Page 337 - kpi17968
P. 337
326
ปัจจุบัน หลักนิติธรรมถือเป็นหลักที่มีความสำคัญต่อการปกครอง
ในระบอบประชาธิปไตยเป็นอย่างมาก อย่างน้อยในสามมิติ ดังนี้
ประการที่หนึ่ง มิติในการใช้อำนาจอธิปไตยของประชาชน การ
ปกครองในระบอบประชาธิปไตยกำหนให้ประชาชนเป็นเจ้าของอำนาจ
อธิปไตยอย่างเสมอภาคภายใต้กฎหมาย แต่ถ้าหากต่างคนต่างใช้อำนาจ
และอ้างสิทธิของตนเองโดยไม่เคารพกฎหมาย ไม่เคารพสิทธิของผู้อื่น
แล้ว หรือใช้เสียงข้างมากโดยไม่เคารพกติกาก็อาจเกิดความวุ่นวายใน
สังคมได้
ประการที่สอง มิติในการตรากฎหมาย กล่าวคือการตรากฎหมาย
จำเป็นต้องเคารพหลักนิติธรรม โดยกฎหมายนั้นต้องเคารพสิทธิเสรีภาพ
ของประชาชน และมีการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐเพื่อให้เกิดความ
โปร่งใส ถ้าหากฎหมายไม่เป็นธรรมและไม่มีการบังคับใช้กับบุคคลทุกคน
อย่างเท่าเทียมกันแล้ว ประชาชนก็จะไม่ศรัทธาต่อกฎหมาย เป็นการ
ทำลายคุณค่าของหลักนิติธรรมและเป็นการขัดต่อหลักการปกครองใน
ระบอบประชาธิปไตย
ประการที่สาม มิติการใช้อำนาจซึ่งการปกครองในระบอบ
ประชาธิปไตยนั้น สิ่งที่สำคัญคือ องค์กรที่ใช้อำนาจรัฐ ตลอดจนเจ้าหน้าที่
รัฐ จะใช้อำนาจตามอำเภอใจไปละเมิดและลิดรอนสิทธิเสรีภาพของ
ประชาชนไม่ได้ เพราะถ้าหากมีการใช้อำนาจตามอำเภอใจแล้ว ก็ไม่อาจ
เรียกการปกครองในระบอบนั้นว่าเป็นการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
ได้อีกต่อไป ทั้งนี้หลักนิติธรรมเป็นหลักที่กำหนดให้อย่างน้อย ต้องมีการ
แบ่งแยกการใช้อำนาจและกำหนดให้เจ้าหน้าที่รัฐจะต้องใช้อำนาจโดย
เคารพต่อกฎหมาย ซึ่งสอดคล้องกับหลักการสำคัญของการปกครองใน
ระบอบประชาธิปไตยดังกล่าว
จึงอาจกล่าวได้ว่า หลักนิติธรรมเปรียบเสมือนเสาหลักของการ
ปกครองในระบอบประชาธิปไตย หากองค์กรที่ใช้อำนาจรัฐใช้อำนาจใช้
อำนาจอยู่ในกรอบของกฎหมาย ตลอดจนประชาชนผู้เป็นเจ้าของอำนาจ
อธิปไตยก็เคารพกฎหมาย สังคมประชาธิปไตยก็จะมีความสงบเรียบร้อย
และสามารถได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง”
การประชุมกลุมยอยที่ 2
