Page 76 - kpi20440

KPI Congress 20th
76
2018
Thai Democracy on the Move

ในการประชุมของสภาร่างรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 22 /2550 เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2550 วาระการ

พิจารณาเกี่ยวกับมาตรา 3 วรรคสอง ได้มีการอภิปรายถึงที่มาและความจ�าเป็นในการบัญญัติถ้อยค�าดังกล่าว
ไว้ในรัฐธรรมนูญเพิ่มเติมขึ้นมา โดยกรรมาธิการผู้ยกร่างให้เหตุผลสรุปความได้ว่า เพื่อต้องการวางกรอบใน

การปฏิบัติหน้าที่ของผู้ที่จะเกี่ยวข้องในการใช้อ�านาจเหนือประชาชนทั้งหลาย ต้องเป็นไปตามหลักนิติธรรม
ทั้งการตรากฎหมายให้เกิดความเป็นธรรม และการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องต้องมีกฎหมายรับรอง

โดยจะกระท�าเกินเลยไปกว่าขอบเขตและเจตนาของกฎหมายไม่ได้ หลักการดังกล่าวได้มีการพูดกันมากใน
วงสังคมอยู่แล้ว แต่ไม่เคยน�ามาบัญญัติโดยเฉพาะเจาะจง ทั้งนี้ ปรากฏว่า ได้มีการละเลยการด�าเนินการที่ไม่เป็น

ไปตามหลักนิติธรรมอยู่ การบัญญัติเรื่องนี้เป็นการยืนยันว่าหลักการนี้มีอยู่จริงและจะต้องได้รับการปฏิบัติจาก
ผู้ปฏิบัติงานของรัฐทุกประเภท 20

เดิมทีเดียวในมาตรา 3 วรรคสอง นั้น ร่างไว้ว่า:“การปฏิบัติหน้าที่ของรัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล

รวมทั้งองค์กรตามรัฐธรรมนูญและหน่วยงานของรัฐต้องเป็นไปตามหลักนิติรัฐ”.

ฝ่ายที่สนับสนุนให้ใช้ค�าว่า “หลักนิติรัฐ”ให้เหตุผลว่า หลักนิติรัฐเป็นหลักที่มาจากประเทศที่ใช้ระบบ

ประมวลกฎหมายเหมือนไทย จึงน่าจะเป็นหลักการที่สอดคล้องกับประเทศไทยมากกว่า อีกทั้งหลักนิติรัฐมี

ความหมายกว้างกว่าหลักนิติธรรม จึงน่าจะให้ความหมายที่ครอบคลุมมากกว่าหลักนิติธรรม

ส่วนฝ่ายที่สนับสนุนให้ใช้ค�าว่า “หลักนิติธรรม” นั้นอธิบายว่า ความจริงแล้วทั้งหลักนิติรัฐและ
หลักนิติธรรมมีหลักการใกล้เคียงกันมาก ต่างกันเพียงในรายละเอียดเท่านั้น ดังนั้นการจะเลือกใช้ค�าใดย่อม
ไม่แตกต่างกันในหลักการและเจตนารมณ์ แต่เหตุที่สมควรใช้ค�าว่า “หลักนิติธรรม”มากกว่านั้นก็เนื่องจาก

เป็นค�าที่คนไทยทั่วไปรู้จักและคุ้นเคยกับค�านี้ มากกว่า ค�าว่า “หลักนิติรัฐ” ซึ่งอาจจะมีค�าถามในเชิงของค�าว่า

มีความหมายกว้างขวางอย่างไร 21

ในการลงมติต่อมาตรานี้ สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญก็มีมติด้วยคะแนนเสียง 58 เสียง ไม่เห็นด้วย 31

22
จากผู้เข้าร่วมประชุมทั้ง หมด 90 ท่าน ให้ใช้ค�าว่า “หลักนิติธรรม” ในมาตรา 3 วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550

ต่อมา คณะกรรมาธิการวิสามัญบันทึกเจตนารมณ์ จดหมายเหตุ และตรวจรายงานการประชุม

สภาร่างรัฐธรรมนูญ, เจตนารมณ์รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 อธิบายเจตนารมณ์
เอกสารประกอบการประชุมกลุ่มย่อยที่ 1 20 รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 14 ถึงครั้งที่ 26 พ.ศ. 2550 เล่มที่ 2, กลุ่มงานบรรณาธิการและเทคโนโลยี
ของมาตรา 3 วรรคสอง ไว้ว่า

การจัดพิมพ์ ส�านักการพิมพ์ ส�านักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2550, หน้า 661-662.
21
รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 14 ถึงครั้งที่ 26 พ.ศ. 2550 เล่มที่ 2, เพิ่งอ้าง, หน้า 671.
22
รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 14 ถึงครั้งที่ 26 พ.ศ. 2550 เล่มที่ 2, เพิ่งอ้าง, หน้า 683.