Page 46 - kpi18343
P. 46
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
สอง กรณีที่เคยมีการตั้งคณะกรรมการมาก่อนแล้วโดยบทบัญญัติอื่นแล้ว
รัฐธรรมนูญบัญญัติยกเลิก หรือรับรอง ได้แก่ กรณีของรัฐธรรมนูญแอฟริกาใต้ซึ่งแต่
เดิมนั้น รัฐธรรมนูญชั่วคราวประเทศแอฟริกาใต้ ค.ศ. 1993 กำหนดหมวดว่าด้วย
การสร้างความสมานฉันท์และความปรองดองแห่งชาติ (National Unity and
Reconciliation) โดยกำหนดให้รัฐสภามีหน้าที่ตรากฎหมายเสริมสร้างความปรองดอง
และกำหนดปรัชญาพื้นฐานแนวคิดในการสร้างความปรองดองของประเทศ 10
จากนั้น รัฐสภาก็ได้ตรากฎหมาย คือ รัฐบัญญัติว่าด้วยการส่งเสริมความสมานฉันท์
และความปรองดองแห่งชาติ ค.ศ. 1995 (Promotion of National Unity and
Reconciliation Act 1995) ซึ่งกำหนดให้มีการตั้งคณะกรรมการ อนุกรรมการ ฯลฯ
รวมถึงกำหนดมาตรการในการสร้างความปรองดองขึ้น และเมื่อมีการตรารัฐธรรมนูญ
ถาวรใน ค.ศ. 1996 ขึ้น รัฐธรรมนูญถาวรก็ได้บัญญัติรับรองเรื่องการนิรโทษกรรม
ในหมวดว่าด้วยการสร้างความสมานฉันท์และความปรองดองแห่งชาติที่เคยมีอยู่ใน
รัฐธรรมนูญชั่วคราว ส่งผลให้การนิรโทษกรรมในกฎหมายซึ่งออกตามความใน
รัฐธรรมนูญชั่วคราวไม่สิ้นผลไปด้วยนั่นเอง ส่วนในกรณีของติมอร์ตะวันออกนั้น
11
แต่เดิมองค์การสหประชาชาติได้กำหนดให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการค้นหา
ความจริงและสร้างความปรองดอง (Commission for Reception, Truth and
Reconciliation) ขึ้นและมีการกำหนดที่มา รวมถึงอำนาจหน้าที่ไว้ในข้อบังคับคือ
UN Transitional Administration in East Timor (UNTAET) Regulation 2001/10
ต่อมาเมื่อมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ ค.ศ. 2002 ก็ได้บัญญัติให้ยกเลิกอำนาจหน้าที่
ที่เคยกำหนดให้ข้อบังคับดังกล่าว และให้อำนาจรัฐสภาแก้ไขเพิ่มเติมหน้าที่ของ
12
คณะกรรมการดังกล่าวเอง
สาม กรณีที่มีการกำหนดกรอบกว้างๆเกี่ยวกับการตั้งคณะกรรมการ
เพื่อให้มีการออกกฎหมายลำดับรองเกี่ยวกับรายละเอียดต่อไป ได้แก่ กรณีของ
ประเทศโคลอมเบีย ซึ่งกำหนดเพียงว่าให้มีคณะกรรมการค้นหาความจริง โดยให้ออก
รัฐบัญญัติกำหนดจุดประสงค์ องค์ประกอบ และอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการ
10 ดูรัฐธรรมนูญชั่วคราวของประเทศแอฟริกาใต้ จาก http://www1.chr.up.ac.za/chr_old/
indigenous/documents/South%20Africa/Legislation/Constitution%20of%
20South%20Africa%201993.pdf
11 Constitution of South Africa 1996 (Revision 2012), article 22
12 Constitution of Timor-Leste 2002, article 162
สถาบันพระปกเกล้า
7