Page 10 - b29416_Fulltext

8

คนหลากหลายกลุ่มได้สะท้อนออกในโครงสร้างอ านาจ และท าให้ความขัดแย้งมีช่องทางแก้ไขผ่าน

สถาบันทางการเมืองในระบบ โดยเฉพาะในสังคมที่มีความแตกต่างในด้านอุดมการณ์ทางการเมือง
เชื้อชาติ ศาสนา และ/หรืออัตลักษณ์อื่นๆ การออกแบบการเลือกตั้งที่เหมาะสมสามารถเปิดโอกาสให้

คนกลุ่มน้อยได้เข้าถึงอ านาจในการก าหนดนโยบายด้วย

การเลือกตั้งในฐานะสถาบันการเมือง: คุณค่าและความหมาย

การเลือกตั้งเป็นองค์ประกอบหลักของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย แน่นอนว่าแต่ละ
ประเทศที่ปกครองในระบอบประชาธิปไตยอาจจะออกแบบกฎกติกาและรูปแบบการเลือกตั้งของตน

แตกต่างกันไป แต่การเลือกตั้งเป็นสถาบันที่ขาดไม่ได้ของระบอบประชาธิปไตย วาทกรรมที่ว่า “การ
เลือกตั้งไม่เท่ากับประชาธิปไตย” นั้นไม่ผิด แต่ก็อันตรายหากใช้อย่างไม่ระมัดระวังหรือใช้อย่างตัด

ตอน เพราะมันสร้างความเข้าใจผิดอย่างมหันต์และดูแคลนคุณค่าและความหมายของการเลือกตั้ง

เป็นวาทกรรมที่พูดความจริงเพียงครึ่งเดียว แน่นอนว่าการที่สังคมหนึ่งๆ จะมีประชาธิปไตยนั้นไม่อาจ
ที่จะมีแค่การเลือกตั้ง หากจะต้องมีองค์ประกอบที่ส าคัญอื่นๆ ด้วย ไม่ว่าจะเป็น สิทธิเสรีภาพของ

พลเมือง ความเสมอภาคทางการเมืองของคนในสังคม หลักนิติรัฐ รวมทั้งการที่รัฐบาลพลเรือนที่มา
2
จากการเลือกตั้งสามารถควบคุมกลไกรัฐด้านความมั่นคงได้ อย่างไรก็ตามหากสังคมใดมีองค์ประกอบ
อื่นครบถ้วนแต่ไม่มีการแข่งขันขึ้นสู่อ านาจผ่านการเลือกตั้งอย่างเสรีและชอบธรรมก็ไม่สามารถถือว่า

สังคมนั้นเป็นประชาธิปไตย การเลือกตั้งจึงเป็นองค์ประกอบอันจ าเป็น (necessary conditions)
3
แม้ว่าจะไม่ใช่องค์ประกอบอันเพียงพอ (sufficient conditions) ต่อการมีประชาธิปไตย
การเลือกตั้งมีความส าคัญต่อประชาธิปไตย เพราะท าหน้าที่สะท้อนปรัชญาและหลักการที่
เป็นหัวใจหลายประการของระบอบประชาธิปไตย ได้แก่

ก. หลักการที่ว่าอ านาจอธิปไตยเป็นของปวงชน ประชาชนจึงเป็นผู้มีสิทธิก าหนดว่าใครควร

จะเป็นผู้มีอ านาจทางการเมืองและถอดถอนผู้ที่ใช้อ านาจเหล่านั้นออกจากอ านาจเมื่อบริหารงานไม่
เป็นที่น่าพอใจ

2 มีงานวิชาการส าคัญหลายชิ้นที่ย้ าเน้นว่าองค์ประกอบส าคัญประการหนึ่งต่อการสร้างและรักษาระบอบการปกครองแบบ
ประชาธิปไตยให้ยั่งยืนคือ การที่กลไกรัฐต้องขึ้นตรงต่อรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง โดยเฉพาะประสบการณ์จากประเทศในเอเชีย
แอฟริกา และลาตินอเมริกาซึ่งชี้ให้เห็นว่าลักษณะรัฐซ้อนรัฐนั้นเป็นอันตรายต่อประชาธิปไตยและท าให้สิทธิเสรีภาพของพลเมืองไม่มี
ความหมายในทางปฏิบัติ เพราะรัฐบาลจากการเลือกตั้งถูกควบคุมและสามารถถูกถอดถอนจากกลไกรัฐด้านความมั่นคง (ซึ่งโดยหลักก็
คือ กองทัพ) ได้ทุกเมื่อ ขอให้ดู Dietrich Rueschemeyer, Evelyne Huber Stephens, and John D. Stephens, Capitalist
Development and Democracy (Chicago: University of Chicago Press, 1992) และ David Collier and Steven Levitsky,
“Democracy with Adjectives: Conceptual Innovation in Comparative Research," World Politics 49, No. 3 (April 1997):
430-51.
3 Bjornlund, Eric, Beyond Free and Fair: Monitoring Elections and Building Democracy (Baltimore and London: Johns

Hopkins University Press, 2004); David M. Farrell, Electoral Systems: A Comparative Introduction (New York, Palgrave,
2001); Arend Lijphart, Electoral Systems and Party Systems: A Study of Twenty-Seven Democracies, 1945-1990
(Oxford: Oxford University Press, 1994); Giovanni Sartori, Comparative Constitutional Engineering: An Inquiry into
Structures, Incentives, and Outcomes (2 ed., London: Macmillan, 1997).
nd