Page 29 - kpi18343

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ

อำนาจในการนำข้อเท็จจริงที่ค้นพบนั้นส่งฟ้องต่อศาลเพื่อดำเนินคดีต่อไปด้วย ตลอดจน

มีคำแนะนำเพื่อเสนอมาตรการในการเยียวยาผู้เสียหายได้ว่าควรเป็นอย่างไร เป็นต้น

ทั้งนี้ การจัดตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริงมีข้อสำคัญที่ควรต้องคำนึง
19
ถึงอย่างน้อย 4 ประการ ได้แก่
(1) คณะกรรมการค้นหาความจริงควรจะต้องได้รับการแต่งตั้งจาก

บทบัญญัติต่างหาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าหากคณะกรรมการค้นหาความจริงนั้น
มีอำนาจในการเสนอให้มีการนิรโทษกรรมได้ด้วย ก็ยิ่งควรจะต้องได้รับการแต่งตั้ง
โดยบทบัญญัติแห่งกฎหมายเป็นการเฉพาะ เนื่องจาก ถ้าหากฝ่ายบริหารเป็นผู้ตั้ง
คณะกรรมการค้นหาความจริงแล้ว ก็อาจมีอิทธิพลต่อการดำเนินงานของคณะ

กรรมการค้นหาความจริงได้ อย่างไรก็ตาม จากการศึกษากรณีศึกษาต่างประเทศแล้ว
พบว่า การตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริงส่วนใหญ่จะตั้งโดยอำนาจของ

ประธานาธิบดี ในฐานะประมุขแห่งรัฐ (ไม่ใช่หัวหน้าฝ่ายบริหาร) แต่ถ้าหาก
คณะกรรมการค้นหาความจริงมีอำนาจมาก โดยมีอำนาจเสนอให้มีการนิรโทษกรรมได้
ก็มักจะตั้งโดยบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ผ่านรัฐสภา (เช่น กรณีประเทศแอฟริกาใต้)

(2) ควรมีการกำหนดให้คณะกรรมการค้นหาความจริงยึดหลัก

กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ คือ มีหน้าที่ค้นหาความจริง เปิดเผยความจริง
ตลอดจนเยียวยาผู้เสียหายและสร้างเสริมความปรองดองด้วย ด้วยเหตุนี้ หลายๆ
ประเทศจึงมีการตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริงโดยใช้ชื่อว่า “คณะกรรมการค้นหา
ความจริงและเสริมสร้างความปรองดอง (Truth and Reconciliation Commission)”

ซึ่งมีภารกิจเพิ่มเติมในเรื่องการสร้างความปรองดองด้วย

(3) ผู้ที่จะได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการค้นหาความจริง จะต้องเป็นผู้ที่
“อยู่เหนือการเมือง” (above politics) ซึ่งในบทบัญญัติจัดตั้งคณะกรรมการค้นหา
ความจริง มักจะกำหนดให้ผู้ที่จะเป็นกรรการต้องไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด (impartial หรือ

บางประเทศใช้คำว่า neutral) หรือไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเมืองมากนัก (not high
politic profile)

19 Louis Mallinder. Can amnesties and international justice be reconciled?
In,
The international Journal of Transitional Justice, Vol. 1, 2007, 208-230, p. 224-225

สถาบันพระปกเกล้า
20