Page 80 - 23154_Fulltext
P. 80
75
นอกจากนี้ Moniruzzaman (2009) ได้ศึกษาลักษณะของระบบรัฐสภาบังกลาเทศในช่วงเวลา ค.ศ.
1991-2006 และอธิบายคล้ายกับ Ahmed (2001) ว่า พัฒนาการของของระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภาของ
บังกลาเทศด าเนินไปอย่างมีอุปสรรค โดยอ านาจน าของพรรคการเมืองฝ่ายสถาปนาถือเป็นหนึ่งในอุปสรรคส าคัญ
ต่อประชาธิปไตยบังกลาเทศ ข้อค้นพบส าคัญว่าด้วยความไม่สามารถท างานอย่างเป็นระบบของรัฐสภา เนื่องจาก
ความสัมพันธ์เชิงอ านาจของระบบรัฐสภาที่มีลักษณะส าคัญ 2 ประการ
1) เริ่มจากประการแรกจากฝ่ายรัฐบาล หากสังเกตจาก 3 รัฐบาลในห้วงเวลา ค.ศ. 1991-2006 พบว่า
แต่ละรัฐบาล พรรคแกนน าตั้งรัฐบาลไม่ว่าจะพรรค AL หรือ BNP ต่างไม่สามารถครองที่นั่งเสียงข้าง
มากสัมบูรณ์ในสภา แต่กลับจ าเป็นต้องพึ่งพาพรรคขนาดกลาง ทั้งพรรค JP หรือพรรค Jamat-i-
Islami (JI) ส่งผลให้พรรคที่จะเป็นผู้น ารัฐบาลนั้นต้องสร้างอ านาจน าในการต่อรองให้พรรคขนาด
กลางมาร่วมรัฐบาลด้วย และในการลงคะแนนเสียงผ่านร่างกฎหมายส าคัญก็จ าเป็นต้องโน้มน้าวพรรค
ร่วมรัฐบาลได้เสมอ
2) ขณะที่ประการที่สองในส่วนของฝ่ายค้าน พฤติกรรมทางการเมืองของฝ่ายค้านไม่สามารถต่อรองกับ
รัฐบาลในระบบรัฐสภา ส่งผลให้ฝ่ายค้านถูกครอบง าด้วยกรอบคิดพฤติกรรมทางการเมืองในรูปแบบ
ของการบอยคอตการประชุม และพึ่งพิงการเมืองบนท้องถนนเพื่อกดดันการเมืองของฝ่ายรัฐบาล ด้วย
เหตุนี้ระบบรัฐสภาของบังกลาเทศจึงถูกตีความว่า ไม่สอดคล้องกับรัฐสภาตามหลักเสรีประชาธิปไตย
อันได้แก่ ความรับผิดชอบ ความโปร่ใส ความอดกลั้น รวมถึงความร่วมมือกัน ทว่าระบบรัฐสภาของ
บังกลาเทศ จากการศึกษา 3 รัฐบาลในช่วง ค.ศ. 1991-2006 กลับพบการท างานนิติบัญญัติของพรรค
รัฐบาลโดยละเลยฝ่ายค้าน ขณะที่ฝ่ายค้านเองก็มุ่งท าให้กลไกของรัฐสภาล่มด้วยการบอยคอตการ
ประชุม ส่งผลให้สภาเสียความเชื่อมั่นจากประชาชน และถูกลดทอนความเป็นสถาบันตามมาด้วย
โดยสรุปแล้ว พัฒนาการของระบบรัฐสภาของบังกลาเทศแบ่งออกเป็น 3 ช่วงส าคัญ ได้แก่
1) ความพยายามในการท าให้รัฐสภาเป็นสถาบันการเมืองริเริ่มจากช่วงประกาศเอกราชของบังกลาเทศ
ในปี ค.ศ. 1971 เป็นต้นมา โดยอิงกับรูปแบบของระบบรัฐสภาแบบเวสต์มินสเตอร์ของอังกฤษ
ประกอบกับบริบททางประวัติศาสตร์ที่พรรค AL เป็นแกนน าในการกอบกู้ชาติบังกลาเทศมา ส่งผลให้
พรรค AL ชนะเป็นเสียงข้างมากของรัฐสภา ระบบรัฐสภาในห้วงเวลา 1971-1975 จึงเป็น
ความสัมพันธ์เชิงอ านาจที่พรรครัฐบาลที่น าโดยพรรค AL ครอบง าอ านาจการตัดสินในทางการเมือง
ของสมาชิกรัฐสภา ขณะเดียวกันสมาชิกสภาเองก็อยู่ในช่วงเก็บสั่งสมประสบการณ์หลังผ่านเหตุการณ์
สร้างชาติ จึงท าให้สมาชิกสภาต้องท าหน้าที่ประสานทั้งภารกิจในสภาและประชาชนในท้องถิ่น รวมถึง
ให้ความส าคัญกับภารกิจใหญ่ทางการเมืองของรัฐบาลในการผลักดันนโยบายการศึกษาที่จะเป็นการ
ปฏิรูปความคิดของคนในชาติใหม่
2) ค.ศ. 1977-1990 มีลักษณะถดถอยในทางประชาธิปไตย เนื่องจากเป็นการเข้าสู่อ านาจของผู้น าทหาร
ที่นิยมรัฐบาลน าโดยกองทัพ ความเปลี่ยนแปลงจึงมีทั้งประเด็นการสร้างพรรคการเมืองของกองทัพมา
