Page 578 - kpi17073
P. 578
การรวมศูนย์อำนาจกับการบริหารงานภาครัฐในประเทศไทย:
การทบทวนแนวคิด ข้อถกเถียง และข้อพิจารณาเพื่อการปฏิรูป
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วสันต์ เหลืองประภัสร์*
ขอบคุณสถาบันพระปกเกล้าที่ให้โอกาสในการมานำเสนอพูดคุยเกี่ยวกับ
เรื่องของดุลอำนาจรัฐว่าด้วยเรื่องการกระจายอำนาจและรวมศูนย์ ประเด็นที่จะ
พูดวันนี้มาจากงานวิจัยที่กำลังดำเนินการอยู่ เราพยายามจะ review รูปแบบ
ในการจัดโครงสร้างการบริหารราชการแผ่นดินภายในรัฐซึ่งต้องดูในมิติการรวมศูนย์
และการกระจายอำนาจเพื่อจะแสวงหาทางออก ประเด็นข้อพิจารณาต่างๆ
สำหรับการปฏิรูปประเทศไทยที่เรากำลังพูดกันอยู่ ประเด็นการนำเสนอ
มีสี่ประเด็นด้วยกัน ขอเรียนว่าสิ่งที่จะนำเสนอเป็นแต่การ review ขั้นต้นมาจาก
งานวิจัยต่างๆ เพื่อขมวดประเด็น ซึ่งยังไม่ขอลงข้อมูลงานวิจัยต่างๆ แต่อยากจะ
ชวนมาใคร่ครวญชวนคิด ซึ่งบางเรื่องอาจจะได้ยินบ่อย บางเรื่องอาจจะเห็นจาก
หลายเวที แต่ก็อยากจะเอามาขมวดกันใหม่ เพื่อชวนกันใคร่ครวญว่าในการ
ปฏิรูปที่เรากำลังพูดกันนั้น ยังมีช่องโหว่บางเรื่องยังตกหล่นไป ก็เลยนำมาสู่
เค้าโครงการวิจัยที่จะดึงออกมาบางส่วนมานำเสนอ ประเด็นที่หนึ่งที่อยากชวนคิด
ก่อนว่า เราพูดกันถึงเรื่องการปกครองส่วนท้องถิ่น เรื่องการกระจายอำนาจ
เราพูดกันอยู่บนฐานของรัฐสมัยใหม่ (Modern State) ผมอาจจะเห็นต่างจาก
คุณสวิงที่ได้พูดไว้ว่าการกระจายอำนาจคือการคืนอำนาจไปยังชุมชนท้องถิ่นซึ่งมี
ประวัติศาสตร์ยาวนานมาตั้งแต่ล้านนาหรืออะไรก็ตามที อันนั้นเป็นรัฐโบราณ
แต่ที่เราจะพูดกันเป็นรัฐสมัยใหม่ ซึ่งโดยธรรมชาติไม่ว่าเราจะกระจายอำนาจ
มากแค่ไหน สิ่งที่เรียกว่าหน่วยการปกครองส่วนท้องถิ่นยังเป็นแค่ Sub-
institution ภายในรัฐสมัยใหม่ คือเป็นกลไกอันหนึ่งเป็นองคาพยพอันหนึ่งของรัฐ
เพราะฉะนั้น ในแง่นี้ไม่ว่าเราจะกระจายอำนาจมากแค่ไหนก็ไม่ได้ทำลายความ
* คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
