Page 354 - kpi19903
P. 354
317
สาม ในอีกด้านหนึ่งเหตุผลที่อธิบายได้ว่าความเป็นเมืองท าให้การออกมาใช้สิทธิเลือกตั้งลดลงเพราะใน
ความเป็นเมืองนั้นมีการศึกษาสูงท าให้พึ่งพาตนเองทางเศรษฐกิจได้ การไปหรือไม่ไปเลือกตั้งจึงไม่มีความส าคัญ
มากนักเมื่อเทียบกับคนในสังคมชนบทที่มีความเป็นเมืองต่ ากว่าเนื่องจากการไปเลือกตั้งจะให้อรรถประโยชน์ได้
ชัดเจนกว่าตามแนวทางเศรษฐศาสตร์พฤติกรรมหรือตัวแบบตัวเลือกเชิงเหตุผลที่อธิบายว่าการมีส่วนร่วมทางการ
เมืองท าไปบนพื้นฐานของอรรถประโยชน์ (Downs, 1957a) และการไม่เห็นอรรถประโยชน์ของการมีส่วนร่วมทาง
การเมืองนี้น่าจะมีส่วนท าให้คนในเขตเลือกตั้งที่มีความเป็นเมืองสูงไปใช้สิทธิแบบไม่ประสงค์จะลงคะแนนเสียง
เลือกตั้ง (Vote No) สูงมากด้วย เพราะแม้จะตัดสินใจไปก็ไม่ได้ประโยชน์อะไรกลับคืนมาจากการเลือกพรรค
การเมืองไหน ดังนั้นจึงตัดสินใจไม่ประสงค์จะลงคะแนนเสียง
สี่ เขตเลือกตั้งที่มีความเป็นเมืองต่ าในชนบท ประชากรเบาบาง ท าให้ต้องออกไปเลือกตั้ง เพราะแทบจะ
ทราบได้ในทันทีหากมีคนไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้งหรือเลือกพรรคการเมืองอื่นๆ ที่ไม่ใช่ฐานเสียง ในทางจิตวิทยาสังคม
ได้สนใจศึกษาการกระจายความรับผิดชอบทางสังคม (Diffusion of social responsibility) หรือเรียกอีกอย่างว่า
Bystander effect (J. M Darley & Latané, 1968; Latané & Darley, 1970) ทั้งนี้การมีจ านวนผู้เห็นเหตุการณ์
มากหรือจับมือใครดมไม่ได้ในฝูงชนเช่นในสังคมเมืองที่มีความเป็นเมืองและความหนาแน่นสูงจะไม่สามารถจับมือ
ใครดมได้เลยว่าใครท าสิ่งใดเพราะความรับผิดชอบสังคมของแต่ละคนจะมีค่าเท่ากับความรับผิดชอบรวมต่อสังคม
หารด้วยจ านวนสมาชิกในสังคม ดังนั้นการไม่ไปเลือกตั้ง หรือการไม่แสดงความคิดเห็นหรือการตัดสินใจเลือกพรรค
การเมืองใดๆ ในการเลือกตั้งจึงไม่ถือว่าเป็นความรับผิดชอบทางสังคมที่มากนักในเขตเลือกตั้งในเขตเมืองที่มีความ
หนาแน่นสูงหรือมีตัวหารสูง
ห้า เขตเลือกตั้งที่มีความเป็นเมืองต่ า มีแนวโน้มที่ประชาชนจะมีระดับการศึกษาต่ ากว่า มีการอ่านออก
เขียนได้ต่ ากว่า ท าให้มีแนวโน้มที่ท าบัตรเสียได้มากกว่าเนื่องจากไม่เข้าใจค าสั่งในการกากบาทเพื่อออกเสียง
เลือกตั้งได้
การศึกษานี้พบว่ารูปแบบของการเลือกตั้งมีลักษณะความเป็นภูมิภาคนิยมอย่างชัดเจน และแทบจะเป็น
การแข่งขันของสองพรรคการเมืองใหญ่ที่แบ่งขั้วการเมืองอย่างชัดเจน (Political Polarization) ท่านั้น หากเ
รูปแบบการเลือกตั้งยังคงด าเนินไปในลักษณะนี้การเลือกตั้งที่จะเกิดในอีกไม่ช้านี้ก็มีแนวโน้มอย่างสูงที่พรรคเพื่อ
ไทยจะกลับมาชนะการเลือกตั้งอ ีกครั้ง ด้วยคะแนนเสียงจากคนที่อาศัยอยู่ในภูมิภาคอีสาน และเหนือซึ่งเป็น
ประชากรส่วนมากของประเทศและเป็นฐานเสียงของพรรคนี้ ส่วนพรรคประชาธิปัตย์ก็จะยังคงครองใจชาวใต้อยู่แต่
เนื่องจากจ านวนประชากรของภาคใต้นั้นไม่ได้มากเท่าอีสานและเหนือ ผลการเลือกตั้งก็จะออกมาในลักษณะเดิม
คือคนเมืองก็จะยังไม่เลือกตั้งต่อไป แล้วค่อยต่อรองกับรัฐบาลด้วยเหตุผลทางวิชาการต่าง ๆ นา ๆ ดังเช่นที่ปรากฏ
ในทฤษฎีสองนคราประชาธิปไตย ของ เอนก เหล่าธรรมทัศน์ จนอาจจะน าไปสู่การเปลี่ยนรัฐบาลอันเนื่องมากจาก
การประท้วงของประชาชนผู้ที่เห็นต่างกันอีกครั้ง
