Page 24 - kpiebook65017
P. 24
23
1.2.2 หลักความยินยอมในการจ่ายเงินแผ่นดิน
หลักความยินยอมในการจ่ายเงินแผ่นดิน เรียกร้องให้รายจ่ายเงินแผ่นดินของรัฐ
ทุกประเภทต้องอยู่ในรูปแบบของกฎหมายระดับรัฐบัญญัติหรือพระราชบัญญัติ
แล้วแต่กรณี กล่าวคือ การใช้จ่ายเงินทุกประเภทของรัฐต้องได้รับความยินยอมจากรัฐสภา
ซึ่งเป็นองค์กรที่มีความชอบธรรมทางประชาธิปไตยสูงสุดเสียก่อน โดยอาศัยกลไก
การอนุมัติกฎหมายงบประมาณ รัฐบาลจึงจะสามารถใช้จ่ายเงินภายใต้ขอบเขตและ
18
จ�านวนตามภารกิจหรือแผนงานของรายจ่ายที่ฝ่ายนิติบัญญัติให้การอนุมัติได้
หลักความยินยอมในการจ่ายเงินแผ่นดินและหลักความยินยอมทางภาษีเป็น
หลักกฎหมายพื้นฐานทางการคลังที่มีพัฒนาการ และความเป็นมาทางประวัติศาสตร์
ร่วมกัน กล่าวคือ ประเทศอังกฤษในอดีต พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอ�านาจ
ทางการคลังแบบเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็นการจัดเก็บภาษีหรือจ่ายเงินแผ่นดิน (The royal
prerogative) ส่งผลให้ต่อมาใน ค.ศ. 1215 คณะขุนนางได้บังคับให้พระเจ้าจอห์น
(King John) ลงพระนามในมหากฎบัตร (Magna Carta) ซึ่งมีบทบัญญัติสะท้อนแนวคิด
ที่ว่า การจัดเก็บภาษีต้องได้รับความยินยอมจากประชาชน เพื่อจ�ากัดอ�านาจทางการคลัง
ของกษัตริย์ในอังกฤษลง จนกระทั่ง ค.ศ. 1689 ได้เกิดการปฏิวัติอันรุ่งโรจน์
19
(Glorious Revolution) ขึ้น และเหตุการณ์นี้ได้ก่อก�าเนิดเอกสารส�าคัญอีกฉบับ คือ
“Bill of Rights” ซึ่งมีสาระส�าคัญประการหนึ่งว่า “การจัดเก็บภาษีเพื่อน�าไปใช้ส�าหรับ
การบริหารราชการภายใต้พระราชอ�านาจโดยไม่ได้รับความยินยอมของรัฐสภาเป็นสิ่งที่
ผิดกฎหมาย” อันถือได้ว่าเป็นการปรากฏขึ้นของหลักความยินยอมในการจ่ายเงินแผ่นดิน
ในรูปของลายลักษณ์อักษรเป็นครั้งแรก และถูกน�าไปใช้อย่างแพร่หลายในประเทศต่าง ๆ
ในเวลาต่อมา เช่น สหรัฐอเมริกา ซึ่งเดิมทีก็อยู่ภายใต้อาณานิคมของอังกฤษ แต่ในเวลา
18 เอื้ออารีย์ อิ้งจะนิล, กฎหมายการคลัง (วิญญูชน 2558) 66.
19 นิพนธ์ โลหะกุลวิช, (เชิงอรรถที่ 18) 30-32.
