Page 11 - b29416_Fulltext
P. 11
9
ข . หลักการเรื่องการมีส่วนร่วมและการแข่งขันทางการเมือง (participation and
4
opposition) ซึ่งท าให้สังคมประชาธิปไตยต่างจากเผด็จการอย่างส าคัญ ด้วยการเปิดให้มีการแข่งขัน
กันอย่างเปิดเผยและเสรีในการขึ้นสู่อ านาจรัฐ แทนที่จะเป็นการสืบทอดผ่านทางสายเลือด ด้วยการ
ผูกขาดแต่งตั้งกันเองในหมู่ชนชั้นน า หรือด้วยการใช้ก าลังอ านาจเพื่อยึดครองอ านาจรัฐ
ค. หลักการเรื่องความเสมอภาคทางการเมือง ผ่านหลักการหนึ่งคนหนึ่งเสียง สถาบันและ
กระบวนการเลือกตั้งให้โอกาส ให้พื้นที่ และให้อ านาจกับประชาชนทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน แม้ว่าใน
มิติอื่น ประชาชนจะไม่มีความเท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะเป็นทางเศรษฐกิจหรือสถานะทางสังคมหรือ
วัฒนธรรม แต่ในกระบวนการเลือกตั้ง ทุกคนได้ใช้สิทธิทางการเมืองในฐานะพลเมืองอย่างเสมอหน้า
กันเมื่อเข้าคูหาเลือกตั้ง คนจนหรือคนชายขอบของสังคมก็มีสิทธิมีเสียงเท่ากับเจ้าสัว คหบดี นายพล
และคุณหญิงคุณนาย Charles Tilly ปรมาจารย์ทางด้านรัฐศาสตร์-สังคมวิทยา อธิบายว่าแท้จริงแล้ว
ประเด็นนี้นับเป็นปรัชญาพื้นฐานของสังคมเสรีประชาธิปไตย (liberal democracy) คือ
ประชาธิปไตยอาจจะไม่ได้ประกันความเท่าเทียมเสมอภาคทางเศรษฐกิจ แต่ประชาธิปไตยขีดเส้น
ไม่ให้ความแตกต่างในด้านอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นสีผิว เชื้อชาติ ศาสนา เพศสภาพ การศึกษา ชนชั้น มาเป็น
5
เกณฑ์ตัดสินการใช้สิทธิทางการเมือง หรือกล่าวได้ว่าประชาธิปไตยท าหน้าที่เป็นฉนวนกันไม่ให้ความ
ไม่เท่าเทียมด้านอื่นๆ มาท าลายความเท่าเทียมในแง่สิทธิทางการเมือง ฉะนั้นเมื่อใดก็ตามที่สิทธิทาง
การเมืองในการเลือกตั้งถูกท าให้ไม่เท่ากันเพียงเพราะความแตกต่างทางเศรษฐกิจหรือการศึกษา เช่น
คะแนนเสียงของคนจนหรือคนที่ไม่จบปริญญาตรีถูกนับให้มีความส าคัญน้อยกว่าคนร่ าคนรวยหรือคน
ที่มีการศึกษาสูง เมื่อนั้นก็เป็นสัญญาณว่าประชาธิปไตยเริ่มหยุดท างาน
งานวิจัยชิ้นนี้กล่าวย้ าคุณค่าและความหมายของการเลือกตั้งในฐานะสถาบันการเมืองที่ขาด
ไม่ได้ของระบบประชาธิปไตย เพื่อชี้ให้เห็นปรัชญาพื้นฐานที่ส าคัญของการเลือกตั้ง โจทย์ของ
สังคมไทยไม่ได้อยู่ที่ถามว่าจะยอมรับหรือปฏิเสธการเลือกตั้ง หากอยู่ที่ว่าจะปฏิรูปการเลือกตั้งอย่างไร
ให้มีความอิสระ ยุติธรรม สม่ าเสมอตามวาระ และสะท้อนออกซึ่งความเป็นตัวแทนของคนในชาติให้
มากที่สุด โดยจะต้องมีหลักประกันขั้นต่ าดังต่อไปนี้ ก) ประชาชนผู้บรรลุนิติภาวะแล้วมีสิทธิเลือกตั้ง
อย่างทั่วถึง ข) หลักการหนึ่งคนหนึ่งเสียง ค) การลงคะแนนเป็นความลับ ง) การที่ผู้เลือกตั้งไม่ต้องตก
อยู่ภายใต้อิทธิพลการบีบบังคับใดๆ ให้เลือกผู้สมัครหรือพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง
(Reynolds, Reily, and Ellis 2005, 14) ทั้งนี้ การปรับปรุงแก้ไขกระบวนการและสถาบันการ
เลือกตั้งให้ดีขึ้นจะช่วยบรรเทาเบาบางความขัดแย้งในสังคมลงได้ในระยะยาว
4 แนวคิดนี้เสนอโดย Robert Dahl ซึ่งเสนอว่าหากสรุปรวบยอดแล้วหลักการต่างๆ ในระบอบประชาธิปไตยสามารถรวบเข้ามาอยู่
ภายใต้หลักการส าคัญสองประการเรื่องการแข่งขันอย่างเสรีระหว่างกลุ่มต่างๆ ทางการเมืองเพื่อเข้าสู่อ านาจกับการมีส่วนร่วมทาง
การเมืองของประชาชนในการปรับเปลี่ยนนโยบายและพฤติกรรมต่างๆ ของผู้ใช้อ านาจ ดู Robert Dahl, Polyarchy: Participation
and Opposition (New York: Yale University Press, 1972).
5 Charles Tilly, Democracy (Cambridge: Cambridge University Press, 2007).
