Page 58 - kpi20899
P. 58
“การถอดบทเรียนชุมชนเพื่อการปฏิรูปกระบวนการจัดการทรัพยากร : พลวัตแห่งการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรน ้า
ในพื นที่ต้าบลหนองพันจันทร์ อ้าเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี” โดย ดร.ปริชัย ดาวอุดม และนายเจษฎา เนตะวงศ์
“มีโอกาสไปประชุม เขาให้เป็นตัวแทนเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน เป็น
คณะกรรมการ สปก. เวลาชาวบ้านขอใบ สปก. ผมต้องเป็นกรรมการร่วมกับเขาด้วย
ในฐานะผู้แทนเกษตรกร ซึ่งบทบาทนี ท้าให้มีโอกาสก้าวขึ นไปสู่ คปป. ในระดับกระทรวง
อยู่พักหนึ่ง มีโอกาสได้รู้จักเลขา สปก. วันนั นท้าแผนในระบบ สปก. เขาให้ผมเป็น
วิทยากรสรุปบรรยายการท้าแผนให้เลขาฟัง พูดจบแกก็เรียกไปคุย เขาก็ถามอยู่ไหน
ก็บอกว่าอยู่ราชบุรี ก็เล่าเรื่องราวให้แกฟังพอท่านมาเยี่ยมพื นที่ ผมก็รายงานเรื่องอยาก
ได้น ้า ท่านก็ถามแล้วใครจะช่วยได้บ้าง” (สัมภาษณ์ลุงด้า 22 มิถุนายน 2560)
บทบาทผู้น้าชุมชนต้องมีไหวพริบและรู้เท่าทันการเข้าถึงศูนย์กลางอ้านาจ ซึ่งในการที่จะได้
โอกาสในการท้างานร่วมกับผู้บริหารระดับสูงนั้น ผู้น้าชุมชนต้องมีทักษะ ความสามารถที่จะสื่อสารและบอก
เล่าเรื่องปัญหา ความต้องการภายในชุมชนให้แก่ผู้บริหารระดับสูงได้รับรู้ในทุกๆ โอกาสที่มี นอกจากนี้
ด้วยพื้นที่ชุมชนหนองพันจันทร์ เป็นพื้นที่ที่ได้รับความสนใจจากหน่วยงานภาครัฐและสถาบันการศึกษา
ภายนอกมาโดยตลอด ส่งผลให้ในช่วงระหว่างที่มีการต่อสู้เรียกร้องเพื่อให้ได้สิทธิในการใช้และจัดการ
ทรัพยากรน้้าจากอ่างเก็บน้้านั้น ชุมชนได้มีโอกาสต้อนรับนักศึกษาญี่ปุ่นที่เข้ามาศึกษา ฝึกประสบการณ์
การท้างานจึงได้มีโอกาสในการบอกเล่าสภาพปัญหา ความต้องการ และแลกเปลี่ยนความรู้ที่จะสามารถ
แก้ไขปัญหาที่เป็นความต้องการของชุมชนได้ โดยเฉพาะการใช้ประโยชน์จากอ่างเก็บน้้าที่ชาวบ้าน
ในบางส่วนยังไม่สามารถใช้น้้าได้อย่างทั่วถึง ผลจากการแลกเปลี่ยนความรู้ จึงท้าให้เกิดการคิดโครงการ
ท่อแรงดันน้้าในระบบกราวิตี้ จนน้ามาสู่การได้รับงบประมาณสนับสนุนการด้าเนินโครงการจาก JICA
ซึ่งเป็นงบประมาณจากประเทศญี่ปุ่น
4.3.3 การบริหารจัดการน้้าโดยชุมชน ภาพสะท้อนกระบวนการประชาธิปไตยชุมชน
ภายหลังที่ชุมชนได้รับความรู้และมองเห็นแนวทางที่จะพัฒนาระบบกระจายน้้าจากอ่างเก็บน้้า
สู่พื้นที่ท้าการเกษตร พร้อมกับการต่อสู้ ยื่นข้อเสนอจนได้รับการอนุมัติงบประมาณสนับสนุน ในพื้นที่จึงเริ่ม
มีการส้ารวจแนวท่อส่งน้้า โดยในปี พ.ศ.2548 ได้มีการส้ารวจการวางท่อน้้าในระบบกราวิตี้ แรงโน้มถ่วง
ของโลก ซึ่งหน่วยงานรัฐได้ส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาส้ารวจ กระทั่งปี พ.ศ.2552 การด้าเนินโครงการจึงแล้วเสร็จ
จากนั้นก็ปล่อยให้กลุ่มผู้ใช้น้้าทดลองใช้ 1 ปี เพื่อดูว่าระบบที่วางไว้นั้นเป็นอย่างไร ซึ่งในช่วงแรกต่างประสบ
ปัญหา เนื่องจากต่างคนต่างใช้ ท้าให้ท่อแตก ไม่สามารถใช้น้้าได้ตามที่ต้องการ ปัญหาที่เกิดขึ้นดังกล่าวจึง
ท้าให้ชาวบ้านต้องคิดที่จะหาทางออกร่วมกัน เพื่อให้ระบบที่สร้างนั้นสามารถด้าเนินการต่อไปได้
57
