Page 40 - 22688_Fulltext

14

2.1.3 รูปแบบของการกระจายอ านาจ

การอธิบายถึงรูปแบบของการกระจายอ านาจได้มีพลวัตเรื่อยมานับตั้งแต่ภายหลัง
สงครามโลกครั้งที่ 2 โดยในยุคแรกค าว่า “การกระจายอ านาจ” สามารถนิยามให้ความหมายได้เพียง

2 นัย คือ การแบ่งอ านาจ (Deconcentration) และการถ่ายโอนอ านาจ (Devolution) Allen,

1990, p. 4 อ้างถึงใน ศุภสวัสดิ์ ชัชวาลย์, 2555, น. 8-9) อย่างไรก็ตาม ภายหลังจากการที่แนวคิด
เรื่องการกระจายอ านาจได้รับอิทธิพลจากแนวคิดเสรีนิยมใหม่ (Neoliberalism) และแนวคิดตลาด

เสรี (Market Liberalization) ตั้งแต่ในช่วงกลางทศวรรษ 1980 เป็นต้นมา ส่งผลให้รูปแบบของการ

กระจายอ านาจมีความแตกต่างและหลากหลายมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม หลักการพื้นฐานที่ส าคัญของแนวคิดเรื่องการกระจายอ านาจยังจะ

คงหมายถึง กระบวนการกระจายอ านาจให้องค์กรปกครองในระดับพื้นที่หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐในระดับ

รอง ๆ ลงไปให้มีอ านาจมากยิ่งขึ้น (Rhodes, Carmichael, McMillian, & Massey, 2003, p. 4-5
อ้างถึงใน ศุภสวัสดิ์ ชัชวาลย์, 2555, น. 8-9) ดังนั้น การท าความเข้าใจถึงรูปแบบของการกระจาย

อ านาจจะต้องพิจารณาลึกลงไปถึงรูปแบบของการกระจายอ านาจสามารถแบ่งออกเป็น 4 รูปแบบ คือ

หนึ่ง การแบ่งอ านาจ (Deconcentration) สอง การมอบหมายอ านาจหน้าที่ให้ด าเนินการแทน
(Delegation) สาม การถ่ายโอนอ านาจ (Devolution) และสุดท้าย การกระจายอ านาจทางการคลัง

(Fiscal Decentralization) โดยรูปแบบของการกระจายอ านาจทั้ง 4 รูปแบบ ถือเป็นรูปแบบที่มี
อิทธิพลต่อแนวคิดเรื่องการกระจายอ านาจในยุคปัจจุบันอย่างเห็นได้ชัด ดังนั้น เพื่อให้ผู้อ่านได้เข้าใจ

ในรายละเอียดของรูปแบบของการกระจายอ านาจอย่างชัดเจน ทางคณะผู้วิจัยจึงขอน าเสนอรูปแบบ

ของการกระจายอ านาจ ดังนี้
หนึ่ง การกระจายอ านาจคือการแบ่งอ านาจ (Deconcentration) หมายถึง

การกระจายอ านาจทางการบริหารภายในโครงสร้างของส่วนราชการด้วยกันเอง การกระจายอ านาจ

ในรูปแบบนี้เป็นไปได้ใน 2 รูปแบบ คือ รูปแบบแรก การกระจายอ านาจเป็นการแบ่งอ านาจใน
การตัดสินใจของส่วนราชการส่วนกลางลงสู่หน่วยงานหรือตัวแทนของรัฐในระดับพื้นที่ (Prefectoral

System) โดยหน่วยงานหรือตัวแทนของรัฐจะเป็นผู้มีอ านาจในการตัดสินใจภายใต้กรอบและนโยบาย

ของราชการบริหารส่วนกลาง ทั้งนี้ ตัวแทนของรัฐดังกล่าวจะท าหน้าที่เป็นผู้ควบคุมและก ากับดูแล
หน่วยงานทั้งปวงของราชการส่วนกลางที่ปฏิบัติงานอยู่ในพื้นที่นั้น ๆ และรูปแบบสุดท้าย การกระจาย

อ านาจเป็นการแบ่งอ านาจในการตัดสินใจของส่วนราชการแยกตามภารกิจ (Functional System)

การกระจายอ านาจรูปแบบนี้ส่วนราชการต่าง ๆ จะแบ่งอ านาจในการตัดสินใจให้แก่ตัวแทนของ
ส่วนราชการนั้น ๆ ที่ลงไปปฏิบัติงานในแต่ละพื้นที่ให้มีอ านาจในการตัดสินใจภายใต้กรอบหรือ

นโยบายของราชการส่วนกลาง โดยไม่ขึ้นตรงต่อตัวแทนของรัฐที่ดูแลภาพรวมของพื้นที่