Page 23 - kpiebook65018
P. 23
22 ประเด็นส�ำคัญที่พึงมีและควรแก้ไขตำมรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช 2560 :
สิทธิและหน้าที่ของพลเมือง
ของตนเท่านั้น หาได้มีอ�านาจตามกฎหมายในอันจะเรียกร้องให้ผู้อื่นกระท�าการ
อย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งมีลักษณะเป็นการส่งเสริมการใช้เสรีภาพของตน หรือเอื้ออ�านวย
ให้ตนใช้เสรีภาพได้สะดวกขึ้นไม่” ดังนั้น จึงอาจกล่าวได้ว่า เสรีภาพจึงก่อให้เกิดสิทธิ
ได้เช่นกัน ซึ่งบางครั้งอาจจะเรียกว่า สิทธิในเสรีภาพ กล่าวคือ เสรีภาพก่อให้เกิดสิทธิ
ในการที่จะเรียกร้องมิให้บุคคลอื่นหรือรัฐกระท�าการอันเป็นการลิดรอนเสรีภาพนั้นได้
และหากมีการลิดรอนเสรีภาพ ผู้ทรงเสรีภาพก็ย่อมมีสิทธิในการร้องขอหรือเยียวยา
เพื่อให้ยุติการลิดรอนเสรีภาพนั้น
กล่าวโดยสรุป “สิทธิ” เป็นอ�านาจที่บุคคลใช้ในความสัมพันธ์ระหว่างตนเอง
กับผู้อื่น โดยการเรียกร้องให้ผู้อื่นมีหน้าที่กระท�าการหรือละเว้นกระท�าการอย่างใด
อย่างหนึ่งให้เป็นประโยชน์แก่ตน ตัวอย่างเช่น สิทธิได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน สิทธิ
ในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของรัฐ เป็นต้น ในขณะที่ “เสรีภาพ” นั้นเป็นอ�านาจที่บุคคลนั้น
มีอยู่เหนือตนเองในการตัดสินใจที่จะกระท�าการหรือไม่กระท�าการอย่างใดอย่างหนึ่ง
โดยปราศจากการแทรกแซงหรือครอบง�าจากบุคคลอื่น ซึ่งอาจจะท�าให้เข้าใจว่าเสรีภาพ
ของบุคคลหนึ่ง ๆ ไม่ได้ก่อให้เกิดหน้าที่แก่บุคคลอื่น อย่างไรก็ตามต้องตระหนักว่า
การที่กฎหมายรับรองเสรีภาพอย่างใดอย่างหนึ่งให้แก่บุคคล ย่อมก่อให้เกิด “หน้าที่”
แก่บุคคลอื่นด้วย แต่หน้าที่ดังกล่าวไม่ใช่หน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติการหรือไม่ปฏิบัติการ
กระท�าการหรือไม่กระท�าการอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่เป็นหน้าที่ที่จะต้องเคารพเสรีภาพ
ของผู้อื่นเท่านั้น ผู้ทรงเสรีภาพคงมีอ�านาจตามกฎหมายแต่เพียงที่จะเรียกร้องให้ผู้อื่น
ละเว้นจากการขัดขวางการใช้เสรีภาพของตนเท่านั้น ดังนั้น อาจกล่าวได้ว่า เสรีภาพ
12
กับหน้าที่นั้นก็มีความสัมพันธ์กันอย่างแยกไม่ออกเช่นเดียวกับเรื่องสิทธิและหน้าที่
12 วรพจน์ วิศรุตพิชญ์, รำยงำนกำรวิจัย สิทธิและเสรีภำพตำมรัฐธรรมนูญ (ศึกษำรูปแบบ
กำรจ�ำกัดสิทธิเสรีภำพที่รัฐธรรมนูญให้ไว้อย่ำงเหมำะสม), หน้า 17.
