Page 49 - kpi20889

บทที่ 2 การดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและโรงเรียนจีนกอนรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว 38

ภาษาจีน เพื่อใหบุตรหลานคงความเปนจีนอยูตลอดไป ในขณะที่โรงเรียนเอกชนของชาวไทย กอตั้งขึ้นเปน

ลําดับสุดทาย เพื่อตอบสนองความตองการทางการศึกษาสําหรับคนไทยที่ขยายตัวเพิ่มมากขึ้น สิ่งหนึ่งที่มีความ
แตกตางกัน คือ ประเด็นเรื่องพฤติการณทางการเมืองที่เกิดขึ้นในโรงเรียนจีนในชวงปลายรัชสมัย

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว และตอเนื่องไปจนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา

เจาอยูหัว เนื่องจากความรูสึกในเรื่องชาตินิยมจีนของ ดร. ซุนยัตเซน ไดถูกนํามาเผยแพรและโฆษณาใน
โรงเรียนจีนมากขึ้น

ในชวงปลายสมัยรัชกาลที่ 6 โรงเรียนจีนในไทยมีบทบาทในการเปนศูนยกลางในการเผยแพรลัทธิทาง

การเมืองอยางเดนชัดมากขึ้น โดยเฉพาะลัทธิคอมมิวนิสต จากพฤติการณตาง ๆ ของโรงเรียนจีน ทําใหฝาย
สยามเกิดความกลัวและความระแวง พระบาทสมเด็จมงกุฎเกลาเจาอยูหัวนอกจากจะตอบโตชาวจีนอยาง

รุนแรงและกระตุนความรูสึกชาตินิยมในหมูคนไทยผานขอเขียนตาง ๆ ของพระองคแลว พระองคยังไดวาง

นโยบายการควบคุมโรงเรียนจีนดวยพระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร พ.ศ. 2461 ดังที่จะไดกลาวตอไป

2.4 นโยบายของรัฐที่มีตอการดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและโรงเรียนจีนกอนรัชสมัยพระบาทสมเด็จ

พระปกเกลาเจาอยูหัว

ในสมัยกอน โรงเรียนเอกชนหรือที่เรียกวา โรงเรียนราษฎร หรือโรงเรียนเชลยศักดิ์ดําเนินการสอน
โดยอําเภอใจไมไดอยูในความควบคุมของเจาพนักงานโดยตรง แมทางการจะไดใหผูจัดการโรงเรียนมาจด

ทะเบียนเพื่อเจาพนักงานจะไดควบคุมดูแลใหกิจการดําเนินไปในทางที่ชอบตามกฎเสนาบดีกระทรวงกลาโหม

พ.ศ. 2454 (ค.ศ. 1911) ยกเวนครูเชลยศักดิ์ที่เปนครูสอนหนังสือจากการเกณฑเขารับราชการทหารชั่วคราว
ซึ่งเปนการชวยเหลือโรงเรียนเชลยศักดิ์ทางหนึ่ง แตการจดทะเบียนโรงเรียนขาดตกบกพรอง เพราะบางแหงก็

มาจดทะเบียนบางแหงก็ไมมาจดทะเบียน

ปญหาของการจัดการโรงเรียนเอกชนเกิดขึ้นในกรณีโรงเรียนจีน ทั้งในกรุงเทพฯ และหัวเมืองภาคใต
เนื่องจากรัฐบาลมิไดกําหนดรูปแบบของโรงเรียนที่แนนอน เปนอันหนึ่งอันเดียวกันทั่วทั้งพระราชอาณาจักร

สงผลใหโรงเรียนจีนกลายเปนแหลงเผยแพรคําสอนทางการเมือง ปลุกจิตสํานึกชาตินิยมใหแกชาวจีน และเกิด

ความขัดแยงกับระเบียบการปกครองของไทย
การลมลางระบอบจักรพรรดิราชวงศชิงไดสําเร็จ และกอตั้งประเทศเปนระบอบสาธารณรัฐขึ้น เมื่อ

พ.ศ. 2455 (ค.ศ. 1912) โดยไดรับการสนับสนุนจากขาวจีนโพนทะเลในประเทศตาง ๆ รวมทั้งประเทศไทย

ดวยนั้น ไดสรางความหวาดหวั่นใหเกิดขึ้นกับประเทศใกลเคียง โดยเฉพาะประเทศไทยซึ่งยังปกครองระบอบ
กษัตริยอยู ดังจะเห็นไดจากทางราชสํานักมีความพยายามติดตามขาวสารทางการเมืองที่เกิดขึ้นในประเทศจีน

อยูเสมอ ประกอบกับการที่กลุมกอการปฏิวัติซึ่งนําโดย ดร. ซุนยัดเซ็น ไดใชอุดมการณชาตินิยมในการเผยแพร

สูชาวจีนตามประเทศตาง ๆ และใชชาวจีนโพนทะเลเปนฐานกําลังสนับสนุนที่สําคัญในการปฏิวัติโคนลม
อํานาจราชวงศชิง โดยเฉพาะการโอนเงินกลับไปประเทศจีนเพื่อการปฏิวัติในรูปของเงินโพยกวน