Page 245 - kpi17073
P. 245
244 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16
3. คุณสมบัติของผู้มีสิทธิเลือกตั้งขั้นต้น
ด้วยเหตุผลที่คนไทยไม่มีความคุ้นเคยกับแนวคิดเรื่อง “การแสดงตัวตนทางการเมืองผ่าน
การเป็นสมาชิกพรรคการเมือง” (Party Identification) จึงทำให้การที่จะเลือกระบบการเลือกตั้ง
ขั้นต้นว่าจะเป็นระบบเปิด ระบบปิด ระบบกึ่งปิด หรือ ระบบสองคนคะแนนสูงสุด สำหรับ
ประเทศไทยไม่ได้เป็นไปได้ด้วยวิธีการที่ง่ายนัก เพราะการที่คนไทยไม่ได้แสดงตัวตนทางการเมือง
หรือความคิดทางการเมืองผ่านการเป็นสมาชิกพรรคการเมืองจึงทำให้การใช้ระบบการเลือกตั้ง
ขั้นต้นทุกแบบนั้นไม่อาจจะทำได้โดยง่าย ยิ่งไปกว่านั้น การที่ประเทศไทยไม่ได้มีระบบการลง
ทะเบียนเพื่อเลือกตั้ง (Vote Registration) จึงทำให้การระบุสถานภาพของการเป็นสมาชิก
พรรคการเมืองนั้นทำไม่ได้โดยง่าย
เช่นนั้นแล้ว ข้อเสนอที่มีคือ ในการจัดให้มีการเลือกตั้งขั้นต้นสำหรับประเทศไทยจะเป็นแบบ
ระบบเปิดที่เปิดโอกาสให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งทุกคนมาใช้สิทธิเลือกตั้งได้ในวันเลือกตั้งขั้นต้นที่จะจัดขึ้น
ในวันเดียวกันทุกพรรค (รายละเอียดของการจัดการการเลือกตั้งจะอธิบายเพิ่มเติมในส่วนต่อไป)
โดยในการใช้สิทธิเลือกตั้ง ผู้มีสิทธิจะต้องระบุว่าตนต้องการที่จะใช้สิทธิเลือกตั้งขั้นต้นให้แก่
พรรคใด และจะมีสิทธิเพียงสิทธิเดียวในการเลือกตั้ง นั่นคือ หากใช้สิทธิในการเลือกตั้งขั้นต้นให้
กับพรรคหนึ่งๆ แล้วก็จะไม่สามารถไปใช้สิทธิในการเลือกตั้งขั้นต้นให้กับพรรคใดๆ อีก เพื่อ
ป้องกันการลงคะแนนเสียงที่ให้ผลไปในทางลบกับพรรคการเมืองอื่นๆ
4. ระบบการเลือกตั้งที่ใช้
ระบบการเลือกตั้งที่ใช้ในการเลือกตั้งขั้นต้นที่ใช้นั้นจะเป็นระบบเสียงข้างมาก (Majoritarian)
หรือที่เรียกว่า ระบบคะแนนนำกำชัย (First Past the Post – FPTP) โดยผู้ที่มีคะแนนสูงสุดใน
การเลือกตั้งครั้งนั้นจะได้เป็นตัวแทนของพรรคนั้นในการเลือกตั้งทั่วไป
นอกจากนี้นอกจากการกำหนดรูปแบบของการเลือกตั้งขั้นต้นแล้ว อีกประเด็นหนึ่งที่จะต้อง
นำเข้ามาพิจารณาร่วมด้วย คือ ประเด็นของการ “การจัดการการเลือกตั้งขั้นต้น” โดยสามารถ
แบ่งออกได้เป็นการจัดการเลือกตั้งเป็น 2 แบบ คือ
๏ แบบที่ 1 ตามการสิ้นสภาพของสภาเมื่อครบกำหนดตามอายุของสภา การจัดการ
เลือกตั้งในแบบที่ 1 นั้นจะเริ่มกระบวนการได้ในระยะเวลา 3 เดือนก่อนที่สภาจะครบ
กำหนด นั่นคือ ผู้ที่คิดว่าจะสมัครจะสามารถยื่นแสดงเจตจำนงค์ ยื่นบัญชีรายชื่อ
ผู้สนับสนุน และจ่ายค่าสมัครได้ทันทีและวันที่จะจัดการการเลือกตั้งขั้นต้นอาจจะเกิด
ขึ้นก่อน 30 วันก่อนวันเลือกตั้งทั่วไป
๏ แบบที่ 2 ตามการสิ้นสภาพของสภาจากการยุบสภา การจัดการเลือกตั้งในแบบที่ 2 นี้
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 2 มีความซับซ้อนอยู่ในระดับหนึ่งในเรื่องของเงื่อนไขของเวลา เพราะการสิ้นสภาพของ
สภาจากการยุบสภานั้นจะทำให้การจัดการการเลือกตั้งขั้นต้นนี้จะมีเวลาที่จำกัดมากขึ้น
ทั้งนี้เพราะการกำหนดการเลือกตั้งครั้งใหม่หลังจากการเลือกตั้งมักจะกำหนดไว้ในช่วง
ระยะเวลา 45-60 วันหลังจากมีพระราชกฤษฎีกายุบสภา ดังนั้น หากจะจัดให้มีการ
