Page 504 - kpi17073

การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16 503

ความคิดเห็นในการจัดทำร่างกฎหมายของฝ่ายบริหารจะต้องดำเนินการภายใต้หลักการของความ
มีประสิทธิภาพ โปร่งใสและตรวจสอบได้ ในขณะเดียวกันภาคประชาสังคมก็จะต้องเคารพถึง

หลักการดังกล่าว เช่น การยินยอมให้สามารถตรวจสอบข้อมูลและวัตถุประสงค์การดำเนินงาน
ขององค์กรภาคประชาสังคม และการแสดงเจตจำนงในการมีส่วนร่วมในกระบวนการนิติบัญญัติ
โดยไม่มีประโยชน์แอบแฝง ซึ่งนักวิชาการต่างประเทศตั้งข้อสังเกตว่าหลักความโปร่งใสและ

ตรวจสอบได้ ของภาคประชาสังคมนั้น มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งต่อกระบวนการทำงานร่วมกัน
ระหว่างภาคประชาสังคมและองค์กรที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการนิติบัญญัติในทุกระดับ

(4) หลักความมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล (Effectiveness, Efficiency)

หลักความมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการมีส่วนร่วมของภาคประชา-
สังคมในกระบวนการนิติบัญญัติ หมายถึง การที่องค์กรที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการนิติบัญญัติ

จะต้องสร้างหลักประกันให้แก่ภาคประชาสังคมในเรื่องต่างๆ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด คือ การ
เปิดโอกาสให้ภาคประชาสังคมเข้าไปมีส่วนร่วมในระยะเวลาที่มีความเหมาะสมซึ่งจะส่งผลให้การมี
ส่วนร่วมของภาคประชาสังคมก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในกระบวนการนิติบัญญัติได้อย่างแท้จริง

เช่น การเข้าไปมีส่วนร่วมในระยะแรกของการจัดทำกฎหมายและการมีส่วนร่วมในช่วงระยะเวลา

ที่ยังสามารถขอเสนอแก้ไขปรับปรุงกฎหมายได้ นอกจากนี้ หลักความมีประสิทธิภาพและ

ประสิทธิผล ยังหมายความรวมถึงกระบวนการคัดเลือกผู้แทนจากภาคประชาสังคมเข้าไป
ําเนินงานรวมกับองคกรที่เกี่ยว องในกระบวนการนิติบัญญัติ ยพิจาร าตามความเ มาะสมใน
ดำเนินงานร่วมกับองค์กรที่เกี่ยวข้องในกระบวนการนิติบัญญัติโดยพิจารณาตามความเหมาะสม
านตาง เชน คุ สมบัติ ละประสบการ ทํางานที่มีความเ มาะสมตอรางก มายนั น เป นตน
ในด้านต่างๆ เช่น คุณสมบัติและประสบการณ์ทำงานที่มีความเหมาะสมต่อร่างกฎหมายนั้นๆ

เป็นต้น

นภาพ ส ง ั นตอนที่ภาคประชาสังคมใชในการร รงคในกระบวนการนิติบัญญัติ
แผนภาพแสดงขั้นตอนที่ภาคประชาสังคมใช้ในการรณรงค์ในกระบวนการนิติบัญญัติ

านบน ส งใ เ น ง อกาสที่ภาคประชาสังคมสามาร ร รงคเพื่อกอใ เกิ
นภาพ แผนภาพด้านบนแสดงให้เห็นถึงโอกาสที่ภาคประชาสังคมสามารถรณรงค์
เพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงตามเป้าประสงค์ เช่น การรณรงค์ในช่วงระยะเวลาก่อนที่จะมีการ
การเปลี่ยน ปลงตามเป าประสงค เชน การร รงคในชวงระยะเวลากอนที่จะมีการเสนอราง
เสนอร่างกฎหมายซึ่งมักจะกระทำในลักษณะการเผยแพร่ข้อมูลแก่สังคมผ่านรูปแบบกิจกรรม
ก มาย ่งมักจะกระทําในลัก ะการเ ย พร อมูล กสังคม านรูป บบกิจกรรมตาง เชน การประชุมกลุ่มย่อยที่ 5
ต่างๆ เช่น การจัดเวทีเสวนาและการใช้สื่อทุกรูปแบบเพื่อเผยแพร่ข้อมูล เป็นต้น สำหรับการ
การจั เวทีเสวนา ละการใชสื่อทุกรูป บบเพื่อเ ย พร อมูล เป นตน สํา รับการร รงคในชวง

ระยะเวลากอนที่จะมีการเสนอรางก มายเ าสูการพิจาร าในรัฐสภานั น ภาคประชาสังคมมัก

กระทําการร รงค วยยุทธวิธีการเจรจา ละการ นมนาวใจสมาชิกรัฐสภา ละ ูที่มีความเกี่ยว อง

ใ ส าบันนิติบัญญัติตราก มายไปในทิศทางที่สอ คลองกับ ลประ ยชน องประชาชน ใน ะ

ที่การร รงคเพื่อเสนอใ มีการ กไ ละปรับปรุงก มายนั น มักกระทําในรูป บบ องการยื่น

อเสนอเรียกรอง เชน การยื่นจ มายเป น กตอบุคคลในวงงานนิติบัญญัติ ละการจั กิจกรรม

ตาง เพื่อใ สังคมมีความเ นคลอยตามกับ อเสนอ เป นที่นาสังเกตวาการร รงคในรูป บบ

ังกลาวไมมี อจํากั านกรอบระยะเวลาที่ชั เจน เนื่องจากการเสนอใ มีการ กไ ปรับปรุง

ก มายสามาร กระทําไ ตราบเทาที่ก มายฉบับนั นยังไมมีการยกเลิกการใชบังคับ

2.2 รูปแบบของการมีสวนรวมของภาคประชาสังคม นกระบวนการนิติบัญญัติ

การ บงระ ับ ละประเภท องการมีสวนรวม องภาคประชาสังคมในกระบวนการนิติ

บัญญัติอาจ บงไ  ลายวิธี นอยูกับวัต ุประสงค ละความละเอีย องการจํา นก ูเ ียนเ นวา

13