Page 33 - kpi16607

ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย

ผู้ศักดิ์สิทธิ์ห้าคนที่ตัดสินด้วยเสียงข้างมาก และเป็นคณะบุคคลที่กษัตริย์ต้อง

รับฟัง จะเห็นได้ว่าจากทั้งสองกรณีข้างต้น เพลโตใส่ใจกับอันตรายของอำนาจ
ทางการเมืองที่สมบูรณ์เด็ดขาด เขาเห็นว่าจะต้องมีการตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจ
ซึ่งสามารถทำได้โดยแบ่งอำนาจไปยังส่วนต่างๆ ในการปกครอง กล่าวอีกนัยหนึ่ง

ก็คือ Plato ได้กล่าวถึงการผสมผสานองค์กรและกลไกต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
การผสมผสานระบอบการปกครองต่างๆ เพื่อให้มีการตรวจสอบและถ่วงดุลในด้าน
31
ต่าง ๆ หลังจากเพลโต Kurt von Fritz ชี้ว่า เราจะพบแนวคิดดังกล่าวนี้ ในงาน
ของอริสโตเติลและศิษย์ของเขาที่ชื่อ Dicaearchus แต่ที่ปรากฏชัดเจนที่สุดและมี
อิทธิพลต่อแนวคิดทางการเมืองและการออกแบบสถาบันทางการเมืองในยุคสมัย
ใหม่ก็คือ งานของโพลีเบียส (Polybius:200-118 BC) ที่ได้กล่าวถึงปัญหาวิกฤต

ทางการเมืองการปกครองที่เรียกว่า anakuklosis หรือที่รู้จักกันในชื่อ “วัฏจักร
ของรูปแบบการปกครอง” (cycle of the constitution) และโพลีเบียสได้นำ
ทฤษฎีรูปแบบการปกครองแบบผสมในฐานะที่เป็นทางแก้ปัญหาดังกล่าว และงาน

ของโพลีเบียสได้ส่งอิทธิพลต่องานเขียนชื่อ De
re
publica ของซิเซโร (Cicero)
ด้วย และแม้ว่างานเขียนของซิเซโรจะถูกค้นพบในปี ค.ศ. 1821 แต่แนวคิดเรื่อง 2
การปกครองแบบผสมและการตรวจสอบถ่วงดุลก็ปรากฏในงานของนักคิดทางการ

เมืองปลายยุคกลางอย่างอไควนัส (St. Thomas Aquinas) และต่อมา แนวคิด
ดังกล่าวก็ปรากฏในงาน
Discourses ของมาคิอาเวลลีซึ่งเป็นช่วงเริ่มต้นของ
ทฤษฎีการเมืองสมัยใหม่ และในความเห็นของ Kurt von Fritz ทฤษฎีการ

ปกครองแบบผสมนี้ได้พัฒนาถึงจุดสูงสุดในต้นศตวรรษที่สิบแปดในงาน The
Spirit of the Laws ของมงเตสกิเออ (Montesquieu) โดยในงานของมงเตสกิ
เออได้ชี้ให้เห็นว่า การปกครองของอังกฤษมีลักษณะเช่นเดียวกันกับการปกครอง

ของโรมัน และทฤษฎีการเมืองการปกครองของเขามีอิทธิพลต่อการกำหนด
รูปแบบการปกครองของสหรัฐอเมริกาด้วย และด้วยเหตุนี้ Kurt von Fritz จึงได้
สรุปว่ารูปแบบการปกครองสมัยใหม่ในโลกส่วนใหญ่เป็นรูปแบบการปกครองแบบ

31 Kurt von Fritz, The Theory of the Mixed Constitution in Antiquity: A
Critical Analysis of Polybius’ Political Ideas, opcit., pp. v-vi.

สถาบันพระปกเกล้า