Page 264 - kpi21298
P. 264
1) ตัวชี้วัดด้านปัจจัย (Input Indicators) ได้แก่ ดัชนีเกี่ยวกับทรัพยากรที่ใช้ใน
การศึกษา เช่น อาคารสถานที่ อัตรากำลังคน และงบประมาณ
2) ตัวชี้วัดด้านกระบวนการ (Process Indicators) เป็นตัวชี้วัดที่แสดงถึงการ
ดำเนินงานหรือการใช้กระบวนการของสถาบันหรือองค์กร
3) ตัวชี้วัดด้านผลผลิต (Output Indicators) เป็นตัวชี้วัดที่แสดงถึงผลผลิตของ
การศึกษาใน 2 ความหมายคือ ผลผลิต หมายถึง ความรู้และทักษะ และอีกความหมายหนึ่งคือผลผลิต
หมายถึง ความพึงพอใจในระบบการศึกษา
อุทุมพร จามรมาน (2544) ได้จำแนกประเภทของตัวชี้วัดออกเป็น 3 ประเภทคือ
1) ตัวชี้วัดเดียว เช่น อัตราการเข้าเรียน อัตราการตก อัตราการอ่านออกเขียนได้
2) ตัวชี้วัดรวมหรือผสม (Composite) เป็นการรวมตัวชี้วัดหลายตัวเข้าด้วยกันโดย
อาศัยสูตรทางคณิตศาสตร์ ซึ่งถ้าเป็นการใช้สมการจะมีการถ่วงน้ำหนักของตัวชี้วัดบางตัวด้วยเทคนิคการ
วิเคราะห์ตัวประกอบ การใช้สมการถดถอย เป็นต้น ตัวอย่างของตัวชี้วัดรวม เช่น คุณภาพการศึกษา
คุณภาพบัณฑิต คุณภาพงานวิจัย คุณภาพของการบริหารงาน เป็นต้น
ทั้งนี้ จากที่กล่าวมาทั้งหมดในหัวข้อการพัฒนาตัวชี้วัด สรุปได้ว่า ตัวชี้วัดความหมายและ
ลักษณะ เป็นสารสนเทศที่ช่วยบ่งบอกหรือแสดงถึงสภาวะของสิ่งที่สนใจ ทั้งในรายละเอียดเฉพาะเจาะจง
หรือในภาพรวม เพื่อนำมาเปรียบเทียบกับเกณฑ์หรือวัตถุประสงค์ในช่วงเวลาหนึ่งเวลาใด ดังนั้น จึงสามารถ
เปลี่ยนแปลงได้ตามบริบท ตัวชี้วัดมีความสำคัญมากในการประเมินและการประกันคุณภาพการศึกษา แต่
ในทางปฏิบัติยังขาดตัวชี้วัดที่เหมาะสมอย่างเพียงพอ การสร้างหรือพัฒนาตัวชี้วัดจะต้องคัดเลือก สังเคราะห์
และกำหนดค่าน้ำหนักองค์ประกอบหรือตัวแปรให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ที่จะนำตัวชี้วัดไปใช้ โดยอาจนำ
แนวทางการพัฒนารูปแบบการประเมินที่เรียกว่าแนวทางปทัสถานหรือแนวทางพรรนาในการสร้างหรือ
พัฒนาก็ได้ ตัวชี้วัดที่ดีจะต้องมีคุณสมบัติที่สำคัญ ๆ คือมี ความตรง ความเที่ยง ความเป็นกลาง ความไว
และสะดวกในการนำไปใช้ โดยลักษณะหรือคุณสมบัติของตัวชี้วัดที่ดีนั้น จะต้องมีการแสดงค่าเชิงปริมาณ
และคุณภาพเป็นตัวเลข เพื่อนำไปเปรียบเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดไว้ โดยลักษณะหรือคุณสมบัติของตัวชี้วัดที่
ดีประกอบดด้วย 1) มีความตรง สามารถวัดในสิ่งที่ต้องการวัดได้ 2) มีความไว โดยสามารถแสดงความ
แตกต่างได้แม้ว่าสถานการณ์ที่วัดจะเปลี่ยนแปลงไปเล็กน้อยก็ตาม 3) มีความเฉพาะเจาะจง โดยจะ
เปลี่ยนแปลงก็แต่เฉพาะสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับตัวแปรนั้นโดยตรงเท่านั้น 4) มีความเชื่อถือได้ โดยค่าที่ได้
ทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพควรจะสอดคล้องกัน ซึ่งหากว่าวัดในสิ่งเดียวกันไม่ว่าผู้วัดจะเป็นกลุ่มใดก็ตาม
และ 5) มีความสะดวกในการนำไปใช้ โดยสามารถเก็บรวมรวม และเข้าใจได้ง่าย
โครงการวิจัยพัฒนาฐานข้อมูลองค์ความรู้ด้านธรรมาภิบาล (Phase 2) 228
