Page 50 - kpi20889

บทที่ 2 การดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและโรงเรียนจีนกอนรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว 39

การที่ชาวจีนมีความรูสึกชาตินิยม และเขาไปเกี่ยวของกับการเมืองจีนมากขึ้น ดังเชนในคราวการ

ปฏิวัติเพื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองประเทศจีนนั้นความขัดแยงระหวางชาตินิยมไทยกับขาตินิยมจีนใน
สังคมไทย เปนตัวผลักดันสําคัญใหรัฐบาลไดดําเนินมาตรการในการควบคุมดูแลชาวจีนเขมงวดขึ้น โดยเฉพาะ

บทบาทการเคลื่อนไหวทางการเมือง โดยกลุมเคลื่อนไหวทางการเมืองไดอาศัยโรงเรียนจีนเปนแหลงสําคัญใน

การเผยแพรลัทธิทางการเมือง โรงเรียนจีนไดมีการปลูกฝงลัทธิชาตินิยมใหกับชาวจีน ซึ่งนับเปนสิ่งที่สรางความ
หวาดหวั่นใหเกิดขึ้นตอรัฐบาลสยาม แตดวยแนวคิดชาตินิยมในสมัยรัชกาลที่ 6 คือ การพยายามทําใหชาวจีน

มีความรักแผนดินไทย โดยมุงเนนถึงการใหความจงรักภักดีตอสถาบันพระมหากษัตริย วิธีการปฏิบัติที่เปนไป

ในแนวทางที่เกี่ยวของกับนโยบายผสมกลมกลืนชาวจีนใหเปนชาวไทย จึงเปนขอปฏิบัติหลักในสมัยของ
พระองค ดังนั้นวิธีการจัดการปกครองในสมัยนี้จึงมุงที่จะเขมงวดในการควบคุมการเคลื่อนไหวทางการเมือง

ของชาวจีนเพื่อใหชาวจีนลดความเปนชาตินิยมจีนลง และจะกลายเปนคนไทยในที่สุด สิ่งหนึ่งที่รัฐได

ดําเนินการ คือ การควบคุมโรงเรียนจีนโดยการประกาศใชพระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร พ.ศ. 2461
นอกจากกรณีของโรงเรียนจีนแลว โรงเรียนคริสต รวมไปถึงโรงเรียนมุสลิม ก็เปนความกังวลหนึ่งใน

ทัศนะของรัฐสยาม นั่นคือประเด็นเรื่องการสอนศาสนาใหกับเด็กนักเรียนที่นับถือศาสนาพุทธ อันเปนการ

กระทบตอหลักการชาตินิยมของรัฐ แตปญหานี้ก็ดูไมใหญเทากับปญหาโรงเรียนจีน อยางไรก็ดี การดําเนิน
นโยบายใดๆ กับโรงเรียนจีน ก็ยอมสงผลกระทบมาสูโรงเรียนคริสตดวยเชนกัน

2.4.1 พระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร พ.ศ. 2461

รัฐบาลในสมัยนั้นตระหนักถึงปญหาการศึกษาของเด็กจีนในประเทศในดานของความมั่นคงปลอดภัยและ
53
การอยูรวมกัน 52 เห็นไดจากเอกสารของกรมวิสามัญศึกษา “เรื่องประวัติโรงเรียนจีน” ความวา

การออกพระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎรฉบับนั้น... ยังเปนการกระตุนเตือนใจใหโรงเรียนจีนทั่วไปได
สํานึกอีกโสตหนึ่งดวยวา การจัดการศึกษาในประเทศไทยนั้น จะจัดตามแบบอยางประเทศจีนลวน ๆ

หรือจัดไปตามใจชอบ ฯลฯ ไมได จะตองคํานึงถึงความเหมาะสมสําหรับเด็กที่เติบโตขึ้นในประเทศ
54
ไทย ความปลอดภัยของสังคม ความเรียบรอยในดานการปกครองและความสงบภายในประเทศดวย53

53 พิชัย รัตนพล, วิวัฒนาการการควบคุมโรงเรียนจีน (วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต คณะรัฐประศาสนศาสตร
สถาบันบัณฑิต พัฒนบริหารศาสตร, 2512), 64.
54 กรมวิสามัญศึกษา, โรงเรียนราษฎรเพื่อสอนภาษาจีน เอกสารการศึกษากรมวิสามัญศึกษา ฉบับที่ 7 (พระนคร :

โรงพิมพชางพิมพเพ็ชรรัตน, 2500), 8, อางจาก พิชัย รัตนพล, วิวัฒนาการการควบคุมโรงเรียนจีน, 64.