Page 95 - kpi20366
P. 95
ในยุคหลังอุตสหากรรมสังคมเริ่มเข้าสู่ยุคสารสนเทศ หรือยุคข้อมูลข่าวสาร การรู้สารสนเทศ
(Information Literacy) จึงเป็นทักษะของพลเมืองในปัจจุบัน การรู้สารสนเทศ หมายถึง ความรู้
ความสามารถและทักษะของบุคคลในการเข้าถึง ประเมิน และใช้สารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพทุก
รูปแบบ รวมถึงการมีทักษะในด้านต่างๆ เช่น ทักษะการคิดวิเคราะห์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ ทักษะ
การใช้ภาษา ทักษะการใช้ห้องสมุด ทักษะการใช้คอมพิวเตอร์ เป็นต้น อย่างไรก็ตามในปัจจุบันสื่อได้
พัฒนาเข้าสู่การสื่อสารแบบดิจิทัล ท าให้เกิดช่องทางการสื่อสารที่หลากหลาย ทักษะความเข้าใจและใช้
เทคโนโลยีดิจิทัล (Digital Literacy) จึงมีความส าคัญต่อการเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย
“Digital Literacy” หรือการเข้าใจดิจิทัล มีทั้งหมด 9 รูปแบบ ประกอบไปด้วย
1. สิทธิ เสรีภาพ ความรับผิดชอบ
2. การเข้าถึงสื่อดิจิทัล
3. การสื่อสารดิจิทัล
4. ความปลอดภัย
5. ความเข้าใจสื่อดิจิทัล
6. แนวทางในการปฏิบัติดิจิทัล
7. สุขภาพดิจิทัล
8. ดิจิทัลคอมเมิซ
9. กฎหมายทางดิจิทัล
ทักษะในแต่ละด้านถูกสร้างขึ้นเพื่อให้เกิดความเข้าใจในการใช้สื่อดิจิทัลอันจะน าไปสู่การ
แสดงออกทางการเมืองอย่างถูกต้อง อย่างไรก็ตามการใช้สื่อดิจิทัลเพื่อแสดงความคิดเห็นในโลกออนไลน์
มักขัดแย้งกับทักษะการเข้าใจดิจิทัล เช่น ในเรื่องของการใช้ Hate Speech ในการแสดงความคิดเห็น
ของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในโลกออนไลน์สะท้อนให้เห็นถึงการขาดความเข้าใจในเรื่อง “สิทธิส่วนบุคคล”
โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชนที่เข้าใจผิดและตีความว่า สิทธิส่วนบุคคลคือความสามารถที่จะโพสต์
หรือแสดงความคิดเห็นอย่างไรก็ได้ในโลกออนไลน์โดยไม่ค านึงถึงการไปละเมิดสิทธิของผู้อื่นหรือท าให้
ผู้อื่นเกิดความเสียหาย เป็นต้น ซึ่งการค านึงถึงสิทธิส่วนบุคคลจัดอยู่ในกรอบของสิทธิ เสรีภาพและความ
รับผิดชอบที่อยู่ในกรอบข้อที่ 1 ของการเข้าใจดิจิทัล (Digital Literacy)
องค์กร UNESCO ได้นิยามการรู้เท่าทันสื่อ Media and Information Literacy (MIL) ว่าเป็นชุด
ของสมรรถนะซึ่งเสริมสร้างพลังให้พลเมืองที่จะเข้าถึงข้อมูล (Accessibility) เข้าใจ ประเมินค่า
(Evaluation) และ สร้าง (Creation) รวมถึงแบ่งปันสารสนเทศและเนื้อหาในสื่อทุกรูปแบบ โดยมีทักษะ
การรู้เท่าทันการใช้เครื่องมือสื่อสารที่หลากหลายอย่างมีวิจารณญาณ มีจริยธรรมและมีประสิทธิผล
86
