Page 632 - kpi17073

แนวทางปฏิรูปการกระจายอำนาจการคลัง

สู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.)

ศาสตราจารย์ ดร.สกนธ์ วรัญญูวัฒนา*

ประเทศไทยได้เริ่มดำเนินการกระจายอำนาจการคลังให้แก่องค์กรปกครอง
ส่วนท้องถิ่น (อปท.) ภายใต้กรอบรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.
2540 และ 2550 ที่นำไปสู่การออกกฎหมายแผนขั้นตอนการกระจายอำนาจฯ

ปี 2542 โดยมุ่งเป้าหมายการเพิ่มศักยภาพการคลังของ อปท. ให้สามารถมี
รายได้เพียงพอต่อการปฏิบัติหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้มีการถ่ายโอน

ภารกิจหน้าที่ให้แก่ อปท. ตลอดระยะเวลาของการดำเนินการที่ผ่านมา อปท.
ได้รับการเพิ่มรายได้ให้แก่ อปท. มากขึ้นเป็นลำดับ จากที่เคยมีรายได้รวม
ทั้งหมดประมาณร้อยละ 13.1 ของรายได้สุทธิของรัฐบาลในปี 2542 เพิ่มเป็น
1
ร้อยละ 20.7 ในปี 2544 ที่ถือเป็นการเริ่มศักราชใหม่ของการกระจายอำนาจ
การคลังฯ ของประเทศไทย นับจากนั้นได้มีความพยายามในการจัดสรรายได้ให้

แก่ อปท. เพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามที่กฎหมายได้ระบุไว้ร้อยละ 35 ของรายได้
สุทธิรัฐบาลในปี 2549 แต่ในความเป็นจริงอัตราการเพิ่มรายได้ของ อปท.
ไม่สามารถทำได้บรรลุตามเป้าหมายที่กฎหมายกำหนด เพราะปัญหาหลาย

ประการทั้งจากการขาดการพัฒนาการจัดเก็บรายได้ของ อปท. จากแหล่ง
รายได้ที่มีอยู่เดิมตามกฎหมาย ไม่มีการเพิ่มแหล่งรายได้ใหม่ของ อปท. เพื่อ

เป็นการขยายฐานรายได้ ที่สำคัญปัญหาข้อจำกัดทางงบประมาณของรัฐบาลเอง
ในการจัดสรรเงินอุดหนุนให้แก่ อปท. ทำให้ อปท. ต้องหันไปพึ่งการใช้เงิน
งบประมาณนอกระบบคือเงินสะสมของตนเองที่หากไม่มีการกำกับควบคุมให้ดี

จะส่งผลต่อวินัยการเงินการคลังของ อปท. ได้ในระยะยาว

* คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
1 สำนักงานกระจายอำนาจให้แก่ อปท. สำนักนายกรัฐมนตรี