Page 37 - รายงานฉบับสมบูรณ์

กฎหมายทั่วไป ข้อเรียกร้องดังกล่าวถูกมองว่า น าไปสู่การเลือกปฏิบัติทางศาสนาและการแตกสามัคคีของชาติ

91
ในที่สุด
ข้อวิจารณ์ในคดี Refah คือ ศาลรัฐธรรมนูญอ้างถึงแต่ค าพูดและการกระท าของหัวหน้าพรรค

โดยไม่พิจารณาถึงแผนด าเนินงานของพรรคว่าบรรจุหัวข้อดังกล่าวไว้หรือไม่ นอกจากนี้ พรรคยังไม่ได้เริ่ม
92
การกระท าใด เพียงแค่น าเสนออย่างสันติ จึงไม่ควรถูกยุบ

โดยรวมแล้ว ศาลรัฐธรรมนูญตุรกียุบพรรคการเมืองได้ง่ายดายมากโดยไม่ต้องค านึงถึงว่าพรรค
การเมืองดังกล่าวถูกลงโทษได้สัดส่วนหรือไม่ แต่กลับสร้างผลเสียต่อระบบการเมืองเนื่องจากพรรคการเมือง

เหล่านี้ไม่ได้ถูกยุบถาวรต่างพากันสร้างพรรคการเมืองส ารองและกระท าการอย่างเดิมต่อไป การยุบพรรค
93
การเมืองจึงไม่ได้แก้ไขปัญหา ดังที่เห็นชัดคือการยุบพรรคการเมืองเพื่อปกป้องหลักการโลกวิสัยแต่ความเป็น
จริงก็คือประชาชนชาวตุรกีส่วนมากเป็นมุสลิม และมีท่าทีเป็นบวกกับการใส่ผ้าคลุมศีรษะ แม้ว่าทางการจะ
ประณามก็ตามที
94

หลายครั้ง คดียุบพรรคการเมืองในตุรกีถูกร้องต่อศาลสิทธิมนุษยชนยุโรป (European Court of
Human Rights) ซึ่งได้วางหลักหลายข้อเกี่ยวกับการยุบพรรคไว้ หนึ่งในคดีนั้น คือ The United Communist

Party v. Turkey (1998) ซึ่งศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค TBKP นี้เพียงเพราะในชื่อมีค าว่าคอมมิวนิสม์ หัวหน้า

พรรค TBKP จึงฟ้องต่อศาลสิทธิมนุษยชนต่อไป

ศาลสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรปเห็นว่า ประชาชนย่อมมีสิทธิรวมตัวกันเป็นพรรคการเมือง แต่รัฐมีอ านาจ

จ ากัดสิทธินั้น เพียงแต่การตีความเรื่องเหตุจ ากัดสิทธิ ต้องตีความให้เคร่งครัด นอกจากนี้ ประชาธิปไตยย่อม
ต้องการความหลากหลายทางการเมือง (political plurality) ล าพังการน าเสนอแนวคิดอย่างสงบ และการเปิด

พื้นที่แลกเปลี่ยนพูดคุยกัน ไม่ใช่การบ่อนท าลายประชาธิปไตย ในกรณีนี้ พรรค TBKP ยังไม่ได้แม้แต่เริ่มกิจกรรม
การเมืองเลยด้วยซ้ า ดังนั้น ศาลเห็นว่า มาตรการยุบพรรคของตุรกีไม่ได้สัดส่วน และขัดต่อสิทธิมนุษยชน
95
ศาลสิทธิมนุษยชนยุโรปยังตัดสินให้การยุบพรรคของตุรกีอีกหลายครั้งไม่ชอบด้วยกฎหมาย โดยให้เหตุผลว่า

การเรียกร้องความเปลี่ยนแปลง แม้จะขัดกับระบอบการเมืองและกฎหมายที่เป็นอยู่ แต่หากเรียกร้องโดยสันติ
96
ย่อมอยู่ในขอบเขตที่ได้รับการคุ้มครอง

สิ่งที่ไม่คาดคิดประการหนึ่งคือในช่วงหลัง ศาลรัฐธรรมนูญผ่อนคลายความจริงจังเรื่องการยุบพรรค
การเมืองมากขึ้น ในปี 2008 ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเห็นว่าพรรค AK ซึ่งเป็นพรรครัฐบาลขณะนั้น กระท าการขัด

91 Tyulkina 175.
92 Tyulkina 174.
93 Yusuf Sevki Hakyemez, ‘Containing the Political Space: Party Closures and the Constitutional Court in Turkey’ (2008) 10
Insight Turkey 135, 141-142.
94 Tyulkina 178-179.
95 Tyulkina 98-100.
96 Hakyemez, Containing the Political Space 141.

~ 34 ~