Page 499 - kpi17073

498 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16

ตามนโยบายหรือวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ (University of Kansas, 2014) มูลเหตุจูงใจของ
ภาคประชาสังคมในการรณรงค์เพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในกระบวนการนิติบัญญัติมักเกิดขึ้น

เมื่อภาคประชาสังคมต้องการที่จะสื่อสารต่อบุคคลและองค์กรในกระบวนการนิติบัญญัติถึง
ประเด็นต่างๆ ในการที่จะเปลี่ยนแปลง คัดค้าน ร่างกฎหมายและกฎหมายให้เป็นไปตามความ
ประสงค์ของผู้กระทำการรณรงค์ (University of Kansas, 2014) รูปแบบของกิจกรรมที่ใช้กัน

อย่างแพร่หลายในการสื่อสารฯ ประกอบไปด้วย การยื่นข้อเรียกร้องต่อบุคคลและองค์กร
ที่เกี่ยวข้อง การชุมนุมและการประท้วง กระบวนการเจรจาต่อรองและกระบวนการโน้มน้าวบุคคล

และองค์กรผู้เกี่ยวข้องเพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง การจัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับ
ประเด็นทางกฎหมายที่ใช้ในการรณรงค์หลากหลายรูปแบบ เป็นต้น

กรณีศึกษาเกี่ยวกับการรณรงค์เพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมาย
ที่ถือเป็นแนวปฏิบัติที่ดีในการใช้ยุทธวิธีการเคลื่อนไหวของภาคประชาชน คือ กระบวนการ

ผลักดันรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน (รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540)
สรุปสาระสำคัญได้ดังนี้

ตารางแสดงยุทธวิธีการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนในการผลักดันรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540

ระดับการเคลื่อนไหว รูปแบบกิจกรรมที่ใช้ในการรณรงค์

ระยะจุดประเด็น การจุดประเด็นโดยผู้มีชื่อเสียงในสังคม

ระยะพัฒนาเครือข่าย - การประสานความร่วมมือระหว่างองค์กรเพื่อเพิ่มพลังในการเคลื่อนไหว
- การหาแนวร่วมในการนำเสนอเนื้อหาร่างรัฐธรรมนูญเพื่อเพิ่มน้ำหนักในการเคลื่อนไหว

ระยะปฏิบัติการเชิงรุก - การแทรกตัวเข้าเป็นคณะทำงานของสภาร่างรัฐธรรมนูญ
- การลอบบี้และการใช้สื่อบุคคล

ระยะสร้างกระแส - การใช้สื่อและกิจกรรมประชาสัมพันธ์ทุกรูปแบบ
กดดันให้ร่างกฎหมาย - การเข้าไปรับฟังความคิดเห็นและจัดเวทีในพื้นที่
ผ่าน - การจัดกิจกรรมรณรงค์อย่างต่อเนื่อง

ที่มาของข้อมูล : ชิตาพร กันหลง,กระบวนการสื่อสารในการผลักดันรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.2540 วิทยานิพนธ์
คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2543

นอกจากนี้ กรณีศึกษาที่น่าสนใจเกี่ยวกับรูปแบบของการปฏิบัติการที่ภาค
ประชาชนใช้เพื่อผลักดันร่างกฎหมาย คือ กระบวนการขับเคลื่อนร่างพระราชบัญญัติเกี่ยวกับสิทธิ
ในที่ดินทำกินของประชาชน (ร่าง พรบ.ธนาคารที่ดิน ร่าง พรบ.สิทธิชุมชนในการจัดการที่ดินและ

ทรัพยากรในรูปแบบโฉนดชุมชน ร่างพรบ.ภาษีที่ดินอัตราก้าวหน้า และร่าง พรบ.กองทุน
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 5
ยุติธรรม) ภายใต้การดำเนินงานของ “เครือข่ายกฎหมายเพื่อคนจน 4 ฉบับ”