Page 145 - kpi17073

144 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16

ผู้กระทำความผิดได้ แม้มีกลไกการตรวจสอบการใช้จ่ายเงินงบประมาณแผ่นดิน ตรวจสอบการ
ประพฤติมิชอบในวงราชการ หรือตรวจสอบทางวินัย ทางอาญา แต่กลไกการตรวจสอบดังกล่าว

ก็มีข้อจำกัดที่ไม่บรรลุผลสัมฤทธิ์ในทางปฏิบัติได้ ทั้งๆ ที่สังคมทราบว่า มีการกระทำความผิดจริง
เช่นนี้จึงทำให้สังคมไม่เชื่อมั่นต่อบุคลากรและสถาบันทางการเมือง รวมถึงระบบการเมือง
การปกครองด้วย

โจทย์หลักของการปฏิรูปการเมืองการปกครองไทย คือ 1. การส่งเสริมสิทธิเสรีภาพและ

การมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน ทำให้เป็นประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม (Participatory
Democracy) กับประชาธิปไตยทางผู้แทน (Representative Democracy) 2. การทำให้การเมือง
การปกครองและการบริหารราชการแผ่นดินสุจริตและมีความชอบธรรมในการใช้อำนาจ

3. การทำให้สถาบันทางการเมืองทั้งรัฐบาลและรัฐสภามีเสถียรภาพ ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล
(บวรศักดิ์ อุวรรณโณ, 2546) ซึ่งเราตอบโจทย์หรือใช้กระบวนการประชาธิปไตยตามแนวทาง

ลัทธิรัฐธรรมนูญนิยม (Constitutionalism) ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในโครงสร้าง
อำนาจรัฐหรือการเมืองการปกครอง ซึ่งอาจเรียกว่าเป็นการทำให้เป็นระบบรัฐสภาที่มีเหตุมีผล
(Rationalize Parliamentary System) นั่นเอง

ในการนี้ กำหนดแนวทางการสร้างความสุจริตและความชอบธรรมในทางการเมืองและ

การบริหารราชการแผ่นดิน โดยการสร้างระบบการควบคุมตรวจสอบการใช้อำนาจในทุกระดับ
เริ่มจากการลดและขจัดการซื้อเสียงและเปิดโอกาสให้คนมีความสามารถเข้าสู่ระบบการเมือง
การกำหนดกลไกและมาตรการป้องกันการทุจริตในตำแหน่ง และการเพิ่มระบบและองค์กร

ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐให้ครอบคลุมทุกด้าน ด้วยการที่รัฐธรรมนูญกำหนดให้มี “องค์กร
ตรวจสอบ” หรือ “องค์กรอิสระ” เพิ่มเข้ามาในระบบโครงสร้างอำนาจรัฐเพื่อทำหน้าที่ในการ

ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ ในขณะเดียวกันองค์กรเหล่านี้ถือได้ว่าเป็นองค์กรที่ใช้อำนาจรัฐเช่นกัน
ดังนั้นจึงต้องอยู่ภายใต้การควบคุมตรวจสอบจากองค์กรอื่นๆ ในระบบการตรวจสอบด้วยเช่นกัน
จึงอาจกล่าวได้ว่าเป้าหมายของการปฏิรูปการเมืองการปกครองคือการทำให้โครงสร้างทางการ

เมืองการปกครองและการใช้อำนาจรัฐทั้งหมดอยู่ภายใต้หลักนิติรัฐ (The Rule of Law) หรือ
การปกครองด้วยกฎหมายโดยมีรัฐธรรมนูญเป็นกติกาสูงสุดทางการเมืองการปกครอง ซึ่งทุกคน

ทุกฝ่ายต่างต้องผูกพันและใช้อำนาจภายในกรอบที่รัฐธรรมนูญและกฎหมายกำหนด โดยไม่มี
องค์กรหนึ่งองค์กรใดมีอำนาจสูงสุดเด็ดขาดแต่เพียงองค์กรเดียว ทั้งนี้ โดยสอดคล้องกับแนวคิด
ทฤษฏีความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ (The Supremacy of the Constitution)

ด้วยสภาพปัญหาวิกฤตในสังคมการเมืองและการปกครองของไทยดังกล่าว ทำให้มีการ

สถาปนาองค์กรอิสระขึ้นในโครงสร้างอำนาจรัฐโดยกำหนดไว้ในกฎหมายสูงสุดและมีกฎหมาย
รองรับหลักการของรัฐธรรมนูญ ทั้งนี้ บทบัญญัติว่าด้วยองค์กรอิสระกระจายไปในหมวดต่างๆ
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 1 แห่งชาติ อยู่ในหมวด 6 รัฐสภา ส่วนคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ
ได้แก่คณะกรรมการการเลือกตั้ง ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน

อยู่ในหมวด 10 การตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินอยู่ในหมวด 11

การตรวจเงินแผ่นดิน ส่วนศาลทั้ง 3 ศาล ได้แก่ ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลยุติธรรม และ