Page 28 - kpi18343

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบัน ถือว่าเป็นหน้าที่ของรัฐที่จะต้องจัดการและทำให้

สาธารณชนได้รับรู้ความจริงเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนในอดีตในประเทศของ
17
ตน หลักการดังกล่าวนี้ได้รับการยอมรับจนก่อให้เกิดหลักว่าในกรณีที่เกิดความ
ขัดแย้งและความรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการละเมิดสิทธิมนุษยชน รัฐมีภารกิจ

ที่จะต้องดำเนินการต่อไปนี้เพื่อสร้างความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่าน ได้แก่
18
(1) สืบสวนและดำเนินคดีกับผู้ที่เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิด

(2) แสวงหาความจริงและเปิดเผยความจริง

(3) เยียวยาความเสียหายให้แก่เหยื่อ

(4) คัดกรองเจ้าหน้าที่รัฐที่มีประวัติเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนออก
ไม่ให้ดำรงตำแหน่งอีก

ภารกิจของรัฐดังกล่าวข้างต้น ทำให้เกิดการออกแบบกลไกในการสร้างความ

ยุติธรรมระยะเปลี่ยนผ่านเพื่อจัดการกับความขัดแย้งและความรุนแรงที่เกิดขึ้น โดย
แต่ละประเทศก็อาจออกแบบกลไกดังกล่าวในลักษณะที่แตกต่างกัน แต่เมื่อศึกษา
แล้ว กลไกหลักของความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่านประกอบด้วยกระบวนการ
ต่างๆ ที่สำคัญ ดังนี้

(1) การแสวงหาข้อเท็จจริง โดยตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริง (Truth
Commission)

การแสวงหาข้อเท็จจริงเป็นการเปิดค้นหาความจริงที่เกิดขึ้นในช่วงที่มีการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชนที่ผ่านมาแล้ว ซึ่งหลายประเทศจะทำโดยการตั้งคณะกรรมการ

ค้นหาความจริงขึ้นเพื่อทำหน้าที่ดังกล่าว ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้ว การตั้งคณะกรรมการ
ค้นหาความจริงในหลายๆ ประเทศจะกำหนดให้คณะกรรมการค้นหาความจริง
มีหน้าที่ต้องค้นหาความจริงว่าเกิดอะไรขึ้น และจะต้องวิเคราะห์ถึงสาเหตุของการ
เกิดเหตุการณ์ความรุนแรงนั้นขึ้นด้วย ตลอดจนมีหน้าที่วิเคราะห์ด้วยว่าหน่วยงาน

องค์กร หรือผู้ใดควรจะมีความรับผิดชอบต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นดังกล่าว และอาจมี

17 Priscilla B. Hayner. 2011. Unspeakable truths : transitional justice and the
challenge of truth commissions. New York : Routledge, p. 23

18 ประจักษ์ ก้องกีรติ. เรื่องเดียวกัน. หน้า 319

สถาบันพระปกเกล้า
1