Page 58 - kpiebook63010
P. 58
57
การเลือกตั้ง และการจับตา-ตรวจสอบการเลือกตั้ง ทั่วโลก โดยพยายามหาหลักการในเรื่องความซื่อตรง
ของการเลือกตั้งให้มีความชัดเจน นำาไปปฏิบัติและประเมินสิ่งที่เกิดขึ้นว่าความซื่อตรงของการเลือกตั้งนั้น
เกิดขึ้นแค่ไหน และถูกละเมิดไปแค่ไหน
ส่วนสำาคัญของความสุจริตขั้นสูงและความสมบูรณ์แบบของการเลือกตั้งนั้นยังยึดโยงกับมาตรฐาน
และธรรมเนียมปฏิบัติ (standard and norms) ของการเลือกตั้งทั่วโลก และหลักปฏิบัติเรื่องการเลือกตั้งนี้
ก็วิวัฒนาการมาจากกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ICCPR - UN International
Covenant for Civil and Political Rights 1966) ซึ่งประเทศไทยเองได้ลงนามให้สัตยาบันกับสหประชาชาติ
มานานแล้ว สิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองนี้รวมเอาเรื่องของสิทธิในชีวิต เสรีภาพในศาสนา เสรีภาพ
ในการพูดและเขียน เสรีภาพในการชุมนุม สิทธิในการเลือกตั้ง และสิทธิในการได้รับการพิจารณาความ
อย่างยุติธรรมเอาไว้ด้วย
การเลือกตั้งถูกมองว่าเป็นส่วนหนึ่งของสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง ซึ่งสิทธิพลเมืองและ
สิทธิทางการเมืองก็ถือเป็นส่วนหนึ่งของสิทธิมนุษยชน ที่รองรับโดยปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
(Universal Declaration of Human Rights)
ในรายละเอียดของ ICCPR นั้นได้ระบุถึงส่วนที่เกี่ยวเนื่องกับการเลือกตั้งไว้หลายส่วน ได้แก่ การจำาต้อง
มีการเลือกตั้งที่สมำ่าเสมอ การเลือกตั้งที่สิทธิเลือกตั้งเปิดกว้างให้กับทุกภาคส่วน การเลือกตั้งที่เสียงทุกคน
เท่ากัน สิทธิที่จะลงสมัครรับเลือกตั้ง สิทธิที่จะได้ลงคะแนนเสียง กระบวนการปิดลับของการลงคะแนนเสียง
และการเลือกตั้งที่สะท้อนความมีเสรีภาพในการแสดงออกซึ่งเจตจำานงของประชาชน
ส่วนหนึ่งที่สำาคัญของการศึกษาและสังเกตการณ์ของการเลือกตั้งเกี่ยวเนื่องกับเรื่องของ “วงจร
การเลือกตั้ง” (The Electoral Cycle) ซึ่งแบ่งออกเป็น 11 ขั้นตอนหลักที่หมุนโยงเชื่อมกัน โดย (อาจ) เริ่มต้นที่
1. กฎหมายการเลือกตั้ง ซึ่งรวมถึงโครงสร้างกฎหมายตัวอื่น ๆ อาทิ รัฐธรรมนูญ
2. กระบวนการเลือกตั้ง
3. การออกแบบเขตเลือกตั้ง
4. การลงทะเบียนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง และการยืนยันสิทธิเลือกตั้ง
5. การลงทะเบียนพรรคการเมือง และผู้สมัครรับเลือกตั้ง
6. การรณรงค์หาเสียงในสื่อต่าง ๆ
7. การจัดการด้านการเงินต่าง ๆ ของพรรคและผู้สมัคร
8. กระบวนการลงคะแนนเสียง
9. การนับคะแนน
10. ผลการเลือกตั้ง
11. บทบาทของผู้จัดและควบคุมการเลือกตั้งให้เป็นไปอย่างเสรี เป็นธรรม
