Page 208 - kpi20858
P. 208
165
ในการนี้พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระนางเจ้าร าไพพรรณี พระบรมราชินี
เสด็จพระราชด าเนินไปยังอนุสาวรีย์ที่วัดปทุมวนาราม ทรงเปิดอนุสาวรีย์ในวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ.
2474 เวลา 17.30 น. ทรงทอดผ้าพระสงฆ์ 10 รูป บังสุกุล ทรงวางพวงดอกไม้พระราชทาน แล้ว
เสด็จพระราชด าเนินกลับ
4.2.2 ประติมากรรมรูปเหมือนบุคคล
4.2.2.1 พระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
การสร้างพระบรมรูปพระมหากษัตริย์ สืบต่อมาแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้นายช่างปั้นพระบรมรูปของพระองค์ขึ้น ต่อมาในรัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดให้มีการสร้างพระบรมรูปของพระองค์จากต่าง
ประเทศ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมรูปที่ประดิษฐานในพระ
ที่นั่งศิวาไลยมหาปราสาทนั้นคับแคบ ไม่สอดคล้องต่อการประกอบพระราชพิธี ดังนั้นจึงโปรดเกล้าฯ
ให้ซ่อมแปลงพระพุทธปรางปราสาทในวัดพระศรีรัตนศาสดารามขึ้น เพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระบรม
รูปพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามใหม่ว่า ปราสาทพระเทพบิดร ดังปรากฏใน
เอกสารดังนี้
เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี เสนาบดีกระทรวงวัง รับพระบรมราชโองการเหนือ
เกล้าฯ สั่งว่า พระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้ง ๕ รัชกาล ซึ่งประดิษฐานยังพระที่นั่ง
ศิวาไลย มหาปราสาทนั้น ทรงพระราชด าริห์ว่า ยังไม่เหมาะแก่การพระราชพิธี ซึ่งเนื่องด้วย
สักการบูชา กราบ ถวายบังคม จึงโปรดเกล้าฯ ให้ซ่อมแปลงพระพุทธปรางปราสาทในวัดพระ
ศรีรัตนศาสดารามขึ้น เพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระราชทานนามใหม่ว่า ปราสาทพระเทพบิดร...
303
จากนั้นมีพระราชพิธีอัญเชิญพระบรมรูปจากพระที่นั่งศิวาไลย มหาปราสาทไปประดิษฐาน
ยังปราสาทพระเทพบิดร ในเดือนเมษายน พุทธศักราช 2461 ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎ
เกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีพระบรมราชโองการเหนือ
เกล้า รับสั่งให้สร้างพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่ออัญเชิญประดิษฐาน
ในปราสาทพระเทพบิดร ดังความว่า
303 “การหล่อพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ส าหรับประดิษฐานที่ปราสาทพระเทพบิดร,”
เอกสารจดหมายเหตุลายลักษณ์, กรมศิลปากร (4)ศธ 2.1.2.1/1, หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.
