Page 27 - kpi18343

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ

“ความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่านเป็นกระบวนการจัดการกับ
การละเมิดสิทธิมนุษยชนที่เกิดขึ้นอย่างกว้างขวางและเป็นระบบ ทั้งนี้
กระบวนการดังกล่าวนั้น มุ่งเน้นที่การยอมรับถึงความมีตัวตนของ

เหยื่อ และเป็นไปเพื่อเสริมสร้างความเป็นไปได้ที่จะเกิดสันติสุข
การปรองดอง และประชาธิปไตย อย่างไรก็ตาม ความยุติธรรม
ในระยะเปลี่ยนผ่านไม่ใช่ความยุติธรรมในรูปแบบพิเศษ แต่เป็นความ
ยุติธรรมที่จะที่ปรับใช้กับสังคมที่กำลังจะเปลี่ยนผ่านตนเองหลังจาก

ที่ผ่านพ้นช่วงเวลาของการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่แพร่กระจายไปทั่ว
ในบางกรณี การเปลี่ยนผ่านนั้นเกิดขึ้นแทบจะทันที ในขณะที่บางกรณี

การเปลี่ยนผ่านนั้นต้องใช้เวลายาวนานนับทศวรรษ”
15

2.2 กระบวนการต่างๆ ตามหลัก “ความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่าน”

แนวความคิดที่ว่ารัฐมีหน้าที่ต้องจัดการกับผู้กระทำความผิดอันเนื่องจากการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชนในช่วงที่เกิดความขัดแย้ง หรือช่วงที่ประชาชนต้องฝืนทนกับ
การปกครองภายใต้ระบอบเผด็จการทหารนั้น เป็นแนวความคิดที่เพิ่งมีขึ้นในช่วง

ทศวรรษที่ 80-90 เพราะแต่เดิมนั้น รัฐบาลทหารที่กระทำการละเมิดสิทธิมนุษยชน
มักจะไม่ถูกลงโทษ หรืออาจเพียงถูกสั่งให้ออกนอกประเทศไปโดยไม่ต้องแสดงความ
รับผิดชอบใดๆ ต่อเหยื่อที่ได้รับความเสียหาย
16

15 ICTJ, in, Tricia D. Olsen, Leigh A. Payne, Andrew G. Reiter., op., cit, p. 10-11
“Transitional justice is a response to systematic or widespread violations of
human rights. It seeks recognition for the victims and to promote possibilities for
peace, reconciliation, and democracy. Transitional justice is not a special form of
justice but justice adapted to societies transforming themselves after a period of
pervasive human rights abuse. In some cases, these transformations happen
suddenly; in others, they may place over many decades”.
16 Joanna R. Quinn, Transitional Justice, p. 329-343. In, Michael Goodhart (ed.).
2012. Human Rights : Politics and Practice. United Kingdom : Oxford University
press.

สถาบันพระปกเกล้า
18