Page 342 - kpi17968
P. 342
331
กฎหมายที่ออกตามอำเภอใจและเป็นกฎหมายที่ไม่เป็นธรรม หรือว่าปรากฏการณ์
หรือแบบแผนของพฤติ กรรมของผู้คนในสังคมไทยที่เป็นอยู่ขณะนี้คือ
“วัฒนธรรมทางการเมือง” ของไทย ดังที่ นิธิ ได้กล่าวไว้ว่า วัฒนธรรม...
มีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อชีวิตมนุษย์ เพราะแม้ว่า “คนเราเกิดมาตัวเปล่า แต่ก็ถูก
ครอบงำด้วยวัฒนธรรมทันทีที่เกิดมา เหตุฉะนั้น เราทุกคนขีดเส้นชีวิตของเรา
ได้ในระดับหนึ่ง แต่ขีดทั้งหมดตามอำเภอใจไม่ได้ เพราะส่วนสำคัญส่วนหนึ่ง
ของชีวิตนั้น วัฒนธรรมได้ขีดไว้ให้แล้ว”
เราจึงไม่สามารถเปลี่ยน “วัฒนธรรมตามอำเภอใจ” ของคนไทยได้อย่าง
อำเภอใจ หรือที่เปลี่ยนไม่ได้ เพราะมันเป็น “ธรรมชาติ” ของคนไทย หากเป็น
“ธรรมชาติ” ของคนไทย หนทางแก้ไขปัญหาคือ “รัฐบาลที่มีประสิทธิภาพในการ
บังคับใช้กฎหมาย” ใช่หรือไม่ ?
และผมเองก็หวังว่า การคาดการณ์ดังกล่าวข้างต้นของ Manzetti ต่อ
งานวิจัยของ Bergman จะเป็นจริงสำหรับสังคมไทยที่กำลังเผชิญกับปัญหาการไม่
เคารพกฎหมายของคนทุกระดับชั้น และเรายังไม่รู้แน่ชัดว่า การไม่เคารพ
กฎหมาย การไม่เคารพหลักนิติธรรมในสังคมไทยนั้นมีสาเหตุมาจาก “วัฒนธรรม
ทางการเมืองไทย” หรือมีสาเหตุมาจาก “รัฐบาลไม่มีประสิทธิภาพในการบังคับ
ใช้กฎหมาย” ทั้งนี้ จากข้อสังเกตของ Manzetti ที่ว่า ผลการวิจัยของ Bergman
ส่งผลให้เกิดประเด็นคำถามที่ยังคั่งค้างคาใจอยู่ นั่นคือ จริงๆ แล้ว ในการพัฒนา
วัฒนธรรมการเคารพกฎหมาย (วัฒนธรรมนิติธรรม/ผู้เขียน) ประชาธิปไตย
(เน้นโดยผู้เขียน) เป็นตัวแปรอิสระสำคัญหรือไม่? หรือ การจ่ายภาษีขึ้นอยู่กับ
รัฐบาลที่มีประสิทธิภาพ (เน้นโดยผู้เขียน) และลักษณะทางวัฒนธรรมทั่วไป?
ทำให้ผมอดตั้งคำถามต่อไปไม่ได้ว่า วัฒนธรรมทางการเมืองที่เอื้อต่อประชาธิปไตย
เป็นสิ่งเดียวกันกับวัฒนธรรมทางการเมืองที่เอื้อต่อหลักนิติธรรมหรือไม่?
และผมก็คิดและเชื่อเอาเองอีกด้วยว่า ปัจจัยสำคัญที่ทำให้มนุษย์พัฒนาได้
คือ ความสามารถในการใช้เหตุผลตามทฤษฎีการเลือกอย่างเป็นเหตุเป็นผล และ
ปัจจัยที่จะเอื้อให้มนุษย์พัฒนาการใช้เหตุผลได้อย่างสมบูรณ์ก็คือ วัฒนธรรม
ทางการเมืองแบบพลเมือง
การประชุมกลุมยอยที่ 2
