Page 205 - kpi20858

162

ลงวันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ.2473 ความว่า “ได้หนังสือกรมหมื่นอนุวัตนจาตุรนต์ ตอบเรื่องท า
อนุสสาวรีย์ที่ฝังอังคารคุณหญิงมโนปกรณ์นิติธาดาแล้ว สั่งให้ท าที่วัดปทุมวัน ก าหนดราคาราว

๑,๕๐๐ บาท เธอจงคิดแบบให้ลงในที่ตามแต่จะเห็นสมควรในวัดนั้น ขนาดใหญ่เล็กให้พอสมควร

298
กับเงินที่ก าหนดมา”
ต่อมาภายหลัง หม่อมเจ้าอิทธิเทพสรรค์ กฤดากร ได้ปรึกษากับพระยามโนปกรณ์นิติธาดา

ถึงการออกแบบสร้างอนุสาวรีย์ สถานที่ตั้ง ในครั้งนี้ได้มีการกะราคาประมาณการสร้างอนุสาวรีย์

เพิ่มจากเดิม 1,500 บาท เป็น 1,750 บาท ดังปรากฏในรายงานของ หม่อมเจ้าอิทธิเทพสรรค์ เรื่อง

อนุสสาวรีย์คุณหญิงมโนปกรณนิติธาดา ดังนี้

ตามที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ข้าพระพุทธเจ้าคิดแบบอนุสสาวรีย์ ซึ่งจะโปรด

เกล้าฯ ท าพระราชทานคุณหญิงมโนปกรณนิติธาดา และให้ข้าพระพุทธเจ้าปรึกษาติดต่อกับ
พระยามโนปกรณนิติธาดา ในเรื่องการท าอนุสสาวรีย์ที่ส าหรับบรรจุอังคารของคุณหญิงมโน

ปกรณฯ นั้น ข้าพระพุทธเจ้าได้ปรึกษาด้วยพระยามโนปกรณนิติธาดา ได้ความตกลงกันดังนี้

๑. ศพคุณหญิงมโนปกรณฯ นั้น บัดนี้ได้ฝากไว้ที่วัดปทุมวนาราม และต่อไปมี

ความหวังว่าจะได้ปลงศพที่วัดนี้ จึงคิดจะบรรจุอังคารฝากไว้ในร่วมวัดนี้

๒. ที่จะบรรจุอังคารนั้น ได้ตรวจหาดูในบริเวณวัด ได้พร้อมใจกันเห็นว่าที่พนักเชิง
ทักษิณรอบพระวิหารนั้น มีก๊อกน ้าติดตั้งไว้อย่างง่ายๆ ทางด้านตะวันออกสมควร

จะดัดแปลงให้เปนวัดถุซึ่งประกอบด้วยสาธารณประโยชน์ เช่น ก๊อกน ้ารับประทาน
ตามแบบสมัยใหม่ ประกอบกันกับวัดถุอนุสสาวรีย์ที่จะฝังอังคารคุณหญิงมโนปก

รณฯ ไว้ ตามที่กล้าคิดท าในร่วมก าแพงแก้วเช่นนี้ก็เพราะเห็นมีอังคารผู้อื่นฝังอยู่
บ้างแล้ว จึงเห็นด้วยเกล้าฯ ว่าคงจะไม่เปนการเกินสมควรไป

๓. ในการที่จะเอาอังคารมาบรรจุในที่นี้ พระยามโนปกรณได้รับเปนผู้ไปท าการติดต่อ

ขออนุญาตต่อเจ้าหน้าที่ ซึ่งเปนผู้ปกครองรักษาสถานที่นี้

อ ามาตย์เอก เมื่อพ.ศ.2470 ถือเป็นบุคคลส าคัญส าหรับวงการวิชาชีพสถาปนิกในประเทศไทย อ้างจาก สิทธิธรรม โรหิตะ
สุข, “สถาปนิกเลือดน ้าเงินกับศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทย: แนวคิดและบทบาทของสถาปนิกชั้นหม่อมเจ้าในช่วง พ.ศ.

2475-2505” เข้าถึงเมื่อ29 สิงหาคม 2562, เข้าถึงได้จาก https://www.academia.edu/34599320/%E0%B8%96%
E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A1_%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%
81%E0%B8%94%E0%B8%B5_%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B

8%AD%E0%B8%B7_%E0%B8%99%E0%B9%86_%E0%B8%9A%E0%B8%81._2560%E0%B8%81_.pdf
298 “การจัดสร้างอนุสาวรีย์พระราชทานเป็นที่ระลึกแก่คุณหญิงมโนปกรณ์ นิติธาดา ที่วัดประทุมวนาราม,” เอกสาร
จดหมายลายลักษณ์, กรมศิลปากร, (4)ศธ 2.1.2.1 /80, หอจดหมายเหตุแห่งชาติ