Page 51 - kpi18343

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ

อูกันดา เรียกว่า “คณะกรรมการสืบสวนสอบสวนการหายสาบสูญในประเทศอูกันดา

ตั้งแต่วันที่ 15 มกราคม 1971” (Commission of Inquiry into the disappearance
th
of Uganda since 25 January 1971) ประเทศแอฟริกาใต้เรียกว่า “คณะกรรมการ
ค้นหาความจริงและสร้างความปรองดอง” (Truth and Reconciliation Commission)

เป็นต้น โดยกรรมการเหล่นี้จะมีหน้าที่หลักคือการค้นหาความจริงในเหตุการณ์ความ
รุนแรงที่เกิดขึ้นรวมถึงสาเหตุหรือบริบทแวดล้อมของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นด้วย

แต่ในบางกรณี การตั้งองค์กรเพื่อทำหน้าที่สืบสวนสอบสวนข้อเท็จจริง
และนำตัวผู้กระทำความผิดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมก็ตาม แต่ก็อาจไม่ได้ตั้งเป็น

คณะกรรมการค้นหาความจริง อย่างเช่น กรณีของประเทศเอธิโอเปีย ซึ่งมีการตั้ง
“สำนักอัยการพิเศษ” (Office of the Special Prosecutor) โดยไม่มีการกำหนด
จำนวนวาระ และกำหนดที่มาของอัยการพิเศษว่าให้ประธานสำนักอัยการพิเศษ

ได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดี โดยคำแนะนำของนายกรัฐมนตรีที่ได้รับ
ความเห็นชอบจากรัฐสภาแล้ว ส่วนอัยการพิเศษคนอื่นๆ จะได้รับการแต่งตั้งจาก
นายกรัฐมนตรี และยังมีการกำหนดคุณสมบัติอย่างกว้างๆ คือ จะต้องเป็นผู้มีความ

ศรัทธากับระยะเปลี่ยนผ่าน มีความสามารถทางกฎหมาย และมีประสบการณ์พอที่
จะตัดสินเรื่องต่างๆ ด้วยหลักกฎหมายที่ถูกต้องได้ มีคุณธรรม และมีความประพฤติ
ที่ดี ตลอดจนต้องไม่เป็นผู้มีส่วนได้เสีย คือ ไม่เกี่ยวข้องกับคดีทั้งหลายที่จะถูกตัดสิน

โดยอัยการพิเศษ และต้องไม่เป็นสมาชิกของกองกำลังหรือกองรักษาความปลอดภัย
ด้วย

ทั้งนี้ ส่วนการจัดตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริงที่พบเห็นในแทบทุก
ประเทศนั้น บทบัญญัติมักจะกำหนดหลักเกณฑ์ในการจัดตั้งคณะกรรมการค้นหา

ความจริง โดยมีรายละเอียดที่ต้องคำนึงถึงในประเด็นต่างๆต่อไปนี้

(2.1) การกำหนดคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของกรรมการค้นหา
ความจริง

บทบัญญัติหลายประเทศกำหนดเรื่องคุณสมบัติและลักษณะต้อง
ห้ามของผู้ที่จะได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการค้นหาความจริงไว้ด้วย โดยมีลักษณะและ

รายละเอียดในการบัญญัติที่แตกต่างกันไป และมีประเด็นสำคัญ ดังนี้

สถาบันพระปกเกล้า
2