Page 43 - kpiebook62008

๑๒

อย่างแคบ ความหมายอย่างกว้าง หมายถึง “ลักษณะสอดคล้องตามกฎหมาย กล่าวคือ การอนุมัติภาษี การบริการ

ภาษี และการจัดเก็บภาษี ต้องกระทำตามรูปแบบที่กฎหมายกำหนดทั้งสิ้น” ในขณะที่ความหมายอย่างแคบ

หมายถึง “การตกลงอนุมัติจัดเก็บภาษีและระบบภาษีอยู่ภายใต้ขอบอำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติโดยตราเป็น

๒๖
กฎหมาย”

๒๒. รากฐานแนวคิดของหลักความชอบด้วยกฎหมายภาษี หลักความชอบด้วยกฎหมายภาษีนี้เป็นหัวใจ

สำคัญของกฎหมายภาษีอากร และมีมาตั้งแต่ในสมัยประวัติศาสตร์ที่ได้เริ่มมีการปกครองในระบอบประชาธิปไตย

เนื่องจากหลักการนี้มีที่มาจากแนวคิดเรื่องหลักการตกลงยินยอมทางภาษี แนวคิดเกี่ยวกับการต้องได้รับความ

ยินยอมของประชาชนทุกคนในการที่จะให้ให้รัฐเก็บภาษีจึงเริ่มก่อตัวขึ้นในยุคที่มีระบอบดังกล่าวด้วย อย่างไรก็ตาม
ในระบอบการปกครองที่มีการแบ่งแยกอำนาจอธิปไตยออกเป็น ๓ ฝ่าย อันได้แก่ ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และ

ฝ่ายตุลาการ อย่างเช่นประเทศไทยนั้น ความตกลงยินยอมดังกล่าวเป็นการได้รับความยินยอมโดยอ้อม กล่าวคือ

เป็นการยินยอมผ่านทางผู้แทนของประชาชนเสียมากกว่าจะมายินยอมเองโดยตรง แต่ไม่ว่าจะเป็นประการที่

ยินยอมเองโดยตรงหรือโดยอ้อม ก็อาจสรุปได้ว่าอำนาจในการจัดเก็บภาษีของรัฐมิใช่การใช้อำนาจตามอำเภอใจ

แต่ล้วนแล้วเป็นอำนาจที่มาจากการยินยอมหรืออนุมัติจากประชาชนแล้วนั่นเอง

๒๓. องค์ประกอบของหลักความชอบด้วยกฎหมายภาษี ทั้งนี้ หลักความชอบด้วยกฎหมายภาษีนั้น สามารถ

แยกองค์ประกอบของหลักดังกล่าวได้ ๔ ประการ ได้แก่ หลักความยินยอมทางภาษี การกำหนดอำนาจบังคับของ

กฎหมายภาษีอากร การควบคุมการบังคับใช้กฎหมายภาษีอากรโดยองค์กรตุลาการ และความเป็นเอกเทศของ
๒๗
กฎหมายภาษีอากร

๒๔. หลักความยินยอมทางภาษี หลักความยินยอมทางภาษีเป็นแนวคิดที่เคารพการตกลงยินยอมของ

ประชาชนในการที่รัฐจะเข้ามาจัดเก็บภาษีเนื่องจากการจัดเก็บภาษีเป็นการจำกัดสิทธิของประชาชนประการหนึ่ง

ในปัจจุบันนี้การให้ความตกลงยินยอมเป็นรายบุคคลนั้นเป็นเรื่องที่กระทำได้ยาก การตกลงยินยอมในปัจจุบันจึง

๒๖ ศุภลักษณ์ พินิจภูวดล, การคลังและภาษีอากร ทฤษฎีและหลักกฎหมายภาษีอากร, พิมพ์ครั้งที่ ๒ (กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญู
ชน , ๒๕๔๔), หน้า ๙๐.

๒๗ เรื่องเดียวกัน, หน้า ๙๒-๑๒๒.