Page 61 - kpi16607

ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย

ฉะนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่า พัฒนาการของกองทัพสยามจากยุคเก่า เช่น

จากสมัยอยุธยาเรื่อยมาจนถึงยุครัตนโกสินทร์นั้น มีความเปลี่ยนแปลงในลักษณะ
ที่เป็น “กองทัพสมัยใหม่” (Modern Army) น้อยมาก จนกระทั่งในยุคอาณานิคม
ที่มีการเข้ามาของมหาอำนาจตะวันตก สยามจึงเริ่มตระหนักว่า กองทัพแบบเก่า

ไม่อาจเทียบเคียงได้กับกองทัพสมัยใหม่ หรือในขณะนั้นสำหรับผู้คนในแถบนี้ก็คือ
“กองทหารอาณานิคม (Colonial Army) และกองทหารนี้ก็คือหนึ่งในความเป็น
“สมัยใหม่” ของโลกตะวันตกที่ปรากฏให้บรรดาผู้ปกครองในพื้นที่แถบนี้ได้เห็น

ซึ่งปรากฏการณ์ทางทหารใหม่เช่นนี้ ใช่ว่าจะมีแค่เพียงอาวุธที่เป็นปืนและปืนใหญ่
เท่านั้น หากแต่ยังเห็นได้ถึงการจัดองค์กรทหารสมัยใหม่ (Modern Military
Organization) ซึ่งต่างอย่างมาก หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ “ทันสมัย” อย่างมาก

เมื่อเปรียบเทียบกับการจัดกองทัพแบบเก่าของบรรดากษัตริย์ทั้งหลาย และ
เช่นเดียวกันกับความเปลี่ยนแปลงของกองทัพสมัยใหม่ สงครามที่ปรากฏในยุคนี้
ในพื้นที่โพ้นทะเลนอกยุโรปนั้น การรบก็แตกต่างออกไปจากการสงครามแบบเก่า

อย่างมาก สงครามอาณานิคมไม่เพียงสะท้อนให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงของโลก
ทางทหาร ที่มีความเหนือกว่าของบรรดารัฐมหาอำนาจตะวันตกเท่านั้น หากแต่ยัง 3
บ่งบอกถึงความเหนือกว่าของกองทัพสมัยใหม่ต่อกองทหารแบบเก่าของผู้ปกครอง

ของชนพื้นเมืองเดิมอีกด้วย

จากเงื่อนไขเช่นนี้ “การรบ” หรืออีกนัยหนึ่งก็คือการขยายอำนาจของรัฐ

มหาอำนาจตะวันตกในดินแดนโพ้นทะเล จึงมักจะจบลงด้วยการทำลายพลังทาง
ทหารของชนพื้นเมือง กองทัพแบบเก่าไม่มีขีดความสามารถทางทหารเพียงพอต่อ
การเอาชนะกองทหารอาณานิคมได้เลย กองทัพสมัยใหม่มีทั้งอาวุธและการจัด

องค์กรที่มีความทันสมัยมากกว่าอย่างเห็นได้ชัด และสงครามเช่นนี้ก็จบลง
ด้วยการผนวกดินแดนและจัดพื้นที่การปกครองที่ถูกยึดครองในรูปแบบของ
“รัฐอาณานิคม” ปรากฏการณ์เช่นนี้ให้คำตอบอย่างชัดเจนว่า กองทัพแบบเก่า

ที่เคยเข้าสู่สนามรบมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาไม่อาจรับมือกับการโจมตีของ
กองทัพสมัยใหม่ของเจ้าอาณานิคมได้แต่อย่างใด และคำตอบที่ชัดเจนสำหรับ
สยามก็คือ สงครามระหว่างอังกฤษกับพม่าครั้งที่ 1 ระหว่าง พ.ศ. 2366-2369

(The First Anglo-Burmese War, 1823-1826) จบลงด้วยความพ่ายแพ้ของ

สถาบันพระปกเกล้า