Page 24 - รายงานฉบับสมบูรณ์

เริ่มตั้งแต่การยุบพรรคไทยรักไทยในปี พ.ศ. 2550 ตามด้วยการยุบพรรคพลังประชาชน และพรรคร่วมรัฐบาล

อีกสองพรรคในปี พ.ศ.2551 การยุบพรรคไทยรักษาชาติ และพรรคอนาคตใหม่ในปี พ.ศ.2562 และ 2563
ตามล าดับ

ผลที่ตามมาของตุลาการภิวัตน์ คือ ค าวิจารณ์ว่าศาลรัฐธรรมนูญก้าวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของ
ความขัดแย้งทางการเมือง และอาจสูญเสียความน่าเชื่อถือในการเป็นกรรมการ หรือคนกลางในการตัดสิน

51
ข้อพิพาทอีกต่อไปแล้ว
ในระยะหลัง งานศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างตุลาการกับการเมืองเตือนถึงปรากฏการณ์ abusive

52
judicial review หรือ abusive judicial borrowing เมื่อพบว่าตุลาการจ านวนมากอ้างว่าใช้อ านาจตุลาการ
53
เพื่อตรวจสอบฝ่ายการเมือง แต่แท้จริงกลับเป็นการส่งเสริมเผด็จการ ช่วยก าจัดคู่แข่งทางการเมืองให้กับผู้น า
เผด็จการอ านาจนิยม ปรากฏการณ์นี้ปรากฏมากในประเทศนอกเหนือจากยุโรปตะวันตกและอเมริกาเหนือ
บ่อยครั้งค าพิพากษาเหล่านี้หยิบยืมหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญที่เป็นสากลมาใช้แบบบิดผันเพื่อจุดมุ่งหมาย

ตรงกันข้าม หรือในบริบทที่ตรงกันข้ามกับประชาธิปไตย เป็นการอ้างหลักการสากลเพื่อท าลายหลักการสากล

นั้นเองก็มี ในแง่นี้ สิ่งที่ตุลาการท าจึงคล้ายคลึงกับพรรคการเมืองที่อ้างสิทธิเสรีภาพเพื่อท าลายสิทธิเสรีภาพ
นั้นเองเช่นกัน

2.4 แนวคิดเบื้องหลังมาตรการยุบพรรคการเมือง

เพราะฉะนั้น เบื้องหลังมาตรการการยุบพรรคการเมืองจึงประกอบไปด้วย หนึ่ง ความเชื่อว่า

พรรคการเมืองเป็นกลไกส าคัญอันจะขาดมิได้ของประชาธิปไตยปัจจุบัน ซึ่งเป็นประชาธิปไตยผ่านตัวแทน
พรรคการเมืองที่ดีช่วยส่งเสริมประชาธิปไตย และพรรคการเมืองที่เป็นปฏิปักษ์กับประชาธิปไตยอาจท าลาย

ระบอบลงไปได้ สอง หลักการประชาธิปไตยป้องกันตนเอง ประชาธิปไตยไม่จ าเป็นต้องฆ่าตัวตาย ซึ่งมีผู้อธิบาย
ไว้หลายทฤษฎี เพื่อให้ความชอบธรรมว่า การยุบพรรคการเมืองหรือห้ามแนวคิดบางประการนั้น ยังอยู่ภายใน

กรอบของประชาธิปไตยได้อย่างไร และสุดท้าย คือ แนวคิดตุลาการภิวัตน์ ทั้งโครงสร้างกฎหมายที่อนุญาตให้

ตุลาการเข้ามาตัดสินข้อพิพาทการเมือง และทัศนคติตุลาการว่าต้องเข้ามาช่วยระงับข้อพิพาทการเมืองทั้งหมด
ท าให้มาตรการยุบพรรคการเมืองกลายเป็นมาตรการทางกฎหมายส าหรับก ากับดูแลพรรคการเมืองในหลาย

ประเทศ

51 โปรดดู Eugenie Merieau, ‘Thailand’s Deep State, Royal Power, and the Constitutional Court (1997-2015)’ (2016) 46 Journal
of Contemporary Asia 445.
52 David Landau and Rosalind Dixon, ‘Abusive Judicial Review: Courts against Democracy’ (2020) 53 UC Davis Law Review
1313.
53 David Landau and Rosalind Dixon, Abusive Constitutional Borrowing: Legal Globalization and the Subversion of Liberal
Democracy (Oxford University Press 2021).

~ 21 ~