Page 328 - kpi17968
P. 328
317
สิทธิเสรีภาพ อันใดให้เราใช้ และไม่สนใจที่จะศึกษาหาความรู้ในทางนี้....
สภาพจิตใจของคนไทย...ภายใต้การปกครองระบอบประชาธิปไตยเป็นมาดังกล่าว
แล้ว....ประชาชนจะโทษประชาธิปไตยไม่ได้ เมื่อประชาชนไม่เอาใจใส่ช่วยกัน
ทำให้มันเป็นประชาธิปไตยขึ้นจริงๆ ในทางหลักวิชาจึงกล่าวกันว่าจิตใจของ
ประชาชนในระบอบประชาธิปไตยมีอยู่แค่ไหน ประชาธิปไตยก็แค่นั้น....กล่าวโดย
สรุปก็คือจิตใจของคนไทยในระบอบประชาธิปไตยที่ผ่านมาแล้ว....หาได้มีการ
66
ปฏิวัติให้เป็นจิตใจของประชาชนในระบอบประชาธิปไตยด้วยไม่....” และจากที่
กล่าวถึงมุมมองของ ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมชและเสน่ห์ จามริก จะเห็นได้ว่า
คำอธิบายปัญหาวิกฤตการเมืองไทยในปัจจุบันของนิธิไม่แตกต่างไปจากที่เคยมี
ผู้กล่าวไว้ก่อนหน้า
แต่อย่างไรก็ตาม ในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมทางการเมืองไทย
นิธิ มีมุมมองและการวิเคราะห์ที่ลงลึกน่าสนใจ โดยเขาเห็นว่า วัฒนธรรมทาง
การเมืองไทยเป็นวัฒนธรรมทางการเมืองที่ปราศจากซึ่งหลักการที่มีเหตุผล
สอดคล้องแน่นอนและก็เป็นวัฒนธรรมที่สลับซับซ้อน ขณะเดียวกัน นอกจาก
67
การขาดหลักการเหตุผลที่สอดคล้องกันแล้ว วัฒนธรรมทางการเมืองไทยของผู้ใต้
ปกครองดั้งเดิม ก็เป็นวัฒนธรรมที่ไม่สามารถต่อต้านอำนาจได้อย่างตรงไปตรงมา
โดย นิธิ อธิบายว่า “....ในเชิงจิตวิทยานั้น กล่าวได้ว่า วัฒนธรรมทางการเมือง
ของผู้ใต้ปกครองในสังคมไทย ดำรงอยู่ด้วยความกลัวและขลาด ไม่สามารถต่อสู้
หรือเรียกหาความชอบธรรมอย่างตรงไปตรงมาได้ อาจจะเป็นเพราะไม่มีฐาน
อำนาจทางการเมืองและเศรษฐกิจที่เพียงพอในการต่อรอง จึงต้องหันไปต่อต้าน
66 “แมลงหวี่”: “เบื้องหลังประวัติศาสตร์” ประชาธิปไตย ประจำวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ.
2490 อ้างใน เสน่ห์ จามริก, การเมืองไทยกับพัฒนาการรัฐธรรมนูญ, เพิ่งอ้าง, หน้า 30-31.
67 นิธิ เอียวศรีวงศ์, อ่านวัฒนธรรมทางการเมืองไทย, คำนำเสนอโดย เกษียร เตชะพีระ,
มุกหอม วงศ์เทศ บรรณาธิการ, ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ, (กรุงเทพฯ: มติชน: ตุลาคม
2547), หน้า 18-20: เช่น “นักข่าวรักคุณชวน หลีกภัย เพราะชอบการพูดนุ่มนวลอย่างผู้หญิง
ขณะเดียวกันก็สามารถที่จะไม่ถือสา พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ซึ่งมีสีสันในเรื่องการเมือง
การมุ้ง การเมีย การมั่ว การเมา ฯลฯ อันเปรียบเทียบได้คล้ายบุคลิกของหนุมาน ในขณะที่
คุณชวนเหมือนพระราม แต่ก็กลับไม่ชอบคุณบรรหาร ศิลปะอาชา ซึ่งไม่ได้มีบุคลิกภาพโดดเด่น
ในเรื่องใดเมื่อเปรียบเทียบกับผู้นำทางการเมืองที่กล่าวไป”
การประชุมกลุมยอยที่ 2
