Page 42 - รายงานฉบับสมบูรณ์
P. 42
นอกจากนี้ การกระท านั้น ต้องเป็นการกระท าของพรรคการเมือง การพิจารณาแง่นี้ต้องพิจารณาว่า
การกระท าดังกล่าวผูกพันนิติบุคคลทั้งหมดหรือไม่ ผู้กระท าเป็นหัวหน้า หรือผู้บริหาร หรือผู้น า หรือตัวแทน
ของพรรคการเมือง และสมาชิกพรรคส่วนใหญ่รับเอาการกระท านั้นเป็นของตนเองหรือไม่ การกระท าดังกล่าว
อาจต้องเกิดขึ้นอย่างเปิดเผย เป็นไปซ้ า ๆ บรรจุอยู่ในแผนงานหรือนโยบายของพรรคการเมืองนั้น
อย่างเป็นทางการ เป็นที่รับทราบกันทั่วไป
ประสบการณ์ของเยอรมนีในสงครามโลกครั้งที่สองและช่วงสงครามเย็นช่วยให้ความชอบธรรมแก่การ
ยุบพรรคได้ไม่ยากนัก เนื่องจากมีหลักฐานเชิงประจักษ์ถึงอันตรายจากพรรคการเมืองนีโอนาซีและคอมมิวนิสต์
ส่วนในสเปน จะเห็นว่าสเปนไม่ได้ลงโทษแนวคิดแบ่งแยกดินแดนโดยตรง แต่ลงโทษการแบ่งแยก
ดินแดนด้วยการก่อการร้าย ซึ่งเป็นความรุนแรงโดยแน่ชัด การที่กลุ่ม ETA ถูกสหภาพยุโรปขึ้นบัญชี
เป็นขบวนการก่อการร้ายท าให้การพิสูจน์ตรงนี้ง่ายขึ้น
แต่กลับกัน ในตุรกี การยุบพรรคมุ่งลงโทษที่ความคิดเป็นหลัก ความคิดที่ขัดต่ออุดมการณ์หลัก
ไม่ว่าจะสันติหรือเล็กน้อยเพียงใดก็ถูกยุบได้ง่ายดาย
ในกรณีของกัมพูชาและฮ่องกง การกระท าของหัวหน้าพรรคการเมืองและผู้บริหาร ยังอยู่ในขอบเขต
ของการแสดงออก ยังไม่กลายเป็นการกระท า และแม้จะใช้ถ้อยค ารุนแรงปลุกระดม ก็ยังไม่อาจถือได้ว่า
มีความรุนแรงเกิดขึ้นแล้ว พรรคการเมืองทั้งสองไม่แสดงให้เห็นศักยภาพในการเปลี่ยนจากถ้อยค าปลุกระดม
ให้กลายมาเป็นการกระท าได้จริง นอกจากนี้ ยังน่าสงสัยด้วยว่า สมาชิกพรรคการเมืองทั้งสองพรรคนั้น
เข้าใจ และรับเอาอุดมการณ์และการกระท าทั้งหมดของผู้บริหารมาเป็นของตนหรือไม่
สาม เกณฑ์ด้านกระบวนการ
ค าถามใหญ่คือกระบวนการยุบพรรคนั้นมีหลักประกันความเป็นธรรมเพียงพอหรือไม่ น่าเชื่อถือหรือไม่
กฎหมายที่ระบุเหตุแห่งการยุบพรรคเอง ต้องมีความชัดเจนว่าครอบคลุมการกระท าเช่นไรบ้าง
ไม่คลุมเครือ ไม่กว้างขวางจนเกินไปจนไม่อาจเข้าใจได้ กระบวนการยุบพรรคต้องเคารพสิทธิของ
พรรคการเมืองผู้ถูกกล่าวหาที่จะได้รับการพิจารณาอย่างเป็นธรรม ผู้มีอ านาจตัดสินใจยุบพรรคควรเป็นตุลาการ
ซึ่งต้องเป็นกลางและน่าเชื่อถือ
ในกรณีของฮ่องกงและกัมพูชา ปัญหาคือ กระบวนไม่เปิดให้ตรวจสอบ เมื่อเทียบกับกรณีของสเปน
หรือตุรกี ซึ่งผู้ถูกร้องยังสามารถยื่นเรื่องต่อศาลสิทธิมนุษยชนยุโรป และศาลรัฐธรรมนูญได้ ที่ส าคัญกว่านั้น คือ
ในตุรกี กัมพูชา และฮ่องกง มีข้อสงสัยเรื่องความเป็นอิสระของตุลาการ ว่าตุลาการอยู่ใต้อ านาจของฝ่ายบริหาร
และถูกใช้เป็นเครื่องมือก าจัดฝ่ายตรงข้าม
นอกจากนี้ ยังอาจมีเกณฑ์ที่สี่ คือ เกณฑ์ด้านกฎหมายด้วย กฎหมายที่ใช้ในการยุบพรรคการเมืองต้อง
เป็นกฎหมายที่ตราขึ้นเพื่อให้มีผลบังคับใช้เป็นการทั่วไป ไม่ใช่เจาะจงใช้กับบุคคลหรือคณะบุคคลใดคณะบุคคล
หนึ่งโดยเฉพาะ
~ 39 ~
