Page 126 - kpi20889

บทที่ 5

การวิเคราะหเปรียบเทียบการดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและโรงเรียนจีน
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว

5.1 มโนทัศนเกี่ยวกับโรงเรียน

ความเขาใจเกี่ยวกับมโนทัศนพื้นฐานของคําวาโรงเรียน จะชวยทําใหเปรียบเทียบลักษณะของการ
ดําเนินงานโรงเรียนในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวที่แตกตางกันไดชัดเจนยิ่งขึ้น โดยตอง

พิจารณาทั้งทางฝงของรัฐบาลสยาม โรงเรียนคริสต และโรงเรียนจีน

โรงเรียนในความหมายของรัฐสยาม อยางนอยสมัยรัชกาลที่ 7 นอกจากจะผลิตคนปอนเขาสูระบบ
ราชการแลว โรงเรียนยังตองทําหนาที่เสริมสงแนวคิดชาตินิยม เคารพชาติ เชิดชูศาสนา และจงรักภักดีตอองค

พระมหากษัตริย อันเปนประเด็นที่ถูกขับเนนอยางตอเนื่องมาตั้งแตในชวงรัชกาลที่ 6 โดยคาดหวังใหโรงเรียน

ราษฎรจะทําหนาที่สอดคลองกับอุดมการณของรัฐ และชวยจัดการศึกษาในสวนที่รัฐไมอาจทําได เพราะลําพัง
กําลังของโรงเรียนรัฐก็มีอยางจํากัด สังเกตไดจากขอมูลชวงตนรัชกาลที่ 7 เปรียบเทียบกับชวงเปลี่ยนแปลง

การปกครอง พ.ศ. 2475 (ค.ศ. 1932)

ตารางเปรียบเทียบจํานวนโรงเรียนและจํานวนนักเรียนโรงเรียน

กลุมโรงเรียนรัฐและโรงเรียนราษฎร พ.ศ. 2468 และ 24750
1
ป จํานวน โรงเรียน จํานวนนัก เรียนโรงเรียน

พ.ศ. / ค.ศ. รัฐบาล ราษฎร รัฐบาล ราษฎร

2468 / 1925 317 660 40,216 29,264
2475 / 1932 250 1,307 43,137 59,135

เปลี่ยนแปลง -21.14% +98.03% +7.26% +102.07%

1 ปรับปรุงจาก รายงานกระทรวงธรรมการ และ รายงานกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 11-24; กรมวิสามัญศึกษา,
สถิติการศึกษารอบ 28 ป (พระนคร: คุรุสภา, 2513), อางจาก ปฐมพร อินทรางกูร ณ อยุธยา, บทบาทของเอกชนในการจัด

การศึกษาในประเทศไทย (พ.ศ. 2461-พ.ศ. 2497) (วิทยานิพนธปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต (ประวัติศาสตรเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต) มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2525), 136-137.