Page 29 - b29416_Fulltext
P. 29
27
ปกครองโดยปราศจากการเคารพและคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน (Przeworski,
Alvares, Cheibub, and Limongi 1996; Schumpeter 1942; Dahl 1989).
ประชาธิปไตยที่มั่นคงยั่งยืน (consolidated democracy)
ประชาธิปไตยที่มั่นคงยั่งยืนเป็นแนวคิดที่มาพร้อมกับการขยายตัวของประชาธิปไตยไป
ทั่วโลก หมายถึงสภาวะที่ระบอบประชาธิปไตยกลายเป็นระบอบการเมืองเดียวที่ได้รับการยอมรับจาก
ทุกกลุ่มและประชาชนในสังคมว่าเป็นระบอบการเมืองที่มีความชอบธรรมสูงสุด ในสังคมที่
ประชาธิปไตยลงหลักปักฐานอย่างมั่นคงแล้ว จะไม่มีวันถอยกลับไปอยู่ภายใต้ระบอบการปกครองแบบ
อื่นๆ อีก ไม่ว่าจะเผชิญกับความท้าทายหรือวิกฤตที่รุนแรงประการใด ระบอบประชาธิปไตยจะถูกยึด
มั่นให้เป็นหนทางในการแก้ไขความขัดแย้งและรับมือกับวิกฤตต่างๆ ที่สังคมต้องเผชิญ (Linz and
Stepan 1996)
ภายหลังการเกิดปรากฏการณ์คลื่นลูกที่ 3 ของประชาธิปไตยตั้งแต่ ค.ศ.1974 พบว่า 60 กว่า
ประเทศทั่วโลกได้เปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองจากอ านาจนิยมมาสู่ประชาธิปไตย แต่อย่างไร
ก็ตาม ความน่ากังวลอยู่ที่ว่า “ท าอย่างไรที่จะท าให้ประชาธิปไตยตั้งมั่นอย่างยั่งยืน” ในช่วงระยะ
เปลี่ยนผ่านจากระบอบเผด็จการไปสู่ระบอบประชาธิปไตย ความกังวลต่อการสร้างความเข้มแข็งและ
มั่นคงให้กับระบอบประชาธิปไตย เป็นผลมาจากสภาพความเป็นจริงที่พบในหลายประเทศทั่วโลกว่า
เมื่อเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ประชาธิปไตยแล้ว การเมืองยังคงไร้เสถียรภาพ สถาบันการเมืองยังขาดการ
พัฒนา และประชาชนยังไม่ได้เข้าไปมีส่วนร่วมทางการเมืองอย่างที่ควรจะเป็น
การสร้างประชาธิปไตยที่มั่นคงและยั่งยืนจ าเป็นต้องเริ่มจากการสร้างความเข้าใจและ
ความเชื่อมั่นของประชาชนต่อระบอบประชาธิปไตย โดยการท าให้ระบอบประชาธิปไตยมั่นคงและ
อยู่รอดนั้นต้องประกอบด้วยองค์ประกอบเหล่านี้ ได้แก่ 1. การสร้างกติกาทางการเมืองที่ทุกกลุ่มใน
สังคมเห็นพ้องต้องกัน ตั้งแต่กระบวนการจัดท ารัฐธรรมนูญ ต้องมีความโปร่งใสและมีตัวแทนจากภาค
ประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญ หากกระบวนการจัดท ารัฐธรรมนูญไม่โปร่งใสและ
ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน จะท าให้กติกาสูงสุดขาดความชอบธรรมและกระทบต่อการสร้าง
ประชาธิปไตยที่เข้มแข้ง 2. ต้องให้คุณค่ากับการมีส่วนร่วมของประชาชน และสร้างหลักประกันให้กับ
ความเป็นพลเมือง 3. การสร้างความเข้มแข้งให้กับระบอบประชาธิปไตยโดยหลีกเลี่ยงการกระท า
ที่มีแนวโน้มท าให้ระบอบประชาธิปไตยสูญเสียความชอบธรรม อาทิ การใช้ความรุนแรงของรัฐ
การละเมิดหลักนิติรัฐ การละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชน การผูกขาดทางการเมือง และการใช้
อ านาจโดยปราศจากการตรวจสอบถ่วงดุล เป็นต้น
ดังนั้นการสร้างระบอบประชาธิปไตยที่ยั่งยืนจึงไม่ใช่เรื่องง่าย หากพิจารณาประชาธิปไตย
ในปัจจุบันในประเทศแถบเอเชีย ลาตินอเมริกา หรือแอฟริกา พบว่าหลายประเทศมีแนวโน้มที่จะ
ล้มเหลวต่อการสร้างระบอบประชาธิปไตยที่มั่นคง โดยเกิดจากปัจจัยหลายประการ ตั้งแต่ศักยภาพ
การท างานของรัฐบาลมีระดับต่ า การบริหารงานของภาครัฐล้มเหลว กระบวนการยุติธรรมขาด
