Page 200 - kpi20858

157

หรือ ได้แต่หัวเราะไม่ได้ค าตอบ ถามว่าจะตั้งที่ไหน ว่าตั้งที่ประตูชัย เกล้ากระหม่อมว่าประตู
283
เป็นทางเดินแล้วจะเอารูปไปตั้งอุดเสียมิเดินไม่ได้หรือ แกหัวเราะอีกแล้วก็น าแบบกลับไป

อย่างไรก็ตามแบบที่พระเทวาภินิมิตนั้นมิได้มีการสร้างจริง ทว่ากรมศิลปากรได้มอบหมาย
ให้ คอร์ราโด เฟโรจี เป็นผู้ปั้น ซึ่งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรง

บรรยายให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพในจดหมายว่า กรมศิลปากรเขา

ก าลังปั้นรูปท้าวสุรนารี คือท่านผู้หญิงโม้กันอยู่ ในว่าจะหล่อเอาไปตั้งเป็นอนุสาวรีย์ที่ประตูชัย
284
โคราช มีขนาดสูง ๔ ศอกเลย ท าเป็นรูปหญิงสาวตัดผมปีก ยืนถือดาบนุ่งจีบ ห่มผ้าสไบเฉียง ทั้งนี้
ก่อนหน้าที่จะมีการปั้นอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารีในลักษณะข้างต้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้า

กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงให้ค าปรึกษาแก่ นายคอร์ราโด เฟโรจี ดังที่ปรากฏในจดหมายถึง

สมเด็จกรมพระยาด ารงราชานุภาพ ลงวันที่ ลงวันที่ 1 มกราคมพ.ศ. 2477 ความว่า

เกล้ากระหม่อมไปที่ศิลปากรสถาน เห็นนายเฟโรจีปั้นดินเป็นรูปผู้หญิงยืนถือดาบอยู่

ตัวเล็กๆ หลายตัว ท าต่างๆ กัน ถามว่าท าอะไร แกบอกว่าท าผู้หญิงโคราช ใครก็ไม่รู้ที่ว่ารบ

กับผู้ชายนั้น เกล้ากระหม่อมก็เข้าใจแล้วได้แนะน าว่าเราไม่รู้จักตัว หน้าตาเป็นอย่างไรไม่รู้
ท าไม่ได้ดอก ท า Allegory เป็นนางฟ้าถือดาบดีกว่า แกเห็นด้วย ต่อมาอีกสองสามวัน เกล้า

กระหม่อมไปอีก เห็นแกปั้นไว้น่าเอ็นดูดี เป็นรูปหญิงสาวผมยาวประบ่าใส่มาลาคือพวงดอกไม้
285
สดนุ่งจีบ ห่มสะไบสะพักสองบ่า ยืนถือดาบ เกล้ากระหม่อมเห็นก็รับรองว่า อย่างนี้ดี

จากข้อความข้างต้นนั้น แสดงให้เห็นถึงกระบวนการสร้างแบบร่างของ คอร์ราโด เฟโรจี ที่ได้

ปั้นแบบร่างขนาดเล็กในท่าทางต่างๆ กันหลายตัว โดยในเบื้องต้นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้า
ฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงแนะน าให้ปั้นเป็นนางฟ้าแบบอุดมคติ คือมิให้เหมือนใครคนใด

คนหนึ่ง เนื่องจากในสมัยนั้นไม่มีผู้ใดสามารถบอกลักษณะหน้าตาของท่านผู้หญิงได้ว่ามีลักษณะ

เป็นอย่างไร ดังนั้นการปั้นแบบอุดมคติจึงนับว่ามีความเหมาะสม แต่ทว่าแบบที่แสดงลักษณะ

ดังกล่าวนั้น กลับไม่ได้รับคัดเลือกน าไปขยายแบบให้เป็นอนุสาวรีย์ ดังที่ปรากฏในจดหมายของ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ถึงสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรม

พระยาด ารงราชานุภาพ ความว่า “มาเมื่อก่อนน่าจะเขียนหนังสือถวายนี้ ไปเห็นปั้นตัวเบอเร่ออย่าง

286
ที่ทูลมา ถามว่าท าไมไม่ท าเป็นรูป Allegory แกบอกว่าเขาไม่เอา” ในเรื่องนี้ สมเด็จกรมพระยา

283 สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และสมเด็จกรมพระยาด ารงราชานุภาพ, สาส์นสมเด็จ เล่ม 4, 312.

284 เรื่องเดียวกัน, 313.
285 เรื่องเดียวกัน.
286 เรื่องเดียวกัน.