Page 30 - b29255_fulltext

29
ล้าหลังป่าเถื่อน ชนชั้นน าของไทยจึงเริ่มเปิดรับวัฒนธรรมการมีภรรยาเพียงคนเดียว ต่างจากค่านิยมดั้งเดิมถือว่า
การมีเมียมากเป็นสิ่งที่แสดงความมั่งคั่งและอ านาจวาสนา สตรีลูกผู้ดีและลูกสาวขุนนางเองก็ได้รับค าสอนจาก
วรรณกรรมเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของผู้หญิงด้านการปรนนิบัติสามี เช่น กฤษณาสอนน้อง สวัสดิรักษา จนถึงสุภาษิต
สอนหญิงของสุนทรภู่

2.2.5 สกอต บาล์เม่ ( Scot Balme, 1991) นักวิชาการตะวันตก ผู้งานเขียนเรื่องวาทกรรมกึ่ง
30
ก่อนสมัยสตรีนิยม (Preto -feminist Discourses in Early Twentieth Century Siam) ได้วิพากษ์วิจารณ์
เรื่อง สถานภาพสตรีไทยไว้จากเอกสารสิ่งพิมพ์ 3 เล่ม คือ งานเขียนของเทียนวรรณ ในตุลวิภาคพจนกิจ พ.ศ.

2448 และงานเขียนจากนามปากกาของกลุ่มผู้หญิงในนิตยสารผู้หญิง คือ กุลสตรี ใน พ.ศ. 2449 และสัตรีนิพนธ์
ในพ.ศ. 2457 ซึ่งถือว่าเป็นกลุ่มตัวแทนความคิดกึ่งสตรีนิยม (Proto-feminism) ที่สะท้อนจิตส านึกตัวตนฐานะ

สตรีที่มีการศึกษาในยุคนั้น ในการแสวงหาความเป็นอิสระเพื่อสร้างขอบเขตเป้าหมายความเป็นผู้หญิง แต่ก็ยังไม่ถึง
ขั้นเรียกร้องสิทธิเสมอภาคให้ตัวเอง ขณะเดียวกันได้เกิดการตั้งค าถามเรื่องระบบหลายเมียและการศึกษาของสตรี

อย่างไรก็ดียังยึดติดในกรอบความคิดเก่าในเรื่องการดูถูกสถานภาพโสเภณีและการยอมรับอ านาจที่เหนือกว่าของ
ผู้ชาย จากการศึกษาของเขาได้ชี้ให้เห็นว่าทัศนะของเทียนวรรณนั้นให้ความส าคัญกับอ านาจของสตรีในบทบาท

ของภรรยา และมารดา ที่ต้องสัมพันธ์กับหน้าที่การสร้างความเจริญแก่ชาติ ดังนั้นรัฐต้องให้การศึกษาสมัยใหม่
ให้กับสตรีอย่างเสมอภาคกับบุรุษ โดยเฉพาะเรื่องการเรียนกฎหมายและการเมือง เพื่อให้สตรีมีอ านาจเท่าเทียม
ผู้ชายนั้นเป็นทัศนะเปิดกว้างส าหรับสตรีให้มีตัวตนในสังคมระดับชาติ และที่ส าคัญคือ เทียนวรรณมีความคิด

ต่อต้านระบบหลายเมียด้วยการยืนยันถึงระบบผัวเดียวเมียเดียวแบบตะวันตก อย่างไรก็ดี เทียนวรรณก็ต่อต้าน
อาชีพโสเภณีตามความเชื่อแบบดั้งเดิม เขาเสนอให้รัฐจัดการศึกษาให้สตรีเพื่อพวกเธอจะได้มีวิชาชีพเลี้ยงตัวได้

ส่วนทัศนะผู้หญิงจากนิตยสารผู้หญิงทั้งกุลสตรีและสัตรีนิพนธ์มีจุดเน้นที่ไม่ลึกซึ้งเท่าของเทียนวรรณ แต่ก็
มีทัศนะกึ่งสตรีนิยมที่ต้องการส่งเสริมผลประโยชน์ให้กลุ่มสตรีชนชั้นน าที่มีการศึกษา กุลสตรีมีแนวคิดอนุรักษ์นิยม

กว่าแต่ก็มีมุมมองที่แสวงหาภาพลักษณ์ให้สตรี ส่วนในสัตรีนิพนธ์มีความเป็นชาตินิยมและต้องการรักษาสิทธิของ
สตรีมากกว่า อย่างไรก็ดีนิตยสารผู้หญิงทั้งสองเล่มพยายามเสนอภาพตัวตนของผู้หญิงในการสงคราม ซึ่งถือว่าเป็น
การให้ผู้หญิงมีบทบาทเท่าเทียมผู้ชายในพื้นที่สาธารณะ เรื่องของวีรกรรมของสตรีไทย เช่น สมเด็จพระสุริโยทัย

ท้าวเทพสตรี ท้าวศรีสุนทรและท้าวสุรนารีถูกน าเสนอเพราะต้องการสร้างภาพลักษณ์ความเสมอภาคกับผู้ชาย
ควบคู่ไปกับการเรียกร้องให้รัฐจัดการศึกษาให้กับผู้หญิง แต่ข้อเรียกร้องของนิตยสารทั้งสองเล่มนี้ยังคงจ ากัด

บทบาทผู้หญิงให้เป็นผู้ตามและให้การสนับสนุนผู้ชายในพื้นที่สาธารณะ อย่างไรก็ดี ความคิดเห็นเกี่ยวกับผู้หญิง

29 Joseph J. Wright Jr. (1991-05-04) The Balancing Act, A History of Modern Thailand,. Asia Books,

P. 30.

Balme, Scot, (1999) Proto-Feminist Discourses in Early Twentieth Century Siam. In Genders &
30
Sexualities in Modern Thailand, edited by Peter A. Jackson & Nerida M. Cook, Chiangmai : Silkworm Books.
134-153.

29