Page 502 - kpi17073
P. 502
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16 501
สะดวก ผลของการเคลื่อนไหวดังกล่าวนำไปสู่การออกกฎหมายสิทธิเลือกตั้ง (Voting Rights
Act) ค.ศ.1965 และกฎหมายสิทธิพลเมือง (Civil Rights Act) ค.ศ.1968 ที่ให้สิทธิเท่าเทียมกัน
ระหว่างคนผิวขาวและคนผิวดำ
๏ กรณีศึกษาของประเทศไทย
นักวิชาการหลายท่านได้ตั้งข้อสังเกตว่าแม้การเคลื่อนไหวของภาค
ประชาชนในประเทศไทยหลายครั้งจะยังไม่ถือว่าเป็นการใช้ยุทธวิธีอารยะขัดขืนอย่างเต็มรูปแบบ
เหมือนในต่างประเทศแต่มีกรณีศึกษาบางกรณีที่สามารถถือได้ว่าเป็นกระบวนการที่ภาคประชาชน
ใช้รูปแบบปฏิบัติการเพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายที่ประชาชนมีความรู้สึกว่าไม่เป็น
ธรรม เช่น การคัดค้านร่างพระราชบัญญัตินิรโทษกรรมแก่ผู้ซึ่งกระทำความผิดเนื่องจากการ
ชุมนุมทางการเมืองการแสดงออกทางการเมืองของประชาชน พ.ศ. .... ที่ประชาชนหลากหลาย
กลุ่มได้ทำการเคลื่อนไหวกดดันให้รัฐสภาเพิกถอนร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวออกจาก
กระบวนการนิติบัญญัติได้สำเร็จ ทั้งนี้ การเคลื่อนไหวของภาคประชาชนหลากหลายกลุ่มก่อให้
เกิดพลังมวลชนที่เข้มแข็ง รูปแบบการปฏิบัติการที่น่าสนใจคือ การนัดหยุดงาน การชุมนุม
ประท้วง การปิดล้อมสถานที่ราชการและสถานที่สำคัญต่างๆ และการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายและ
นโยบายของรัฐบางประการ
2. การมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมในกระบวนการนิติบัญญัติ
การมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมในกระบวนการนิติบัญญัตินับเป็นประเด็นที่ประเทศ
ต่างๆทั่วโลกได้ให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมใน
กระบวนการจัดทำกฎหมาย (Law Making Process) การพิจารณาร่างกฎหมาย (Consideration
of Bills) และการประเมินสภาพการใช้บังคับกฎหมายภายหลังจากที่มีการประกาศใช้กฎหมาย
ล้วนแล้วแต่จะมีส่วนช่วยส่งเสริมคุณภาพของกฎหมายให้มีสภาพเหมาะสมกับความต้องการของ
ประชาชน อีกทั้งยังมีส่วนช่วยให้หน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้บังคับกฎหมาย สามารถ
ปฏิบัติตามกฎหมายได้โดยสะดวก สำหรับประเด็นเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคม
ในกระบวนการนิติบัญญัติที่จะขอนำเสนอในบทความนี้ ประกอบไปด้วย หลักการมีส่วนร่วมของ
ภาคประชาสังคมในกระบวนการนิติบัญญัติและประเภทของการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคม
ในกระบวนการนิติบัญญัติ สรุปสาระสำคัญได้ดังนี้
1 ลักการ ส นร า ประ าสั นกระบ นการน บั ั
คู่มือส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมในกระบวนการจัดทำกฎหมาย
ประเทศเซอร์เบีย (Guidelines for Inclusion of Civil Society Organizations in the
Regulation Adoption Process, 2014) กล่าวถึงการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมใน
กระบวนการนิติบัญญัติ ดังนี้ การประชุมกลุ่มย่อยที่ 5
