Page 161 - 23154_Fulltext
P. 161
156
บทที่ 6
รัฐสภาในยุคประชาธิปไตยครึ่งใบ (พ.ศ. 2521-2534)
7.1 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2521
บริบททางการเมือง
หลังจากที่มีการประกาศใช้ธรรมนูญการปกครอง พ.ศ. 2520 กระบวนการเปลี่ยนผ่านทางการเมืองได้เริ่ม
ขึ้นภายใต้การก ากับครอบง าของคณะปฏิวัติที่สืบทอดอ านาจผ่าน “สภานโยบายแห่งชาติ” ในด้านของการบริหาร
การเมือง รัฐบาลยุคเกรียงศักดิ์มีการตอบสนองทางการเมืองที่ตรงข้ามกับรัฐบาลก่อนหน้า ไม่ว่าจะเป็นการลดการ
กดปราบแรงงาน ผ่อนปรนเสรีภาพของสื่อมวลชน ออกกฎหมายนิรโทษกรรมจ าเลยในเหตุการณ์ 6 ตุลาคม พ.ศ.
2519 หรือการปรับระดับความสัมพันธ์ทางการทูตต่อประเทศจีนเพื่อเจรจาให้ลดการสนับสนุนพรรคคอมมิวนิสต์
แห่งประเทศไทย (พคท.) เป็นต้น ปฏิกิริยาเหล่านี้ส่งผลให้แรงกดดันทางการเมืองที่เคยเกิดขึ้นในสมัยรัฐบาลนาย
ธานินทร์ลดลง (ภูริ ฟูวงศ์เจริญ, 2563: 413)
ขณะเดียวกันก็ริเริ่มกระบวนการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญที่มาจากการ
แต่งตั้งของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ซึ่งอยู่ภายใต้การคัดเลือกโดยสภานโยบายแห่งชาติอีกล าดับ) โดยที่
คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2521 มีประธานคณะกรรมาธิการคือ ศาสตราจารย์จิตติ ติงศภัทิย์ และมี
นายมีชัย ฤชุพันธุ์ เป็นเลขานุการคณะกรรมาธิการ นอกจากนั้นยังมีผู้เชี่ยวชาญทางนิติศาสตร์อย่างศาสตราจารย์
ไพโรจน์ ชัยนาม เป็นสมาชิกคณะกรรมาธิการชุดนี้ด้วย (ปรีชาทัศน์, 2563) อย่างไรก็ตาม เจตนารมณ์ของการร่าง
รัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2521 เองก็ถูกตั้งข้อสงสัยว่า เป็นรัฐธรรมนูญเพื่อการสืบทอดอ านาจของกองทัพ (คมชัดลึก
ออนไลน์, 2558; ไอลอว์, 2562) โดยให้วุฒิสภาจากการแต่งตั้งได้มีอ านาจเหนือกว่าสภาผู้แทนราษฎร เพื่อให้
วุฒิสภาเป็นหลักประกันในการสืบทอดอ านาจ โดยที่เกรียงศักดิ์เองเป็นผู้เลือกวุฒิสภานั้นเสียเอง ทั้งนี้ในส่วนของ
ความสัมพันธ์เชิงอ านาจอันสัมพันธ์กับระบบรัฐสภาในรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2521 ซึ่งมีอายุยืนยาวจนถึง พ.ศ. 2534
นั้นบัญญัติสาระส าคัญไว้อย่างไรจะมีการอภิปรายในล าดับถัดไป
โครงสร้างอ านาจหน้าที่ของรัฐสภา
เมื่อพิจารณาจากค าปรารภของรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2521 ข้อสังเกตส าคัญประการหนึ่งต่อชื่อเรียกการ
เมืองไทยในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่นี้ได้เปลี่ยนชื่อเรียกใหม่เป็น “ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็น
ประมุข” (ในขณะที่มาตรา 2 เรียกว่าเป็น “ระบอบประชาธิปไตยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข”) และเมื่อ
พิจารณาถึงความสัมพันธ์เชิงอ านาจที่ก าหนดขึ้นใหม่ในรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2521 สามารถตั้งข้อสังเกตความ
เปลี่ยนแปลงได้ใน 4 ประการดังต่อไปนี้
ประการแรกคือ ความสัมพันธ์เชิงอ านาจระหว่างรัฐสภากับองคมนตรี โดยอ านาจขององคมนตรีสามารถ
ทั้งเสนอชื่อผู้ส าเร็จราชการแทนพระองค์ให้รัฐสภาแสดงความเห็นชอบได้ตามมาตรา 17 ในกรณีที่พระมหากษัตริย์
