้งอากาศ น้ าเสีย และ
ขยะพิษ ดังผู้ให้สัมภาษณ์กล่าวว่า ในยุคอุตสาหกรรมหนักที่เน้นก าไรสูงสุด เรื่องสิ่งแวดล้อมจึงเป็นเรื่องรอง
ของเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมใหญ่ ๆ ที่เป็นของเสียที่เหลือจากกระบวนการผลิตกลายเป็นภาระของคนส่วนใหญ่
(ผู้ทรงคุณวุฒิ 17 [สัมภาษณ์], 8 เมษายน 2564) กรณี อีสเทิร์น ซีบอร์ด ที่ขยายตัวเต็มที่ในช่วงระหว่างปี พ.ศ.
2539-2540 ท าให้มีปัญหาน้ าเสียไปปะปนไปกับน้ าดีด้วย (ผู้ทรงคุณวุฒิ 5 [สัมภาษณ์], 29 มกราคม 2564)
กรณีตัวอย่างนี้อาจเป็นผลให้เกิดการเคลื่อนไหวของกลุ่มต่าง ๆ ดังเช่นผู้ให้สัมภาษณ์ กล่าวว่า กลุ่มเคลื่อนไหว
เรื่องมลพิษสิ่งแวดล้อม มีการติดตามโรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ ที่ทิ้งมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อมในแม่น้ า
เจ้าพระยา แม่น้ าบางปะกง (ผู้ทรงคุณวุฒิ 2 [สัมภาษณ์], 10 กุมภาพันธ์ 2564)
หรือมลพิษในด้านของเสียซึ่งผู้ให้สัมภาษณ์ให้ข้อมูลของเสียอันเกิดจากอุตสาหกรรม ในจังหวัดที่
พัฒนาตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจฯ ได้แก่ ชลบุรี ระยอง และจังหวัดที่เริ่มมีปัญหาก็คือฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี
และสระแก้ว เพราะปัญหากากอุตสาหกรรมที่มาจากโรงงาน แบ่งเป็นขยะอันตรายกับขยะไม่อันตราย ซึ่งขยะ
อันตรายต้องมีสถานที่ก าจัด และรัฐบาลก็ประกาศก าหนดเขตก าจัด ช่วงแรกเป็นของบริษัท GENCO ในช่วง
ประมาณยุค 2540 มีการฝังกลบอยู่แถวจังหวัดระยองแล้วกระทบต่อสิ่งแวดล้อม (ผู้ทรงคุณวุฒิ 5 [สัมภาษณ์],
29 มกราคม 2564) ผู้ให้สัมภาษณ์ท่านอื่นยังเสริมต่อว่า มีเรื่องราวที่แปลกในช่วงนี้ คือ กรณีเรือตัดเหล็กที่
นายทุนน าเรือเดินสมุทรที่หมดอายุมาตัดเพื่อน าเหล็กไปขาย ซึ่งก่อให้เกิดมลพิษที่บางแสนอย่างรุนแรง
(ผู้ทรงคุณวุฒิ 11 [สัมภาษณ์], 6 พฤษภาคม 2564) เกี่ยวกับปัญหามลพิษในเขตพัฒนาเศรษฐกิจและก่อให้เกิด
มลพิษสูงอย่างในจังหวัดระยองนี้ ผู้ให้สัมภาษณ์บางท่านเห็นว่าผู้ว่าราชการจังหวัดที่อยู่ในเขตควบคุมมลพิษ
สามารถออกมาตรฐานที่เข้มข้นกว่าพื้นที่อื่นแต่ยังไม่มีผู้ว่าฯ คนใดท า (ผู้ทรงคุณวุฒิ 12 [สัมภาษณ์], 3 เมษายน 2564)
ประเด็นทรัพยากรในช่วงนี้ มีความหลากหลายในการเคลื่อนไหวตามประเภททรัพยากรมากขึ้น
แบ่งได้เป็นทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า น้ า แร่ ทะเล และชายฝั่ง กรณีทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่ามีแนวโน้ม
ได้รับการสงวนและคุ้มครองมากขึ้นจากภาครัฐ อันเป็นผลจากวาระสิ่งแวดล้อมในต่างประเทศ ขณะเดียวกันก็
มีการเร่งพัฒนาเพิ่มพื้นที่ป่าซึ่งมีความขัดแย้งในการปฏิบัติจริงจนท าให้ประชาชนได้รับผลกระทบ รวมถึงมีการ
เคลื่อนไหวเพื่อให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมบริหารจัดการป่าไม้ในแบบที่เรียกว่า ป่าชุมชน
ผู้ให้สัมภาษณ์กล่าวว่า กระแสอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าได้รับอิทธิพลจากการประชุม
สิ่งแวดล้อมโลกครั้งที่ 2 (Earth Summit) ที่ท าให้เกิดการริเริ่มกระบวนการสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนป่า
50