Page 28 - 23464_Full text

27

นับจากการเกิดขึ้นของข้อเรียกร้องของกลุ่มเยาวชนปลดแอกที่ชี้ถึงปัญหาของกติกาทาง
การเมืองในเดือนกรกฎาคม 2563 น าไปสู่การเคลื่อนไหวของกลุ่มเยาวชนและประชาชนอีกหลายกลุ่มย่อย

ที่แม้จะมีข้อเสนอปลีกย่อยที่แตกต่างกันออกไป แต่ข้อเสนอเรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญกลายเป็นหนึ่ง
ในข้อเสนอหลักของทุกกลุ่มร่วมกัน จนในเดือนตุลาคม 2563 เมื่อมีการหลอมรวมกลุ่มเคลื่อนไหว
หลายกลุ่มเข้ามารวมกันในนาม “คณะราษฎร” ก็มีการขมวดข้อเรียกร้องของการชุมนุมออกมาเป็น 3
ข้อด้วยกัน คือ 1. เรียกร้องให้ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯ ลาออก 2. เรียกร้องให้รัฐสภาต้อง

เปิดประชุมวิสามัญเพื่อผลักดันให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน และ 3. ปฏิรูปสถาบันกษัตริย์
9
ให้อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญตามระบอบประชาธิปไตย กล่าวได้ว่าเมื่อมาถึงช่วงเดือนตุลาคมของปี 2563
ประเด็นเรื่องแก้ไขรัฐธรรมนูญกลายเป็นวาระส าคัญทางการเมืองของภาคประชาชนในพื้นที่สาธารณะแล้ว

จากการชุมนุมประท้วงบนท้องถนนได้ขยับไปสู่การเคลื่อนไหวของภาคประชาชนเพื่อเสนอ
ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญเข้าสู่รัฐสภาในเดือนพฤศจิกายน 2563 น าโดยกลุ่มที่มีชื่อว่า “โครงการ

อินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (iLaw)” หรือที่รู้จักกันทั่วไปว่า “ไอลอว์” ซึ่งพวกเขาได้อาศัย
ช่องทางทางกฎหมายที่เปิดไว้ในรัฐธรรมนูญฉบับปี 2560 ที่ระบุว่า นอกจากการเสนอร่างแก้ไข
รัฐธรรมนูญโดย ส.ส. แล้ว ประชาชนทั่วไปก็สามารถรวบรวมรายชื่อยื่นให้รัฐสภาพิจารณาได้ โดยต้อง

รวบรวมเสียงจากผู้มีสิทธิเลือกตั้งอย่างน้อย 50,000 รายชื่อ ซึ่งในช่วงนั้นยังต้องรวบรวมรายชื่อผ่าน
ช่องทางการลงนามในเอกสารจริง (แต่ต่อมาสามารถท าได้ผ่านช่องทางออนไลน์เมื่อมีการประกาศใช้
10
พระราชบัญญัติการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2564) ซึ่งกลุ่มไอลอว์ได้จัดท าร่างรัฐธรรมนูญฉบับ
ประชาชนภายใต้ชื่อการรณรงค์ “ร่วมรื้อ ร่วมสร้าง ร่วมร่างรัฐธรรมนูญ” และได้เดินทางไปตาม
สถานที่ต่างๆ เพื่อรวบรวมรายชื่อจากประชาชน ในบางครั้งปรากฏภาพประชาชนมายืนต่อแถวยาว

เพื่อรอลงชื่อนานนับหลายชั่วโมง ถือเป็นปรากฏการณ์การมีส่วนร่วมของประชาชนที่น่าประทับใจ
เนื่องจากเป็นการมีส่วนร่วมอย่างสงบสันติเพื่อปรับเปลี่ยนกติกาทางการเมือง ซึ่งสะท้อนความตื่นตัว
และความรู้สึกเป็นเจ้าของอ านาจของประชาชนไทยในฐานะพลเมืองที่แข็งขัน ภายในเวลาเพียง 43 วัน

กลุ่มไอลอว์สามารถรวบรวมรายชื่อของประชาชนหลากหลายวัยและสาขาอาชีพได้ถึง 100,732
รายชื่อ นับเป็นหนึ่งในการเข้าชื่อเสนอกฎหมายของประชาชนที่รวบรวมรายชื่อได้จ านวนมากที่สุด
ภายในระยะเวลาที่สั้นที่สุด โดยมีการยื่นรายชื่อให้รัฐสภาพิจารณาในวันที่ 22 กันยายน 2563
11

9 “คณะราษฎร: ประกาศ 3 ข้อเรียกร้องก่อนชุมนุมใหญ่ 14 ตุลา ประยุทธ์ลาออก-เปิดสภาแก้ รธน.-ปฏิรูปสถาบัน
กษัตริย์,” บีบีซีไทย, 8 ต.ค. 2563.
10 ดูสรุปและรายละเอียดเกี่ยวกับ พ.ร.บ. ฉบับดังกล่าวใน คณาธิป ไกยชน, การเข้าชื่อเสนอกฎหมายของประชาชน
ตามพระราชบัญญัติการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2564 (ส านักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ส านักวิชาการ
กลุ่มงานวิจัยและพัฒนา, 2564), https://library.parliament.go.th/th/radioscript-rr2564-dec3.
11 ส าหรับขั้นตอนและหลักเกณฑ์การเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชน ดู ปัทมา สูบก าปัง และ ดวงจันทร์ ศิริรักษ
โสภณ, คู่มือการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชน (กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า, 2563) ส าหรับการเคลื่อนไหว
ของประชาชนในการผลักดันร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ ดู “แก้รัฐธรรมนูญ: 5 สัปดาห์ได้แสนรายชื่อ ‘ไอลอว์’ ยื่นร่าง
แก้ไข รธน. ต่อรัฐสภา,” บีบีซีไทย, 14 กันยายน 2020; บุศรินทร์ แปแนะ และคณะ, There’s Always Spring:
เมื่อถึงเวลาดอกไม้จะบาน (กรุงเทพฯ: Mob Data Thailand, 2565).