Page 5 - b29416_Fulltext
P. 5
3
1. ความส าคัญและปัญหา
งานวิจัยชิ้นนี้เริ่มต้นจากการสังเกตปรากฏการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้นทั้งในประเทศไทยและ
ในต่างประเทศที่แสดงให้เห็นว่าการเลือกตั้งในฐานะที่เป็นสถาบันและกระบวนการทางการเมืองที่
ส าคัญในโลกสมัยใหม่เกี่ยวพันกับคุณภาพของระบอบประชาธิปไตย (quality of democracy)
ประสิทธิภาพการท างานของรัฐบาล (government efficiency) และความขัดแย้งในสังคม (social
conflict) อย่างมีนัยส าคัญ กล่าวคือ การออกแบบระบบเลือกตั้งที่เหมาะสมและการจัดการเลือกตั้ง
ที่บริสุทธ์ยุติธรรมสามารถเสริมสร้างให้การแข่งขันทางการเมืองเป็นไปอย่างยุติธรรมถูกต้องตามกติกา
ประชาชนมีทางเลือกเชิงนโยบายในการตัดสินใจว่าใครควรขึ้นสู่อ านาจบริหารประเทศ และเสริมสร้าง
การมีส่วนร่วมของประชาชนและความไว้วางใจของประชาชนต่อระบบการเมือง นอกจากนั้นระบบ
เลือกตั้งที่เหมาะสมสอดคล้องและถูกออกแบบมาอย่างดียังช่วยท าให้การเมืองมีเสถียรภาพ รัฐบาล
เข้มแข็งและท างานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สุดท้าย ระบบการเลือกตั้งที่เหมาะสมกับบริบทของสังคม
และภูมิทัศน์ทางการเมืองสามารถมีส่วนช่วยลดความขัดแย้งระหว่างคนกลุ่มต่างๆ ในสังคมที่มีความ
คิดเห็นทางการเมืองและ/หรืออัตลักษณ์ต่างกันให้สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติภายใต้กติกาที่
ยอมรับร่วมกัน ซึ่งกติกานั้นต้องไม่ท าให้เกิดการเสียสมดุลทางอ านาจหรือสร้างความได้เปรียบ
เสียเปรียบทางการเมืองอย่างไม่เป็นธรรม เพราะหากเป็นเช่นนั้นระบบเลือกตั้งและกระบวนการ
เลือกตั้งจะยิ่งส่งผลขยายความขัดแย้งในสังคม แทนที่จะช่วยระงับและบรรเทาความแตกแยกแบ่งขั้ว
ความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างคุณภาพประชาธิปไตย ประสิทธิภาพของรัฐบาล และความ
ขัดแย้งในสังคมกับระบบเลือกตั้งถูกศึกษาและให้ความส าคัญจากวงวิชาการนานาชาติอย่างกว้างขวาง
และเจาะลึก อย่างไรก็ตาม วงวิชาการไทยทั้งในแวดวงนักรัฐศาสตร์และผู้ก าหนดนโยบายยังให้
ความสนใจกับประเด็นนี้ค่อนข้างน้อย งานวิจัยชิ้นนี้ต้องการที่จะเติมเต็มช่องว่างทางวิชาการดังกล่าว
และคาดหวังว่าจะช่วยเปิดมิติใหม่ๆ รวมถึงข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการออกแบบระบบเลือกตั้งที่
เหมาะสมส าหรับสังคมไทยในยุคสมัยที่สังคมยังขาดฉันทามติทางการเมือง โดยงานวิจัยชิ้นนี้วางอยู่บน
ฐานคิดว่า ทุกสังคมสามารถออกแบบเชิงสถาบัน (institutional design) เพื่อเป็นกลไกสร้างความ
เข้มแข็งให้กับประชาธิปไตย ผลิตรัฐบาลที่ตอบสนองความต้องการของประชาชนอย่างเข้มแข็ง และ
สร้างสันติภาพในสังคม โดยงานศึกษาวิจัยชิ้นนี้จะมุ่งศึกษาไปที่ระบบการเลือกตั้งเป็นหลัก
2. แนวคิดและทฤษฎี: การออกแบบสถาบันการเมืองและระบบเลือกตั้ง
เหตุใดเราจึงต้องให้ความสนใจกับสถาบันการเมือง? ค าตอบคือ สถาบันการเมืองมี
ความส าคัญและศักยภาพในการส่งผลกระทบต่อประชาธิปไตย ประสิทธิภาพการท างาน และ
ความขัดแย้งและความมั่นคงปลอดภัยของพลเมือง โดยผลกระทบที่ว่าอาจจะมีทั้งในด้านบวกและ
ด้านลบ ผลกระทบด้านลบเกิดขึ้นเมื่อสถาบันทางการเมืองถูกจัดวางและถูกก าหนดให้มีขอบเขต
อ านาจที่ไม่เหมาะสมซึ่งส่งผลให้เกิดการท างานที่ไม่มีประสิทธิภาพและไม่ตอบสนองต่อ
ความหนักหน่วงของปัญหาที่เกิดขึ้นในระบบ ซ้ ายังอาจไปซ้ าเติมหรือขยายความขัดแย้งที่ด ารงอยู่ให้
